In retraite gaan

In 2000 verscheen de ”Stilte Atlas van Nederland”, met daarin ”meer dan honderd plaatsen om tot rust te komen.” In deze atlas worden tal van kloosters genoemd waar men in retraite kan gaan. Het woord “retraite”, via het Frans aan het Latijn ontleend, betekent “zich terugtrekken.” Zo kreeg het onder meer de betekenis van rustplaats of toevluchtsoord.

De echte, degelijke rooms-katholieke retraites komen steeds minder voor. In veel kloosters en retraiteoorden biedt men, naast christelijke geloofsoefeningen, nu ook zenboeddhisme, yoga, kosmische meditatie en allerlei andere niet-christelijke vormen van geloofsbeleving aan.

Bijbelse basis

In de geschiedenis van de christelijke kerk zijn er altijd gelovigen geweest die zich naar het voorbeeld van Jezus en de apostelen in de stilte hebben terugtrokken voor meditatie en gebed. Van de Heiland weten we dat Hij vaak in de eenzaamheid vertoefde om te bidden. In Hand. 1:13 staat dat de apostelen samenkwamen in een opperzaal, in afwachting van de uitstorting van de Heilige Geest. Zo ontstond de gewoonte om zich enige tijd terug te trekken, met het doel zich voor te bereiden op bijvoorbeeld het aanvaarden van een geestelijk ambt.

De woestijnvader Euthymius (377-473) verbleef in de woestijn om daar te bidden, te vasten en te mediteren. In de zesde en de zevende eeuw was dit gebruik al wijdverbreid. De woestijnvaders ontwierpen voor het eerst vaste vormen voor deze geestelijke oefeningen. In de middeleeuwen werd hun werk in vele kloosters voortgezet, onder andere in de Moderne Devotie.

Ignatius van Loyola

Tijdens de Reformatie heeft de Spaanse Ignatius van Loyola (1491-1556) het houden van retraites gestimuleerd door zijn boek “Geestelijke oefeningen”. Hij bouwde nadrukkelijk voort op het werk van de kerkvaders en de monniken. Vooral “De navolging van Christus” van Thomas a Kempis had hem sterk beïnvloed. Hij stelde een psychologisch uitgebalanceerde retraitemethode op, die klassiek geworden is. Het hoofddoel van de retraites was het “vreedzaam ontdekken van God, onze Heer.”

Door zijn optreden en door het werk van zijn volgelingen, de jezuïeten, is de retraite steeds meer gebruik geworden. Ignatius kende bij de geestelijke oefeningen een grote rol toe aan de leider van de retraite, en daarom ging men retraites in groepsverband houden. Daaruit ontstond weer de behoefte aan speciale retraitehuizen. Carolus Borromeus (1538-1584) stichtte in 1579 te Milaan het eerste retraitehuis. In de 19e eeuw ontstonden er overal retraitehuizen, ook in Nederland, waar vooral leken in groepsverband in retraite konden gaan, meestal voor de duur van drie dagen.

In protestantse kringen kreeg men vooral na 1945 belangstelling voor de praktijk van de retraite. In onder andere het EO-programmablad “Visie” staan tal van adressen waar men terecht kan voor een retraite. Ook de “Stilte Atlas” geeft een overzicht van wat er allemaal mogelijk is. Helaas zit er veel kaf onder het koren. Het is opvallend dat met name jongeren zich ertoe aangetrokken voelen om zich in de stilte terug te trekken. In orthodox-christelijke kring hebben we weinig te bieden op dit gebied. Het zou de moeite waard zijn om na te gaan of er een Bijbelgetrouwe variant op de retraite gerealiseerd zou kunnen worden, liefst op een aantrekkelijke locatie. Er is in elk geval een Bijbelse basis voor.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen