Antwoord aan Die Brug

Zoals ik reeds in het vorige nummer mededeelde, zal ik niet antwoorden op de spotprent, die pater Engering van mij heeft laten afdrukken in het januarinummer van Die Brug, en die een hele bladzijde beslaat.

Veronderstel, dat ik in ons blad een caricatuur plaatste van pater Engering in de hekende voorstelling van de monnik met het dikke buikje. Heb ik dan met deze afbeelding van het „patertje-goed-leven" iets bewezen? Immers neen. Als de redakteur van Die Brug de polimiek op een dergelijk laag peil wil voeren, dan moet hij dat weten. Wij menen, dat deze methode een christen onwaardig is. Wij zijn voornemens om te strijden met het tweesnijdende zwaard van Gods Woord, en niet met hatelijke spotprenten.

Het verbaast mij trouwens toch, dat Die Brug voortdurend de spot drijft met de Zuid-Afrikaanse protestanten. Het blad is toch allereerst bedoeld om protestantjes te winnen voor de r.-k. kerk. Maar het lijkt mij toch wel een vreemde zielkundige methode om te proberen iemand voor je te winnen door hem bespottelijk te maken. Of denkt pater Engering, die zelf een buitenlanlander is, dat de Zuid-Afrikaners zo weinig eergevoel en zelfrespect bezitten, dat, hoe meer men ze belachelijk maakt, hoe eerder ze met hangende pootjes naar het klooster van Kroonstad komen om te vragen als voetveeg te dienen voor pater Engering?

Spot met de protestanten

Ook in het „antwoord op ds Hegger se eerste vraag" worden de protestanten weer in het o-tje genomen. Mijn vraag luidde: „Waarom moet el ke Rooms-Katholiek die leer van die Pous aanvaard ook al sou hij, deur die lees van die Bybel, meen dat God dit anders leer in Sy Woord as die Pous? Waarom gebied die Pous dat elke twijfel aan die leer van Rome, wat deur die lees van Gods Woord in 'n Rooms-Katholiek sou opkom, uit die siel verban word en dit met die doodsonde en die hel verdoem?"

Pater Engering probeert het eerst te bewijzen uit de Bijbel (daar kom ik straks wel op terug), maar daarna zegt hij, dat dit altijd zo geleerd is vanaf de eerste tijden. Dat je doodzonde zou doen en naar de hel gaan, als je eerder zou geloven wat de Bijbel tot je zegt, dan wat Rome over de Bijbel zegt? Kom, kom, pater Engering, ik kan moeilijk aannemen, dat U zelf meent, wat U schrijft. Het is hoogstens een konklusie van U uit wat U meent , dat de kerkvaders zeggen.

Pater Engering gaat dan uit de geschriften van de kerkvaders proberen te bewijzen, dat de Paus reeds toen als onfeilbaar opperhoofd van de gehele christenheid werd erkend. Die teksten uit de kerkvaders zijn voor iedereen duielijk genoeg, zegt pater E., behalve voor de Calvinisten. (De Zuid-Afrikaanse Calvinisten, of is dat een kwaal van alle Calvinisten?). Daarom, zo schrij ft hij verder, „zou je bij het lezen van de kerkvaders dikwijls verzuchten: Als-je-blieft, zeg het nu net een beetje duidelijker, de Calvinisten luisteren!"

Calvinisten met watjes in de oren

Volgens pater E. zijn de calvinisten dus of wel doorgewinterde dommerikken, die een voor iedereen duidelijke tekst van de vaders niet begrijpen, of wel hardhorig, of wel — wat nog erger is — hebben ze expres watjes in de oren gedaan, opdat ze de kerkvaders maar niet zouden horen, die de calvinistische leer zo duidelijk veroordelen.

Pater E. zegt dan, dat er zoveel teksten zijn van de kerkvaders, die liet calvinisme weerleggen, dat hij een hele jaargang van de Brug zon nodig hebben om „alles deur tekste uit die geskrifte te bewijs".

Hij haalt daarom maar één tekst aan, n.l. van Irenaeus. En nu zouden we denken. Dat zal dan toch wel een tekst zijn, waarmee hij de calvinisten met één slag neervelt.

En inderdaad, als de tekst van Irenaeus zo moest worden vertaald zoals pater E. het doet, dan zouden wij, calvinisten, toch beteuterd staau te kijken. Dan zou Irenaeus onze kameraad niet meer zijn.

Maar ik heb al in een vorige nummer aangetoond, dat de r.-katholieken in Zuid-Afrika zulke bollebozen zijn in het vertalen. Met een klein onschuldig lijkend zinswendingetje geven ze aan de zin, die ze vertaalden, een totaal andere betekenis. Zo beeft ook The Keys, officieel orgaan van het aartsbisdom Pretoria zich op mijn boek geworpen ( — o nog eens, ze zijn tuk op vertalingen!) en hebben gedacht om door een verkeerde vertaling van een zin uit mijn boek ( — o, één zinnetje maar!) mij de das om te doen.

En ook pater E. heeft hier naar dat wapen gegrepen, dat de r.-katholieken van Zuid-Afrika blijkbaar zo graag hanteren. Dat is hier het hele eieren eten, en daarom blijft Irenaeus, — mits goed vertaald —, een beste vriend van de calvinisten.

DE BEWIJZEN OP TAFEL

Maar ik moet dat bewijzen, anders verlaag ik mij tot het peil van Die Brug, die ook allerlei beweringen lanceert zonder ze te bewijzen. Daarom moeten de lezers van ons blad mij niet kwalijk nemen, dat ik een stukje Latijn moet ten beste geven.

De tekst waar bet hier om gaat, luidt in het Latijn aldus:

„Ad hanc enim ecclesiam, propter potiorem principalitatem, necesse est omnem convenire ecclesiam, hoe est: eos qui sunt undique fideles in qua semper ab his qui sunt undique, sonservata est ah apostolis traditio".

Pater E. vertaalt dat aldus: „ Want met hierdie Kerk van Rome moet alle Kerke, d.i. die gelowiges van die hele wêreld, terwille van haar besondere voorrang ooreenstem. Daar (in Rome) is die apostoliese oorlewering altyd deur die gelowiges van alle lande bewaar".

Maar, beste pater E., hoe kunt U „convenire ad liane ecclesiam" toch vertalen door: „overeenstemmen met deze kerk"? Dan zou er toch moeten staan: „convenire cum hac ecclesia". Hier staat toch duidelijk het woordje „ad", dat een beweging uitdrukt. Het woordje „in" kan met de ablatief geschreven worden, en in dat geval zou het heel misschien, althans zeker met een beetje wringen, kunnen vertaald worden zoals Pater E. het zo graag zou hebben. Maar hier staat de acuascitef, en ook „in" met de accusatief duidt een beweging aan. Onze goeie vriend, pater A. Geerebaert S. J„ zegt dan ook in zijn woordenboek, dat je „convenire in eum locum" door „samenkomen" moet vertalen. Maar er staat dan ook uitdrukkelijk vooraan in dat woordenboek, dat het bestemd is voor het humaniora onderwijs. Voor de verdediging van de r.-k. dwaalleer bestaan er zeker aparte woordenboeken, en pater E. zal er vast wel eentje op zijn kamer hebben.

Men moet deze zin dus zo vertalen: „Want naar deze kerk. om wille van de machtiger voorrang, moet iedere kerk, dat is: de gelovigen, die van overal zijn, samenkomen. In deze kerk (van Rome) is de leer, die van de apostelen (afkomstig) is, door de gelovigen, die van overal zijn, bewaard gebleven"

Dat de woorden: „ad hanc ecclesiam convenire" in de zin van een locale beweging moeten verstaan worden en dus door „naar deze kerk samenkomen" moeten vertaald worden, blijkt ook uit de woorden, die er onmiddellijk op volgen: „de gelovigen, die van overal zijn", „qui sun undique" (niet „ubique" = overal). Irenaeus zegt dus niet: „de gelovigen, die overal zijn", maar: „die van overal zijn", wat dus op een verplaatsing van die gelovigen wijst. Trouwens iedereen, die Latijn kent, weet dat verschil tussen „undique" en „ubique".

Het is wel heel duidelijk, waarin die plaatselijke machtigere voorrang van de kerk van Rome bestond. Die kerk bevond zich in de hoofdstad van het land. Daar was de keizer met de senaat. Daar moesten de burgers, dus ook de christenen, alleen reeds voor behartiging van hun stoffelijke belangen, b.v. de belasting, dikwijls naar toe. En zo kwamen daar dus de gelovigen van overal tesamen. Daar werden de meningen getoetst en ervaringen uitgewisseld. Daar kon dus ook de leer van de apostelen het zuiverst bewaard zijn.

Daarom legt Irenaeus de nadruk op de kerk als de verzameling van de gelovigen. Het is juist het samenkomen van zoveel gelovigen van allerlei plaatsen op heel de destijds bekende wereld, die aan de kerk van Rome zulk een bijzonder gezag gaf. Hij spreekt helemaal niet van een bijzonder gezag van de bisschop van Rome over de andere kerken. Tot twee maal toe herhaalt Irenaeus: „de gelovigen, die van overal zijn".

Deze tekst wijst dus veel meer in de richting van de protestantse kerkopvatting. Er is geen sprake van een paus, die alles souverein beslist. Integendeel, de nadruk valt op de gelovigen.

NOG MEER VAN ZULKE VOLTREFFERS?

Als het zo gesteld is met de enige tekst, die pater E. aanhaalt om de calvinisten de mond te snoeren, dan kunt U zich voorstellen van welk kaliber de andere teksten zijn, waarmee Die Brug een hele jaargang zou kunnen vullen. Het is daarom ook maar verstandiger als pater E. maar niet meer met zulke „vol treffers" aankomt.

Pater E. heeft vast gedacht, dat ik met het vliegtuig van de K.L.M. voor goed uit Z. Afrika verdwenen was. Hij heeft er waarschijnlijk op gespeculeerd, dat de dominees niet zo zeer thuis zijn in de taal van Rome, liet Latijn.

Maar in de talen van de Bijbel, het Grieks en het Hebreeuws, zijn de dominees de priesters verre de baas. De meeste priesters leren nooit Hebreeuws. Pater E. heeft voor zijn stelling ook nog een tekst uit de Bijbel aangehaald. En nu zou ik er plezier in hebben om op tlit terrein een dominee op hem los te laten. Maar dat is misschien niet sportief. Daarom zal ik, die niet zo grondig de Bijbelse talen heb bestudeerd als de andere dominees, onze goeie pater van antwoord dienen.

Maar dat is voor een volgende keer. Ons blad mag geen anti-Brug-blad worden, zoals Die Brug op het ogenblik een anti-Heggerblad is. En bovendien, wie weet, waarmee pater E. in een volgende editie over de brug komt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen