KRISIS onder PRIESTERS in Latijns Amerika

„Volgens mij is het evangelie communistisch"

Ernesto Cardenal wordt in Latijns Amerika tot de grote dichters gerekend. Van zijn gedichten is alleen in het Nederlands „Psalmen achter prikkeldraad" verschenen. Voor velen, die moeite hebben met de gevestigde kerken in de laatkapitalistische maatschappij zijn de boeken van Cardenal een verademing. Cardenal is priester en marxist, en aarzelt niet daarvoor uit te komen. In een interview met André Truyman verklaarde hij, dat het evangelie hem tot marxist heeft gemaakt. „De kerk is net als de hele samenleving verdeeld door de klassenstrijd. Er is een kerk, die aan de kant van de onderdrukkers staat (de rijken en uitbuiters) en een kerk die de onderdrukten steunt. De ware kerk van Jezus Christus staat aan de kant van de armen. De kerk in Latijns-Amerika is te lang een factor van de onderdrukking geweest. Vooral omdat de kerk zich veel te lang anticommunistisch heeft opgesteld. Dit remt de katholieken vaak om deel te nemen in de revolutie. De kerk moet zich ten gunste van het communisme opstellen. Dat doe ik altijd. Volgens mij is het evangelie communistisch; de eerste christenen waren communistisch. Volgens de gegevens van de apostelen bestonden er onder hen geen armen of rijken. Wie geld had gaf dat aan de anderen en alle bezittingen waren gemeenschappelijke. En zo ziet Karl Marx ook de ideale maatschappij. Iedereen draagt bij naar zijn mogelijkheden en ontvangt naar zijn behoeften".

Cardenal heeft al een lange staat van dienst van verzet tegen militaire onderdrukking in zijn vaderland Nicaragua. In de jaren zestig schrijft hij een gedicht te gen de vader van de huidige dictator, Somoza I. Dat levert hem een verblijf in een concentratiekamp op, waar hij gemarteld wordt. Later neemt hij deel aan een mislukt complot tegen de dictatuur. Hij weet tijdig onder te duiken, maar vrienden worden vermoord. Na een diepe (religieuze) crisis treedt hij in bij de Trappisten in Kentucky, waar de beroemde Thomas Merton zijn novicen-meester is. Die brengt hem bij, dat geloof in God en geloof in de mens onverbrekelijk zijn. Vandaar zijn aandacht voor politieke activiteiten.

In Nicaragua, op het eilandje Solentiname in het Gran Lago, sticht hij na zijn priesterwijding in 1965 een gemeenschap. Daar gebeuren een groot aantal dingen, waarover hij in zijn laatste brief ook schrijft. Solentiname is een soort proeftuin voor de basis: laten zien wat gewone boeren kunnen doen met evangelie, kunst en poëzie. Het veelomvattend bezig-zijn met de mens leidt tot een grotere gevoeligheid voor het kwaad en de ellende die de medemens wordt aangedaan. Veroorzakers van het kwaad zijn in de eerste plaats de Amerikaanse multinationals, die de hele economie van Nicaragua beheersen, en wier belangen worden veiliggesteld door de militaire dictatuur van de familie Somoza en de met haar verbonden oligarchie van grootgrondbezitters en bourgeoisie. Strijd tegen de dictatuur wordt geleverd door het Scandinistische Bevrijdingsfront, genoemd naar de verzetsheld Sandino die in 1934 door Somoza vermoord werd.

Op 13 oktober vorig jaar viel een groep guarrileros de plaats San Carlos aan; zij veroverden de kazerne met twintig soldaten erin, moesten zich vervolgens terugtrekken en verloren daarbij twee mensen. Twee anderen werden gevangen genomen. Vermoedelijk zullen de militairen weinig moeite hebben hen kwijt te raken. Onder de aanvallers waren enkele leden van de gemeenschap te Solentiname. Gerijpt door het lezen van het evangelie, samen met de boeren, waren zij tot de conclusie gekomen, dat het gewapende verzet de enige oplossing kan bieden.

Toen bekend werd dat er Solentinameleden onder guerrilleros waren, lanceerden de autoriteiten een offensief tegen Cardenal en de zijnen. Hij was even tevoren al uit Nicaragua vertrokken. Onder het voorwendsel, dat de gemeenschap te Solentiname een communistisch bolwerk zou zijn, vielen militairen het terrein van de gemeenschap binnen en maakten alles met de grond gelijk. Alleen de kerk bleef staan en werd in gebruik genomen als bivakplaats voor de soldaten. Een profetisch voorteken voor de kerk in Latijns-Amerika? Cardenal schreef daarop een brief, waarin hij de balans opmaakte van een indrukwekkend en uniek experiment gedurende twaalf jaar.

ONS KOMMENTAAR

Ook wij vinden de onderdrukkingen in Latijns Amerika verschrikkelijk. We kunnen ook begrijpen dat christenen daar dan soms vanuit hun wanhoop naar de wapenen grijpen om geweldadig aan corrupte diktaturen een einde te maken.

Maar we kunnen dat onmogelijk goedkeuren. Het is in strijd met het Evangelie. Het is een vreselijke verbastering van de boodschap van Christus, wanneer men in Zijn naam een kazerne overvalt, waarbij twee doden vallen.

In de brief van Ernesto Cardinal die eveneens in De Bazuin werd gepubliceerd, beklaagt hij zich erover dat de regering zijn nederzetting totaal verwoest heeft.

Maar hoe kan hij daar nu verbaasd over zijn? Je kunt toch zeker niet verwachten dat een gewapende tegenstander, in dit geval de regering van Nicaragua, niet terug zou schieten, wanneer je die bevecht met geweld?

Een vraag: Ik begrijp niet dat het van de zijde van de regering een voorwendsel was, toen zij Solentiname door troepen liet heroveren, omdat het een communistisch bolwerk zou zijn. Ernesto Cardinal zegt immers zelf duidelijk dat het evangelie communistisch is en spoort aan tot gewapend verzet tegen de regering.

Wij zouden bovendien willen wijzen op de woorden die de Heere sprak tot Petrus, toen deze was overgegaan tot gewelddadig verzet tegen hen die Hem gevangen wilden nemen: „Allen die het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan" (Mat. 26 : 52). Jezus veroordeelde dus heel duidelijk het gewelddadig verzet tegen de wettige overheid. Dat is heel wat anders dan een communistisch evangelie. Laat men toch eerlijk zijn. Als men communistisch- wil zijn, dan moet ieder dat zelf weten. Maar laat men dan niet de figuur Christus daarvoor gebruiken. Dan heb ik nog liever te maken met communisten die zich duidelijk vijandig tegenover het christendom opstellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen