Cultus rondom Dora Visser

De Rooms-Katholieke Kerk kent weinig heiligen van Nederlandse komaf. Maar dat zal binnen korte tijd wel veranderen. Vaker dan ooit worden Nederlanders voorgedragen om zalig te worden verklaard. Naast het zaligmakingsproces van Dora Visser uit het Gelderse Gendringen loopt er nog een in het aartsbisdom Utrecht: dat van Alphons Ariëns (1860-1928) uit Enschede. Het bisdom Roermond maakt melding van de volgende lopende processen: van zuster Clara Fey (1815-1894) uit Simpelveld; mgr. Petrus Joseph Savelberg (1827-1907) uit Heerlen; priester Louis Tijssen (1865-1929) uit Wessem/Sittard; Ailbertus van Antoing (leefde rond 1100); Patricius Cramer (1888-1955) uit Pey-Echt; de martelaren van Roermond (leefden rond 1570) en van zuster Theresia Ysseldijk (1897-1926) uit Apeldoorn. Een niet-gering aantal.

Sommigen van hen zijn al lang geleden overleden. Toch worden er nu pas stappen gezet voor een zaligverklaring. In april 2011, tijdens de eerste bijeenkomst van de kerkelijke rechtbank voor de zaligverklaring van Dora Visser, gaf mgr. dr. S. van Calster daar een verklaring voor: in het verleden was de procedure voor zaligverklaring veel langer en complexer. Daarnaast ontbraken volgens hem eerder de deskundigheid en de financiën. Vandaar dat het proces voor de zaligverklaring van Dora Visser nú pas in gang is gezet, terwijl ze al ruim een eeuw geleden is overleden.

Ook is het de vraag of er voor een zaligmakingsproces van iemand als Visser net na haar dood voldoende draagvlak was geweest. Natuurlijk, er waren mensen die haar bewonderden. Maar niet iedereen was onder de indruk van haar stigmata en de genezende kracht die van haar zou zijn uitgegaan. Rond haar 24e zouden zich bij deze vrouw –die bijna haar leven lang verlamd op bed lag– voor het eerst stigmata hebben geopenbaard. Deze wonden zouden te zien zijn geweest op haar handen, voeten, borst en hoofd, net als bij Jezus aan het kruis. Na die tijd zou er elke vrijdagmiddag bloed uit haar handen zijn gestroomd. Nu zijn stigmata geen geheel uitzonderlijk verschijnsel. Volgens kerkhistoricus Peter Nissen zijn er uit de hele kerkgeschiedenis 450 “gestigmatiseerden” bekend. Het merendeel van hen was vrouw. In de 19e eeuw kwamen sommige vrouwen in opspraak, omdat ze zichzelf zouden hebben verwond. Vandaar dat de Rooms-Katholieke Kerk toentertijd vrij terughoudend was om stigmata een wonder te noemen. Inmiddels kan niet meer goed onderzocht worden of Visser verantwoordelijk was voor het aanbrengen van de stigmata. Degenen die dit onderzoeken, moeten het doen met aantekeningen van de pastoor van Olburgen, uit de tijd dat Visser daar woonde.

Van een vrouw die lang geleden heeft geleefd, kan gemakkelijk een heilige gecreëerd worden. Zo iemand wordt dan verheven tot een geloofsheld. Toen Bert Kerkhoffs in de jaren 60 haar levensverhaal had opgetekend, ontstond er belangstelling voor haar. Jarenlang had niemand meer aan haar gedacht, nu werden velen door haar levensverhaal geraakt. Een paar jaar geleden hebben enkele mensen, die naar buiten treden onder Stichting Vrienden van Dora Visser, een zaligmakingsproces geëist.

Een zaligmakingsproces is nog steeds lang en ingewikkeld, maar toch wat eenvoudiger dan net na Vissers dood. Paus Johannes Paulus II heeft de voorwaarden voor een zalig- of heiligverklaring aanzienlijk vereenvoudigd. Voor een zaligverklaring moet van de desbetreffende persoon minimaal één wonder erkend zijn. Voor die tijd waren dat er twee. Na de zaligverklaring kan een heiligverklaring volgen. Hiervoor is nog een extra wonder nodig. Tussen de zalig- en de heiligverklaring bestaat slechts een klein verschil: een zalige wordt alleen in een bepaalde streek of binnen een bepaalde kloosterorde of -congregatie vereerd, terwijl een heilige alom verering geniet.

Van Dora Visser is in ieder geval al één wonder erkend dat op haar voorspraak in 2002 zou zijn gebeurd. Een speciale kerkelijke rechtbank die voor het proces is geïnstalleerd, heeft na uitvoerig onderzoek vastgesteld dat het gaat om een medisch onverklaarbaar verschijnsel.

Het zou zich hebben voltrokken bij haar graf in Olburgen. Een Hengelose man die met krukken liep en last had van pijnlijke, versleten knieën, had zojuist de mis ter ere van Dora Visser bezocht. Hij ging naar haar graf, en zei: “Iedereen kan lopen, waarom ik niet?” Daarop moest de man naar de wc, waar hij een black-out kreeg. Toen hij weer bij kennis kwam, kon hij zonder krukken lopen.

De Stichting Vrienden van Dora Visser bevestigt dat dit wonder uit 2002 als bewijs geldt voor het zaligmakingsproces. Meer informatie wil de stichting nog niet geven. Pas als Dora Visser officieel is zalig verklaard, zal de man uit Hengelo zijn verhaal doen tegenover de media.

Onlangs is de tweede stap in het zaligmakingsproces gezet. Op 30 januari is de Vita Documentata van Visser in Utrecht afgerond. De Vita Documentata is een uitvoerige beschrijving van de deugden van Visser, voornamelijk diegene waarin ze tot nut is geweest voor anderen. Er zal nog een formele zitting komen waarop dit document wordt ondertekend. Dit dossier zal naar Rome gaan. Daar wordt het proces afgerond. Naar verwachting zal Visser over twee tot drie jaar zalig verklaard worden.

Ondertussen is er rondom de persoon van Visser een ware cultus ontstaan. Maar liefst 8000 mensen bezoeken jaarlijks haar graf. Velen van hen zoeken er troost en vertellen Visser hun problemen. In 2010 heeft toenmalig bisschop Wim Eijk bij haar graf zelfs een kapel voor haar ingewijd. Al is ze nog niet officieel zalig of heilig verklaard, voor veel mensen is Dora Visser allang een heilige. Rooms-katholieken zullen zeggen dat de kerk door middel van een zaligverklaring alleen erkent dat die persoon een voorbeeldig leven heeft geleid, en dat mensen hem of haar als voorbeeld mogen nemen. In Hebreeën 11 wordt toch ook een lange lijst vermeld van geloofshelden? Toch volgt op dit Bijbelgedeelte een aansporing om, aangezien we door zo veel getuigen worden omringd, ons oog te slaan op Jezus, “de oversten Leidsman en Voleinder des geloofs” (Hebr. 12:3). De Bijbel wijst ons telkens weer alleen op Jezus, op Hem alleen. Overigens gaan veel rooms-katholieken in de praktijk veel verder dan de zalige of heilige alleen als “voorbeeld” te zien. De zalige of heilige neemt al snel de plaats in van Jezus. Het is hem of haar tot wie mensen zich wenden om hulp. En de Rooms-Katholieke Kerk roept dit verschijnsel geen halt toe, maar stimuleert het veeleer.

In Psalm 146 staat dat we niet op mensen moeten vertrouwen: “Vertrouwt niet op prinsen, op des mensen kind, bij hetwelk geen heil is. Zijn geest gaat uit, hij keert wederom tot zijn aarde; te dienzelfden dage vergaan zijn aanslagen. Welgelukzalig is hij, die den God Jakobs tot zijn Hulp heeft, wiens verwachting op den HEERE, zijn God is” (vs. 3-5).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen