SCHOTS EN SCHEEF DOOR SCHOTLAND

Het huis in Fort William, waar ik logeerde, ligt tegen een berg aan.

Vanuit mijn kamer heb ik een prachtig zicht op de baai. De bergen aan de overkant zijn nog helemaal dor en bruin. Straks als de warmte van de lente komt, zal alles uitbreken in een uitbundig groen.

Een rooms-katholiek nam deel aan de diskussie in de avondsamenkomst, maar hij sprak met zulk een sterk accent dat ik hem maar moeilijk kon verstaan. In elk geval was de sfeer heel vriendschappelijk. Het was een jongeman die door een van zijn vrienden was meegenomen.

De volgende morgen kwam ds. Ross van de Free Presbyterian Church van Loch Carron mij ophalen.

Onderweg kreeg ik heel wat informatie over deze kerk, die slechts 6000 leden telt en toch 34 predikanten onderhoudt in Schotland en 3 zendelingen in Rhodesië.

Bij hen en evenzo bij de Free Church of Schotland is er een intense viering van het Avondmaal, dat twee maal per jaar gehouden wordt. De voorbereiding begint al op donderdag. Elke dag is er dan minstens één samenkomst. Op zondag is de viering van het Avondmaal in een dienst die ongeveer drie uur duurt. Maandag is de dag van de dankzegging.

Het was een fijne samenkomst in Loch Carron in een zaal. Je hebt dan vaak veel meer kontakt met de mensen dan vanaf een kansel in een kerk, vooral als die kerk niet voldoende gevuld is.

Nonnen van graniet

Per trein reisde ik van Elgin naar Aberdeen, de „Granite city", aldus genoemd omdat de huizen voor het grootste gedeelte van graniet gebouwd zijn.

Twee nonnen probeerden tijdens de gelegenheid tot diskussie na mijn toespraak de Mariaverering te verdedigen. Ze probeerden dat met het verhaal van de bruiloft van Kana, terwijl dat verhaal toch immers juist aantoont dat Jezus geen bemiddeling van Maria in Zijn messiaanse arbeid wilde aanvaarden. Hij zei immers: „Vrouw, wat heb Ik met u te doen?" (R.-k. vertaling: „Vrouw, is dat soms uw zaak?").

De r.-k. Willibrord-Stichting-Vertaling geeft dan in de voetnoot aan:

„Letterlijk staat er: Wat is er tussen Mij en u? Deze uitdrukking komt meermalen voor, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament, vgl. Richteren 11:12, 2 Sam. 16:10, Matth. 8:29, Mark. 1:24 en 5:7, en wijst een relatie a f , geheel of gedeeltelijk, naargelang de samenhang waarin de tekst voorkomt. De voorafgaande woorden: „Ze hebben geen wijn meer" sloten blijkbaar de vraag om een wonderbare tussenkomst in. Jezus antwoordt hierop dat het niet aan Maria is, ook al is zij zijn moeder — vandaar het woord „vrouw" — invloed uit te oefenen op de openbaring van zijn heerlijkheid".

Het was dan ook een onvruchtbare diskussie, waaraan ik mij echter niet kon onttrekken, want de nonnen bleven reageren met spitsvondigheden. Dan is het in Nederland toch heel was gemakkelijker om met rooms-katholieken van gedachten te wisselen. Hier heeft men een luisterende houding. Hier gaan de rooms-katholieken — althans de vooruitstrevenden onder hen -— niet in tegen de meest duidelijke Bijbelteksten, alleen maar omdat ze de traditionele leer van Rome, koste wat het koste, willen verdedigen.

„Ik wil God zien"

Na afloop had ik een gesprek met een zoekende rooms-katholiek. Hij zei: „Ik ben een God-zoeker, maar ik kan Hem niet vinden. Ik zou zo graag kontakt met Hem hebben, maar ik heb nog nooit van iemand gehoord die dat werkelijk had Hoe kun je God bereiken?"

Ik zei Hem: Inderdaad leeft God in een andere wereld, zelfs in een ontoegankelijk licht. „Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, die in de schoot des Vaders is, Die heeft Hem ons verklaard" (Joh. 1:18).

In en door Jezus Christus kun je kontakt hebben met God. Lees eens het Nieuwe Testament en let dan eens op woorden als: „leven — eeuwig leven — rust — licht — vrede". Luister eens naar de sublieme uiteenzettingen van Christus. Laat zijn zaligsprekingen eens tot u doordringen en probeer daarin de kern te proeven en wellicht zult u dan moeten toegeven dat daarin geluiden van een andere wereld klinken. En als u daarin inderdaad iets van een eeuwige fluistering ontdekt hebt, werp u dan met alle energie op de studie van de Bijbel en stoot door naar de bron van dat eeuwige leven. Bid voortdurend om het licht van Gods Geest en rust niet, voordat u als een verloren zoon de omhelzing ervaart van de barmhartige God en Vader van onze Heere Jezus Christus.

Ik vroeg hem ook: Hebt u niet bemerkt dat ook ik deze avond sprak vanuit een vreemde ervaring, vanuit het gezicht op een andere wereld, vanuit een „onuitsprekelijke en heerlijke vreugde" (1 Petr. 1:8), vanuit een vrede en een ontmoeting met God die moeilijk is weer te geven?

Ja, zei hij, maar ik begreep u niet. Ik kon u niet volgen in die beschrijving. Ik heb die ervaring niet. En bovendien — zo vervolgde hij — als je hier op aarde al iets van God gezien hebt, als je echte gemeenschap met Hem hebt gehad, moet je dan niet intens verlangen naar je dood, want de dood betekent voor jou dan immers de volle omhelzing van God, de vervulling van datgene wat je hier maar een klein beetje hebt geproefd? Maar waar zie je zulke christenen?

Ik kon daar niet veel op zeggen. Ik wees hem erop dat we Gods heerlijkheid pas kunnen zien, nadat we tot de ontdekking zijn gekomen van onze eigen duisternis en ellende.

Langzamerhand was het alsof er toch iets openging in zijn ziel en hij antwoordde: Ik zal dan toch maar eens dat Nieuwe Testament gaan lezen. Miscchien zal ik God daarin dan tóch ontmoeten. Wie weet?

„Golf na golf, rusteloos, eeuwenlang"

Op zondagmorgen preekte ik in de Independent Evangelical Church van Fraserburgh. Aansluitend daaraan was er viering annvaardde.

Het Avondmaal is voor mij altijd een indrukwekkende gebeurtenis. Dan ervaar ik Jezus' nabijheid meer dan ooit in die heilige door Hemzelf aangewezen tekenen en zegelen van brood en wijn. Maar op die morgen vond ik het bijzonder vertroostend om met die gelovigen daar in dat Schotse vissersdorp het lijden en sterven van Christus te herdenken.

Wij hadden elkaar van te voren nooit gezien, maar wij herkenden elkaar in het getuigenis van Jezus Christus, ons aller Heere en Heiland. Tweeduizend jaar geleden bijna was het dat Jezus zei: „Doet dit tot Mijn gedachtenis" en dat woord, die troostvolle opdracht, werd ook daar in Fraserburgh opnieuw volbracht. Ta, Christus leeft voort over en door de eeuwen heen.

Er werd een lied gezongen, dat telkens eindigde met de woorden: „totdat Hij komt". En ik realiseerde mij: al eeuwenlang wordt zo het brood gegeten en de wijn gedronken „totdat Hij komt". Eeuwenlang hebben gelovigen door die tekenen heen gezien en heeft hun hart het uitgezongen: „Jezus komt spoedig weer. Maranatha! Amen!"

Toen ik terug was gekeerd naar het huis van de familie Cowe, waar ik logeerde, zag ik vanuit het raam van mijn kamer uit op de zee en ik zag de golven opkomen uit de zee, rollend naar het strand, om daar gebroken te worden, golf na golf, rusteloos, eindeloos door, eeuwenlang.

Roven de kansel in Fraserburgh staat met grote letters: „Redeemed by His precious blood — 1 Peter 1:19". Ja, het bloed van Christus heeft gevloeid, druppel na druppel, maar is gestold tot eeuwige barmhartigheid Gods in Hem, tot de vaste hoop van al Gods kinderen van alle tijden.

De euthanasie van de duivel

De achterste rij links in de kerk van Dundee was gevuld met rooms-katholieken. Dat bemerkte ik, toen zij deelnamen aan de diskussie.

Ik vind dat een van de verblijdende aspekten van mijn buitenlandse reizen, dat daar zo vaak rooms-katholieken de samenkomsten bezoeken, waar ik spreek.

Hoe zou het komen dat dit hier in Nederland veel minder is? Ik denk: onverschilligheid. Door de vrijzinnigheid is de belangstelling van rooms-katholieken in ons land voor de eeuwige vragen geheel uitgehold. De vraag waarmee Luther worstelde: „Hoe vind ik een genadig God", staat eindeloos ver van hen af. Ze begrijpen nauwelijks nog de zin van zulk een vraag.

En een tweede reden is misschien dat ik hier in Nederland jaren geleden een kwaaie naam heb gekregen bij de r.-k. kerk (en bij romaniserende protestanten) door publikaties als van „Moeder, ik klaag u aan".

Toch betwijfel ik dat laatste. Onlangs had ik zitting in een forum voor de (vrijgemaakt) gereformeerde studenten van Rotterdam, waaraan ook Godfried Bomans deelnam. Tot mijn vreugde bemerkte ik dat hij nooit van mij gehoord had. Ik dacht: dan zal de r.-k. anti-gezindheid tegen mij ook wel zo'n vaart niet lopen.

Jammer, erg jammer is de ontwikkeling in de r.-k. kerk van Nederland. Ik word daardoor herinnerd aan de woorden van Jezus tot de gemeente van Laodicea: „Zo dan omdat gij lauw zijt en noch koud noch heet, zal Ik u uit Mijn mond spuwen" (Openb. 3:16). Deze geest van lauwheid, van volstrekt gemis aan belangstelling voor de eeuwige vragen, legt zich steeds meer als een loden, narcotiserende last over de harten van velen in het protestantisme. Het is de geestelijke euthanasie van de Boze, waardoor de mensen ongemerkt wegglijden in de eeuwige geestelijke dood.

Een kraamkamer vol mysteries

In de vroegte vertrok ik naar Edinburgh, de volgens sommigen „fairest City in Europe". Het was een mooie treinreis langs de zee. Het weer was nogal donker.

Ik bracht de dag door in deze voorname stad, die zo rijk is aan geschiedenis. Zo op je eentje kun je alles rustig bekijken. Je vertoeft overal net zolang totdat je de schoonheid voor altijd in je ziel tot ontwaking hebt doen komen.

Twee dingen móest ik zien: het kasteel en het John Knox House. Het kasteel ligt aan de top van de „Royal Mile". Er is daar een prachtige Normandische kapel, gebouwd in 1076 door de Saksische koningin Margret.

Mijn reisgids vertelt nog: „Het interessantste vertrek is de kleine slaapkamer, waar de door rampspoed achtervolgde Koningin van Schotland het leven schonk aan een zoon die later koning Jacob VI van Schotland en Jacob I van Engeland zou worden. Dit kleine vertrek hoog boven op het kantje van een rots gelegen, draagt het geheim met zich van vele mysteries".

Ik heb daar even staan mijmeren in die kleine kamer, turend door het venster naar de woelige stad van vandaag en luisterend naar de dikke muren en haar geheimen. Ik was helemaal alleen en in die stilte kan het verleden weer tot leven komen en zie je daar een koningin vanuit haar ledikant staren naar diezelfde muren. Ze gaf het leven aan een zoon en later zal ze sterven onder de bijl van de beul.

Over John Knox en zijn huis hoop ik een afzonderlijk artikel te schrijven.

Enorme eenzaamheid

Toen ik Glasgow binnen reed, zagen we een groep Ajax-fans met grote vlaggen zwaaien in de straten. Die avond zou de voetbalmatch met Celtic gespeeld worden. Er waren twee rooms-katholieken die vragen stelden, echter geen diepgaande, bv. tot welke kloosterorde ik had behoord.

Na afloop had ik een gesprek met een verpleegster van vóóraan in de twintig. Ze was een maand geleden tot bekering gekomen. Ze vertelde in alle eenvoud maar tegelijk met stralende ogen, hoe zij Christus gevonden had. Een enorm gevoel van eenzaamheid had jarenlang op haar gedrukt. Toen kwam ze in een bejaardentehuis en ontmoette daar een gelovige collega, die getuigde van wat Jezus voor haar betekende. Dat greep haar geweldig aan. Meteen wist ze: dat is het wat ik altijd gezocht heb. En een week later kwam ook zij tot volle overgave aan Christus.

Haar familie wil nu niets meer met haar te maken hebben. Toen ze de vorige week voor het eerst weer haar ouderlijk huis bezocht, werd haar de deur gewezen door haar vader.

Ik heb haar gezegd dat ze vooral positief moet blijven in haar houding tegenover haar familie. Denk je dat maar eens in, hoe moeilijk het voor je vader moet zijn om te erkennen dat zijn dochter vóór hem tot de ontdekking van de waarheid gekomen is en dat hij nog steeds dwaalt. Wees geduldig en vergevingsgezind. Je vader moet bemerken dat je nieuwe geloof een kracht is die uitbloeit in de waarachtige liefde.

Een gezegende tocht

Vanuit Glasgow weer met de trein naar Inverness, waar br. Hayter mij wachtte, die mij naar het huis van ds. Cartwright van de Free Church of Scodand bracht in Ferintoch.

De grote zaal van het gemeentehuis waar ik die avond sprak, was geheel gevuld, meer dan 300 bezoekers. Er werden veel vragen gesteld. Een daarvan was: Wij willen u graag steunen in uw werk voor de ex-priesters, maar kunt u ons dan eerst nog wat meer vertellen over uw belijdenis. Dat was natuurlijk een mooie kans om nog wat meer de rijkdom van het Evangelie te ontvouwen, ofschoon ik had kunnen volstaan met de vermelding dat ds. L. Huisman, predikant van de gereformeerde gemeente, lid is van ons bestuur, want de Free Presbyterian Church of Scotland onderhoudt nauwe relaties met de gereformeerde gemeenten van Nederland. Ze werken bv. samen op het gebied van de zending in Nigeria en Rhodesia.

De volgende morgen vertrok ik al heel vroeg met het vliegtuig naar Glasgow—Manchester—Amsterdam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen