Declaratie van het geloof

De tekst van deze declaratie van het geloof hangt in verschillende Poolse ziekenhuizen. Deze geloofsbelijdenis is speciaal toegespitst op de medische zorg.

Er staat onder andere in dat het leven heilig is en dat de wet van God boven de wetten van de mens staat. De declaratie keert zich eenduidig tegen abortus, anticonceptie, kunstmatige bevruchting, het veranderen van geslacht en euthanasie.

Momenteel hebben circa 3000 mensen de declaratie ondertekend, maar een groot deel van de ondertekenaars is niet afkomstig uit de medische branche en vele namen komen twee keer op de lijst voor.

Medische handelingen

Niet alleen in rooms-katholieke ziekenhuizen, maar ook in verschillende publieke ziekenhuizen die gefinancierd worden met geld van de overheid en de Europese Unie hangen dergelijke declaraties, wat betekent dat bepaalde medische handelingen geweigerd worden, of dat het voorschrijven van de anticonceptiepil geweigerd wordt. Dit betekent feitelijk het overtreden van de Poolse wet, zoals premier Tusk in juni benadrukte.

De Poolse pers schreef uitgebreid over een vrouw die in verwachting was van een kindje dat na de geboorte niet levensvatbaar was, omdat het geen hersenen ontwikkeld had. De vrouw was overigens zwanger geraakt door in-vitrofertilisatie. Ze vroeg om abortus (in dit geval volgens de wet toegestaan), maar haar behandelend arts, prof. Chazan, ondertekenaar van de declaratie, weigerde en rekte de procedures met opzet zodat de toegelaten termijn van 25 weken verstreek. Ook verwees hij niet door naar een arts die abortussen uitvoert, hoewel dat zijn wettelijke plicht is. Hij heeft door de rechtbank een hoge geldstraf opgelegd gekregen en is na veel politiek geharrewar uiteindelijk uit zijn functie gezet.

In Polen is abortus in principe altijd verboden, al zijn er uitzonderingen waarin het wordt toegestaan en de arts niet wordt vervolgd. Dit is het geval als het leven of de gezondheid van de moeder bedreigd wordt, als het ongeboren kind zeer ernstig gehandicapt is of als de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting.

Geweten

Voor artsen bestaat er echter een zogenaamde gewetensclausule, die het hun mogelijk maakt om met een beroep op het geweten bepaalde medische handelingen niet uit te voeren.

De vraag is echter hoe vrij dit geweten is. In veel ziekenhuizen hangt de genoemde declaratie van het geloof, maar dit betekent niet dat alle artsen in het desbetreffende ziekenhuis hiermee instemmen. Minder dan 1 procent van alle Poolse artsen heeft de declaratie ondertekend.

Artsen in veel ziekenhuizen durven echter geen medische handelingen te verrichten die tegen deze declaratie ingaan omdat ze dan hun baan verliezen. Alleen al door het voorschrijven van anticonceptiepillen kan een arts zijn baan bij een publiek ziekenhuis verliezen.

Artsen die een eigen praktijk hebben, staan voor een vergelijkbaar dilemma. Als ze de declaratie ondertekenen en in hun praktijk ophangen, verliezen ze zeker patiënten. Maar als ze er openlijk voor uitkomen dat ze de verklaring niet willen ondertekenen en een abortus uitvoeren of de anticonceptiepil voorschrijven, is er een grote kans dat de ruiten bij hen ingegooid worden of dat er brand gesticht wordt.

Dit heeft niets meer te maken met de vrijheid om naar het eigen geweten te handelen. Feitelijk is er in veel ziekenhuizen geen plaats voor het eigen geweten, maar alleen voor het “geweten” van de Rooms-Katholieke Kerk.

Artsen ondertekenen de declaratie vanuit verschillende gronden. Er is bijvoorbeeld een medische hoogleraar die getekend heeft omdat hij, zoals hij zelf heeft toegegeven, verwacht als beloning een flinke som geld van het Vaticaan te ontvangen om een medisch project te kunnen financieren.

Andere artsen zeggen dat ze de declaratie ondertekend hebben omdat ze vinden dat het rooms-katholicisme in Polen te maken heeft met geloofsvervolging. “Ik moet opkomen voor de verdrukte Katholieke Kerk in Polen”, zei de bekende kinderarts prof. Radzikowski uit Warschau. Het is echter absurd om te spreken van verdrukking van de Rooms-Katholieke Kerk in Polen; de Rooms-Katholieke Kerk krijgt steeds meer invloed en macht en werkt vooral lokaal geloofsminderheden (zoals protestanten) sterk tegen.

Volgens prof. Chazan, die ondertussen door zijn mediaoptredens een grote groep aanhangers om zich heen verzameld heeft, zijn alle artsen die de verklaring ondertekend hebben “martelaren voor het geloof.” Hij roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid.

Conservatief Polen?

In Europa bestaat het beeld dat Polen zeer conservatief is. De praktijk is echter heel anders. Het zijn eerder de invloed en macht van de Rooms-Katholieke Kerk die zich doen gelden. Volgens enquêtes is circa 20 procent van de Polen voor vrije abortus, ongeveer 50 procent is voor abortus wanneer het ongeboren kind ernstig gehandicapt is. Slechts 32 procent van de Poolse bevolking vindt dat artsen zich op hun geweten mogen beroepen om bepaalde medische handelingen niet uit te voeren. Meer dan de helft is van mening dat een arts altijd de gevraagde medische handelingen moet verrichten, ook als deze tegen zijn geweten ingaan.

De doorgaans liberale pers heeft zich op deze zaak gestort en conservatieve artsen worden in alle toonaarden beschuldigd, terwijl conservatieve en extreme rooms-katholieken in zeer extreme bewoordingen van repliek dienen. Abortus wordt op één lijn gesteld met de Holocaust, en de premier, die rooms-katholiek is, wordt een vijand van het christendom genoemd.

We kunnen er enerzijds dankbaar voor zijn dat de abortuswetgeving in Polen de strengste in Europa is en dat er gestreden wordt voor de bescherming van het ongeboren leven.

Maar het gaat hier om meer. De Rooms-Katholieke Kerk oefent haar invloed en macht uit om van Polen een “christelijk”, beter gezegd: een roomskatholiek land te maken. Maar een land waarin de meerderheid zich alleen onder dwang aan Gods geboden houdt, is geen christelijk land te noemen, dat is slechts uiterlijk vertoon.

Daarbij zijn rooms-katholiek en Bijbels-christelijk niet hetzelfde. Het “christelijke” land dat de Rooms-Katholieke Kerk van Polen wil maken, is tegelijk een land waarin geen plaats meer is voor andersdenkenden, zoals protestanten. Het is een land dat als geheel leeft in gehoorzaamheid en onderdanigheid aan de paus.

Momenteel vindt langzaam maar zeker een “katholisering” van Polen plaats. Formeel is er scheiding van kerk en staat, maar in de praktijk merk je daar zeer weinig van. De meeste publieke ziekenhuizen en scholen zijn in de praktijk rooms-katholieke instellingen, met alle gevolgen van dien voor andersdenkenden.

Het is zeer verontrustend dat de Rooms-Katholieke Kerk haar macht zo weet door te voeren en daarmee de democratie probeert af te breken. Vandaag gaat het om abortus, morgen kan het in Polen zomaar om acties tegen protestanten gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen