Prof. Berkouwer CONTRA CONTRA Dr. Wiersinga

In „Het werk van Christus", een deel van zijn Dogmatische Studiën, heeft prof. Berkouwer op uitstekende en zeer bewogen wijze de dwaalleer van het socinianisme ontmaskerd en bestreden. De meest markante ontkenner van het plaatsbekledende lijden en sterven van Christus in de geschiedenis is immers Socinus geweest. Berkouwer schreef:

„Bavinck wijst er op, dat Socinus' kritiek op de satisfaktieleer zo scherp en volledig was, dat latere bestrijders niet anders konden doen dan zijn argumenten herhalen. Men kan hier inderdaad van 'volledigheid' spreken, omdat het ging om een radikaal onmogelijk-verklaren van wat God metterdaad gedaan heeft in Jezus Christus: het wonder van de plaatsvervanging, waardoor straf vrede aanbrengt en striemen genezing. Hiertegen zal altijd weer de ergernis van het menselijk hart zich richten als de daad der ergernis die zich ook kan kleden in het gewaad ener theologie, die pleit voor Gods genade die de plaatsvervanging buitensluit. Het is één oppositie tegen wat puur geschénk Gods is, de miskenning van het Lam Gods. Men moet het sociniaans verzet niet isoleren als een vreemde mening in de geschiedenis van de theologie, Want het gaat ten diepste om het verzet van de mens, die deze 'verwisseling' afwijst, n.b. met het beroep op onze rechtsbegrippen" (p. 345).

„De strijd met de socinianen is één van de meest ernstige konflikten in de geschiedenis van de kerk en theologie geweest, omdat onmiddellijk de kern, het hart geraakt werd van de belijdenis der kerk over de offerande van Christus. Het protest tegen de plaatsvervanging in de offerande van Christus is de natuurlijke, vanzelfsprekende afweer van het menselijk hart. En wie hier protesteert, haalt de schuld naar zich toe als de armoede na het geweigerd geschenk. Alleen in de werkelijke plaatsvervanging, in de radikaliteit van dit offer, in deze ommekeer is de daad van Gods barmhartigheid en gerechtigheid. Hier geldt dat geen oog het heeft gezien en geen oor het heeft gehoord, noch is het in het mensenhart opgeklommen (1 Cor. 2:9). Alleen door de kracht van de Heilige Geest kunnen de protesten tegen deze ruil worden overwonnen in de vreugdevolle aanvaarding van dit geschenk: de vergeving der zonden" (p. 346).

Dit schreef prof. Berkouwer in 1953. Maar…… hoe is het dan mogelijk dat hij in 1971 de promotor was van dr. H. Wiersinga en van de professoren van de VU aldus de meeste verantwoordelijkheid droeg voor dit proefschrift, waarin de dwaling van het socinianisme in een boek van 226 bladzijden met klem verdedigd wordt? Vanzelf rijzen dan twee vragen:

1. Is prof. Berkouwer zelf veranderd? Heeft hij in 1971 aanvaard, wat hij in 1953 zo bewogen afwees?

2. En indien Berkouwer niet veranderd is, hoe kan hij dan ook meer enigszins mee de verantwoordelijkheid dragen voor dit proefschrift? Is je verantwoordelijkheid als gelovige en met name als predikant een heel andere dan je verantwoordelijkheid als professor, als wetenschappelijk theoloog, als opleider van onze toekomstige predikanten?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen