Bisschoppensynode over het gezin

Op deze synode zijn dan ook geen echte besluiten gevallen. Wel is er een rapport gepubliceerd dat als voorbereiding dient voor de volgende gewone bisschoppensynode over de roeping en de missie van de gezinnen in de kerk en in de moderne wereld, die in oktober 2015 gehouden zal worden.

De synode ging over heel actuele zaken, onder andere over homoseksualiteit, anticonceptie, scheiden en hertrouwen, ongehuwd samenwonen. Allemaal onderwerpen die door een groot deel van de samenleving volledig geaccepteerd zijn en waarvan velen vinden dat de Rooms-Katholieke Kerk hopeloos ouderwetse standpunten inneemt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de rest van de wereld vol spanning toekeek.

Heikele thema’s

Na de eerste synodeweek werd een interimrapport gepubliceerd met een weergave van de discussies. Dit rapport deed erg veel stof opwaaien en werd door verschillende deelnemende bisschoppen als een onjuiste en idealiserende weergave van de discussie bestempeld.

Dit onder andere omdat het rapport de vraag stelt of de rooms-katholieke kerk de homoseksuele rooms-katholiek een plaats kan geven binnen de kerk waarbij zijn homoseksuele oriëntatie gerespecteerd en geaccepteerd wordt zonder dat dit een compromis betekent van de rooms-katholieke leer. Daarnaast werd ook gesteld dat homoseksuele roomskatholieken ook gaven hebben die ze kunnen bijdragen aan de kerk.

De progressieve pers en de homolobby verwelkomden dit uiteraard en er werd gesproken van een aardbeving binnen de kerk.

Het conservatie deel van de Rooms-Katholieke Kerk was ontsteld en woedend. De Poolse deelnemende kardinaal Stanislaw Gadecki zei dat dit rapport onacceptabel is en totaal niet in overeenstemming is met de leer van de kerk. Volgens andere bisschoppen ging het nog lang niet ver genoeg.

Eindrapport

Na afloop van de synode is een definitief rapport ontstaan waarbij alle paragrafen afzonderlijk met twee derde meerderheid van stemmen aangenomen zijn. Slechts drie paragrafen haalden deze meerderheid niet, maar zijn op last van de paus zelf toch toegevoegd aan het eindrapport.

Deze omstreden paragrafen gaan over deelname aan de communie voor hertrouwde gescheiden rooms-katholieken (par. 52 en 53) en over de pastorale zorg voor mensen met een homoseksuele geaardheid (par. 55).

De paragrafen schrijven bijvoorbeeld dat er misschien uitzonderingen mogelijk zijn voor hertrouwde en samenwonende paren. Er worden echter geen concrete beslissingen genomen. Er wordt alleen uitdrukkelijk geschreven dat er verder grondige studie nodig is.

Over homoseksualiteit schrijft het rapport dat een homoseksuele relatie op geen enkele wijze in overeenstemming te brengen is met Gods plan voor huwelijk en gezin, maar ook dat mensen met homoseksuele geaardheid “met respect en gevoeligheid ontvangen dienen te worden”.

De meningen waren zeer verdeeld. Verschillende bisschoppen lieten op persoonlijke titel weten dat dit volgens hen lang niet ver genoeg ging, terwijl andere bisschoppen vonden dat dit veel te ver ging en afwijkt van de leer van de kerk.

De synode heeft dus geen feitelijke besluiten genomen, maar was in die zin uniek dat het sinds het Tweede Vaticaans Concilie niet meer voorgekomen is dat de verschillen tussen de conservatieven en progressieven zo duidelijk in heftige debatten naar voren komen. Een bisschop beschreef de synode als een situatie waarin de moeder zegt: “Kijk uit, voorzichtig!” terwijl de vader zegt: “Niets aan de hand, ga maar door.”

Lessen

De synode laat zien in welke spanning de Rooms-Katholieke Kerk verkeert. De wereld is sterk veranderd, maar de Rooms-Katholieke Kerk heeft te lang niet gereageerd. De Rooms-Katholieke Kerk is bij de oude morele leer gebleven, zonder te kijken wat dit concreet betekent in de levens van de gelovigen. Dat betekent uiteraard niet dat de kerk haar morele leer moet aanpassen aan de veranderende samenleving, maar het betekent wel dat de kerk oog moet hebben voor de situatie van mensen. Ook als we hertrouwen na echtscheiding en homoseksuele relaties afwijzen, is het een feit dat deze mensen in de kerk zijn (dat geldt alle kerken). Het lijkt erop dat de Rooms-Katholieke Kerk te lang gedaan heeft alsof deze problemen niet werkelijk spelen, maar dat is niets anders dan de kop in het zand steken. Zonde houdt niet halt bij de kerkdeur. Het gevolg is dat de kerk vervreemdt van de mensen, waardoor mensen zich verwijderen van de kerkelijke leer.

Het is gemakkelijk te zeggen dat de Bijbel homoseksuele relaties verbiedt, maar dat helpt de mens met homoseksuele gevoelens in de kerk (of zijn familie) niet veel verder. Hij (of zij) heeft concrete pastorale hulp nodig die hem helpt hiermee om te gaan en helpt om in zijn of haar concrete situatie te leven in gehoorzaamheid aan de Bijbel. In die zin is deze bisschoppensynode een les voor ons allemaal. Het is gemakkelijk de juiste leer te verdedigen en te verkondigen, maar de kerkelijke leer mag nooit worden als een document dat van een andere planeet komt, zoals een meelevend rooms-katholiek echtpaar het uitdrukte.

Wat is een bisschoppensynode?

Een bisschoppensynode is een overleg- en adviesorgaan voor de paus. Het doel is dat bisschoppen en de paus onderling ervaringen kunnen uitwisselen over belangrijke thema’s die de wereldkerk aangaan. Vaak worden specialisten gesproken die over de betreffende onderwerpen spreken.

Tijdens het Tweede Vaticaans Concilie waren veel deelnemers van mening dat er meer inspraak van bisschoppen nodig is en sommigen waren van mening dat bisschoppen mee moeten regeren over de kerk. Als reactie daarop riep paus Paulus VI in 1965 de bisschoppensynode in het leven, die overigens niet een regerend orgaan is, maar een adviesorgaan.

Er zijn verschillende soorten bisschoppensynodes: gewone, buitengewone en bijzondere. Bijzondere bisschoppensynodes gelden alleen bepaalde regio’s of continenten, waarbij alleen afgevaardigden van de desbetreffende regio met de paus samenkomen om te spreken over een of meerdere specifieke noden van deze regio.

Een buitengewone bisschoppensynode wordt georganiseerd als reactie op een bijzondere en urgente nood. Het aantal deelnemers is beduidend kleiner. Tot nu toe hebben slechts drie buitengewone bisschoppensynodes plaatsgevonden, in 1969, 1985 en in 2014.

De bisschoppensynode wordt samengeroepen door de paus en na afloop schrijft de paus een apostolische exhortatie, een toepassing van de aanbevelingen van de synode.

Niet alle bisschoppen nemen deel aan de bisschoppensynodes. De nationale bisschoppenconferenties wijzen de afgevaardigden aan, van wie het aantal afhangt van het aantal rooms-katholieken in het betreffende land.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen