MIJN KERK SLAAPT

Een storm is opgestoken in de r.-k. kerk van Puerto Rico, toen de pater jezuïet Salvador Freixedo zijn boek publiceerde: „Mijn kerk slaapt - Mi iglesia duerme".

Boeken op de brandstapel

Een abonnee op de Spaanse editie van „In De Rechte Straat" zond ons verschillende krantenknipsels over het geval Freixedo en onmiddellijk hebben wij gereageerd en naar de pater geschreven. Wij ontvingen per kerende luchtpost zijn boek met een begeleidend schrijven. Van „Mijn kerk slaapt" zijn in twee maanden tijds 39.200 exemplaren verkocht, alleen reeds in Puerto Rico, zo bericht Freixedo ons; en dát terwijl dit eiland maar twee en een half miljoen inwoners heeft. Reeds is het verschenen in Mexico en heeft daar drie drukken beleefd. Maar in Guadalajara, een stad van meer dan een miljoen inwoners, heeft de clerus alle exemplaren uit de boekwinkels gehaald en heeft op het grote plein van de stad een auto-da-fe georganiseerd, waar alle exemplaren verbrand werden, net eender als in de hoogtijd van de inquisitie.

Gekraakt door het instituut

De vier bisschoppen van Puerto Rico hebben pater Freixedo geschorst. In een hoofdartikel van „El Mundo", de grootste krant van het eiland, las ik over de enorme beroering die dit besluit veroorzaakt heeft. De krant schrijft: „De sympathie die Freixedo overal inoogst, is niet slechts te danken aan zijn boek en aan de leer die hij daarin verkondigt. Het optreden van de bisschoppen wekt de indruk, dat een machtig instituut een eenzame priester, die vanuit diepe bewogenheid zijn stem verhief, tot zwijgen wil brengen. Daardoor is Freixedo tot martelaar geworden. En ook de manier waarop tot die schorsing besloten werd, is in strijd met het gevoel voor rechtvaardigheid dat onder het volk leeft. De vergadering waarop de bisschoppen tot deze straf besloten, duurde niet eens een uur en Freixedo kreeg geen gelegenheid om zijn opvattingen te verdedigen of nader toe te lichten".

De leider van de r.-k. jeugdvereniging van Puerto Rico, de pater augustijn Juan Quintana, heeft het gewaagd pater Freixedo te verdedigen. Maar de bisschoppen lieten weten dat iedereen die het opneemt voor Freixedo, dezelfde straffen zal krijgen.

Enkele citaten

Freixedo schreef ons, dat hij intussen de jezuïetenorde verlaten heeft. „Dat is gebeurd in de beste verstandhouding met mijn oversten. Ik had dat ontslag niet zelf gevraagd en ook mijn oversten wilden mij eigenlijk niet buiten de orde zetten, maar ik begreep dat het voor hen al te grote moeilijkheden zou geven, gezien de enorme publiciteit rondom mijn boek, wanneer zij de verantwoordelijkheid voor dat alles mee zouden moeten dragen".

Het boek is geschreven in meeslepende krachtige stijl. Laat ik enkele stukken vertalen, dan kunt u de geladenheid en ook de richting van het boek proeven. „Gedurende eeuwen heeft de kerk zich statig voortbewogen over een brede weg, die echter steeds meer zich vernauwd heeft en thans alleen nog maar een doodlopend steegje is". „Er is maar één mogelijkheid om uit dat slop te geraken en dat is: stilstaan en op de schreden terugkeren. Maar helaas gebeurt dat niet of nauwelijks".

„Boven het mensdom hangt de dreiging van de atoomoorlog; dag aan dag bereiden we ons daarop voor en besteden er miljarden dollars aan. De gehele wereld verkeert in een kramphouding: oude strukturen storten in elkaar. Alles wankelt. Koortsachtig zoekt het mensdom naar een uitweg, naar nieuwe formules. En ondertussen slaapt mijn kerk.

En als we rondom ons heen kijken, hier in Puerto Rico, tegenover de honger die duizenden kwelt, de woningnood, het uiteenvallen van de familieverbanden, tegenover de kinderen die aan hun lot worden overgelaten, de werkeloosheid, onrechtvaardige lonen, alcoholisme, verslaving aan verdovende middelen, praktisch atheïsme … zwijgt mijn kerk en ondertussen praten de priesters maar door over het bijwonen van de zondagse mis, over de koliekten die niet voldoende opbrengen, over een lek in de dakgoot van het kerkgebouw, over de financiële moeilijkheden van de parochieschool, over de tegenwoordige onzedelijke mode …

En de bisschoppen? Tegenover de voortdurende en verschrikkelijke onrechtvaardigheden die de publieke overheid begaat en waarmee zij zich vergrijpt aan de kudde die aan de bisschoppen is toevertrouwd, tegenover de veel te lage levensstandaard, waarin de schapen moeten leven, waarover zij als herders zijn aangesteld, besteden de bisschoppen het grootste gedeelte van hun arbeid aan de administratie van de kerkelijke goederen, aan de kontrole of de verschillende parochies wel geregeld hun bijdragen zenden naar de bisschoppelijke kas, aan het verbieden van allerlei liturgische experimenten, en ondertussen verdoen ze hun tijd met het bijwonen en voortzetten van allerlei feesten, jubilea, overdadige diners en zijn ze ijverig bezig met het uitvoeren van de laatste bepalingen vanuit Rome over dit of dat feest dat verplichtend is gesteld of over dit of dat wetje, dat de kleding van de priesters regelt. Mijn kerk slaapt.

Ik kan Camilo Torres volledig begrijpen. Hij zag het diepe leed van zijn nederige volk van Colombia; hij zag het chronische geweld dat als een zwaard nu al zo lang dreigend boven de toekomst van zijn land hangt. Maar hij zag tegelijkertijd hoe de officiële en hiërarchische kerk rustig ligt te slapen tussen de bankbiljetten en de geweren in de aanslag, die haar beschermen.

Ik zeg bij mijzelf: Het is mogelijk, dat mijn kerk ontwaken zal, maar hoe? Zal ze dan eerst zich eens gemelijk uitrekken en dan langzamerhand de loomheid van zich afschudden, waarin een mens gedompeld is na een diepe slaap? Maar als tenslotte dan de kerk helemaal overeind is gekomen op haar sponde, zal het dan misschien niet te laat zijn?" (p. 10-11). „Velen zullen aanstoot nemen aan mijn boek. Maar wie zijn dat eigenlijk?"

„De vermogende klassen van Noord- en Zuid-Amerika zullen bv. aanstoot nemen aan het „gewelddadige" geweld, waartoe thans de onderdrukten overgaan en ze zullen het overal uitroepen dat men geen geweld kan toestaan in het leven van de volkeren. Maar zij geven er zich geen rekenschap van dat het geweld niet door de onderdrukten van nu is ingevoerd. Zij hebben al vele jaren geleden het „stille" geweld, het „beschaafde" geweld ingevoerd; ze hebben het gelegaliseerd. Wanneer een mens met een kogel gedood wordt of wanneer een gebouw in brand wordt gestoken, dan pleegt men een daad van „gewelddadig" geweld, waaraan wij gemakkelijk „aanstoot nemen"; maar wanneer men jaar na jaar de negers stemrecht weigert, wanneer men geen enkele wet wil uitvaardigen, waardoor de lonen ophouden hongerlonen te zijn, wanneer men het heel gewoon vindt dat er schrijnende woningnood is, terwijl men de beschikbare gelden besteedt aan projekten die overbodige luxe zijn, wanneer de regeringen en de vermogende klassen liever hebben dat de Indianen analfabeet en ondervoed blijven, wanneer er voor de armen geen bed beschikbaar is in het ziekenhuis, wanneer de industriële maatschappijen fabelachtige sommen verdienen en tegelijk op handige wijze de belasting ontduiken, dan zijn dat allemaal daden van „stil" geweld, die geheel in overeenstemming met de wet gepleegd worden". „Maar dit „stille" geweld is vaak schuldiger dan dat andere, omdat het zich niet keert tegen een of andere persoon of tegen een gebouw, maar tegen een heel volk en omdat het, o niet ineens, maar in het verloop van jaren, duizenden en duizenden slachtoffers maakt" (p. 13-14).

„Dit boek is alleen maar een kreet van pijn, die voortkomt uit mijn liefde voor mijn kerk. Het is een noodschreeuw, omdat ik zie dat mijn kerk slaapt, terwijl de wereld haar dringend nodig heeft" (p. 19).

„In de droevige nacht van Gethsemane ging Jezus naar Petrus en met een bedrukt hart vroeg Hij hem: „Simon, slaapt gij?". Thans zijn er anderen die aan het volk Gods dezelfde vraag stellen: Kerk, slaapt gij? Het zijn de armen van de wereld, de veriatenen, de analfabeten, zij die geen schoeisel hebben voor hun voeten, zij die honger lijden, die gediskrimineerd worden, de paria's die hun ellende voortslepen over de gehele aarde. Thans stellen de nederige christenen van Zuid-Amerika, die het niet langer uithouden, aan hun Moeder dezelfde vraag: Mijn kerk, slaapt gij? Thans stellen veel priesters, die als een randgebied behandeld worden in het Kerkelijk Wetboek, wier problemen slechts als randvragen aan de orde kwamen in het tweede Vatikaanse Concilie en die slechts een plaatsje ergens aan de rand hebben in het hart van vele bisschoppen, dezelfde vraag aan hun herders: Mijn hiërarchische kerk, slaapt gij?" (p. 265).

Ik zou wel willen voortgaan met vertalen en citeren. Het is zo meeslepend en indringend geschreven. Ik hoop echter dat er spoedig een Nederlandse vertaling komt.

Er zijn priesters die zich fel tegen Freixedo gekeerd hebben. Zo bv. prof. A. Gallo, die zich verbitterd aldus uitliet: „Freixedo beweert dat zijn boek geschreven is vanuit de liefde voor de kerk. Goed, maar we kennen de uitdrukking: er is een liefde die le ander dooddrukt. De liefde van Freixedo voor de kerk drukt haar niet dood, maar bevuilt en verraadt haar". Maar er heeft zich ook een groep van 40 priesters gevormd onder de naam: „Kerk, ontwaakt" (Grupo Iglesia Despierta). Een van hen, een abonnee op onze Spaanse editie, zond mij hun circulaire. Zij stellen zich volledig achter Freixedo evenals een titulair bisschop, nl. mgr. Parilla Bonilla, die al eens meer geprotesteerd heeft tegen het koloniaal bewind dat de V.S. nog steeds over Puerto Rico blijven uitoefenen.

Zal de kerk misschien eindelijk ontwaken?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen