VOORZICHTIGE HOOP OVER DE ROOMS-KATHOLIEKE KERK

De titel van het boek, Reformatie vandaag, 500 jaar Hervorming in debat met Rome en nieuwe vormen van doperse radicaliteit, is veelzeggend. De reformatorische beweging uit de zestiende eeuw kende twee tegenstanders: de Rooms-Katholieke Kerk én de anabaptisten oftewel het doperdom. Aan de ene kant was er het machtsinstituut Rome, dat niet in staat was om antwoorden te geven op geestelijke vragen van gelovigen. Aan de andere kant waren er de anabaptisten, die vonden dat de hervorming van de gereformeerden niet ver genoeg ging. De bevrijding van het juk van Rome ging bij hen gepaard met “ongelimiteerde vrijheid”. Van der Zwaag beschrijft de situatie als volgt: “Was Rome een gevaar van buitenaf, de dopersen ontwikkelden zich tot een bedreiging van binnenuit”.

Middenpositie

Tussen beide bewegingen in nemen de gereformeerden volgens Van der Zwaag nog steeds een middenpositie in. Met het ‘doperdom’ van vandaag de dag bedoelt Van der Zwaag een breed scala aan “radicale” christelijke bewegingen en kerken, zoals baptisten, pinkstergelovigen en evangelischen. “Ik zie steeds weer een golfbeweging in de geschiedenis”, zegt Van der Zwaag naar aanleiding van zijn boek. “Kerken worden in de loop van de tijd instituten die soms te veel verstarren. Als dat gebeurt, zijn er altijd weer mensen die het vuur erin proberen te brengen.”

Charismatische beweging

Zo ontstond ook de evangelische en charismatische beweging, waarover Van der Zwaag ook in zijn boek schrijft. Er is zelfs ook een charismatische beweging binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Van der Zwaag ziet hier zeker iets positiefs in. “Door de charismatische beweging zien rooms-katholieken de waarde in van een persoonlijk geloof. Er ligt veel nadruk op het werk van de Geest. Dat is positief, zolang het niet in strijd is met het Woord. Het is goed als we ernaar verlangen om meer vervuld te worden met de Heilige Geest. Gereformeerden zeggen daarover weleens: ‘Een christen leeft vaak beneden zijn stand’. Natuurlijk mag het niet eindigen in de mens zelf en in zijn eigen gaven.”

Aandacht voor de Bijbel

Niet alleen de reformatorische kerken, ook de Rooms-Katholieke Kerk heeft sinds de zestiende eeuw een ontwikkeling doorgemaakt. Aan grondposities van Rome is niet getornd. Van der Zwaag schrijft dat de kerk haar sacramenteel gefundeerd kerkbegrip alleen maar sterker heeft verdedigd, de apostolische successie met aan het hoofd de paus heeft verstevigd en de Mariaverering heeft aangemoedigd. Daarnaast is het rooms-katholieke systeem volgens hem nog steeds gebaseerd op de medewerking van de mens met het heil.

Tegelijkertijd is er ook veel ten goede veranderd. Zo is er veel meer aandacht gekomen voor de Bijbel en wordt die door individuele roomskatholieken veel meer gelezen. “De spannende vraag is in hoeverre een toenemende Bijbelse oriëntering bij Rome in de toekomst de vaste en bestaande ‘roomse’ kaders kan doorbreken”, schrijft hij.

Rechtvaardiging

Verder noemt hij de openlijke instemming van de Rooms-Katholieke Kerk met het leerstuk van de rechtvaardiging door het geloof alleen. Dit zou rooms-katholieken en protestanten vandaag de dag bij elkaar kunnen brengen. Tegelijkertijd schrijft Van der Zwaag wel dat rooms-katholieken met ‘rechtvaardiging door het geloof ’ totaal iets anders bedoelen dan protestanten. Is dat niet juist verwarrend? “De instemming met de rechtvaardiging door het geloof heeft de Rooms-Katholieke Kerk niet wezenlijk veranderd, maar heeft haar wel dichter bij de beginselen van de Reformatie gebracht”, antwoordt Van der Zwaag. Hij refereert aan het rooms-katholieke Luther-congres dat twee jaar geleden plaatsvond in Erfurt. Hier werd Luther niet meer afgeschilderd als een rebel of als een verwoester, maar als een hervormer van de kerk.

Van der Zwaag ziet de toekomst hoopvol tegemoet. “Wie vertrouwen heeft in het verrassende werk van de Geest, zal van Hem verwachten dat de meest taaie vestigingen en vastgeroeste posities opengebroken kunnen worden”, schrijft hij aan het eind van zijn boek.

Het boek Reformatie vandaag, 500 jaar Hervorming in debat met Rome en nieuwe vormen van doperse radicaliteit is vanaf 7 april verkrijgbaar. Bestellen kan via www.labarum.nl. De prijs van het boek is ca. € 69,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen