Een helpende hand

Ds. Elshout bespreekt het lijden in zijn vele vormen, met name ook het psychische lijden en laat vanuit de Bijbel zien. hoe een christen tegen het lijden aan moet kijken en hoe hij het verwerken moet.

De grote waarde van dit boek is o.a. dat hij dit niet afstandelijk doet. Hij gunt ons een kijk in zijn eigen lijden en in de worsteling, die hij daarmee heeft gehad. Daardoor is het boek zo door en door menselijk geworden, terwijl het tegelijk doorademd is van het Woord Gods en daarom ook van de Heilige Geest.

Hij schrijft bv.: "Ook bejaarden lijden eronder dat ze 'uitgeschakeld' worden. Het is een afschuwelijk iets, met gevoelens van dergelijke aard gekweld te worden. Toen ik enkele jaren geleden zelf meende voorgoed uitgeschakeld te zijn, heb ik uit de lijdensbeker ook iets van dat lijden geproefd en het was galbitter. Met de gedachte en het gevoel rond te lopen nutteloos, overbodig, slechts tot last te zijn, is een ware marteling en iets wat de schouders naar beneden drukt" (p. 34).

Lijden leert mede-lijden

… mede-lijden met anderen, die hun leed te dragen krijgen. Het lijden is inderdaad een bittere school.

Wel is dít de vertroosting voor gelovigen: zij mogen weten dat het lijden voor hen geen vergelding is voor wat ze misdreven hebben. De straf van de vergelding heeft God gelegd op Zijn eigen Zoon, die al de schuld van de Zijnen heeft uitgeboet op Golgotha. Voor de gelovigen is het lijden een kastijding. Daarover spreekt de brief aan de Hebreeën uitvoerig in hoofdstuk 12. "Mijn zoon, acht niet klein de kastijding des Heeren en bezwijkt niet, als gij door Hem bestraft wordt. Want wie de Heere liefheeft, kastijdt Hij en Hij geselt iedere zoon die Hij aanneemt". "En alle kastijding als die tegenwoordig is, schijnt geen (zaak) van vreugde, maar van droefheid te zijn; doch daarna geeft zij van zich een vreedzame vrucht der gerechtigheid aan hen die daardoor geoefend zijn".

In de nevel van de overspanning

Die 'vreedzame vrucht' bemerk je in dit boek. Doordat hijzelfheeft geleden, heeft ds. Elshout geleerd zich in te leven in het lijden van anderen.

Wij die overspannen zijn (geweest), herkennen ons in wat hij schrijft. Toen ik in 1940 totaal overspannen werd en jarenlang niets kon doen, vond ik dat een verschrikking. Ik was jaloers op de anderen, die elke dag weer vrolijk aan hun studies begonnen, terwijl ik, na enkele bladzijden in een theologisch boek vluchtig doorgelezen te hebben, volkomen oververmoeid was. Het leek alsof mijn geest dichtslipte. Een zware nevel trok over mijn denken heen en vertroebelde elk uitzicht. (Ik heb daarover geschreven in het hoofdstuk 'in de nevel van de overspanning" van mijn boek "Mijn weg naar het licht").

Als je zelf zo iets hebt moeten doormaken, kun je nooit meer hard zijn tegenover anderen in hun persoonlijke psychische noden.

Evenwichtig

Het boek is ook bijbels-evenwichtig geschreven. Hij benadrukt bv. de kracht van het gelovige gebed om de genezing:

"Uitblijving van genezing op gebed behoeft niet, maar kan wel betekenen dat er bijzondere oorzaken zijn, die herstel van de zieke tegenhouden. De grootste, maar minst rechtgekende, beleden, betreurende en bestreden zonde is die van het ongeloof. Het zijn waarlijk niet alleen de mensen van de charismatische beweging, die ons gebrek aan geloof verwijten. De Heere doet dat ook. Hoe vaak verweet de Heere Zijn discipelen hun ongeloof. Zeggen wij soms niet al te gemakkelijk: 'ik kan maar niet geloven als ik wil, … ik kan het maar niet grijpen of maken op commando. Hoe menigmaal heb ik er mijzelf op moeten betrappen dat het met mijn geloof in 'genezing op het gebed' allerdroevigst gesteld was, wanneer ik voor mijzelf, mijn gezinsleden, mijn gemeenteleden en andere zieken 's Heeren aangezicht zocht. Hoe aangrijpend en diep beschamend zijn 's Heeren terechtwijzingen in Zijn Woord aangaande het gebrek aan geloof in Zijn bekwaamheid en gewilligheid om Zich op het gebed te ontfermen. Nemen wij in de praktijk ons ongeloof niet vaak in bescherming in plaats dat het als schuld en schande wordt beleden?" (p. 25-26).

Voluit reformatorisch

Maar van de andere kant ontleedt hij haarscherp de achtergrondgedachte van veel gebedsgenezers. "In die kringen waar men op wettische wijze het geloof opdringt alsof God niets kan, wil of zal doen als wij Hem niet de kans geven om iets te doen en als wij niet meewerken, maakt men van het Evangelie een wet! Men noemt en roemt daar formeel de Zaligmaker, maar reëel prijst men de werken van de méns als gehele of gedeeltelijke verdienstelijke oorzaak van zegeningen voor ziel en lichaam. Men verandert de evangelische, liefelijke boodschap van genezing op gebed ineen keiharde wet. Men wil de nadruk leggen op'geloven', maar legt in feitede nadruk op'doen', met alle funeste gevolgen van dien" (p. 27).

Hoe vertroostend klinkt dat heerlijke, bijbelse, reformatorische geluid! Hoe bevrijdend! Zo wordt de volstrekte soevereiniteit Gods beleden, terwijl de lezer tegelijk wordt aangespoord zich in ootmoedig vertrouwen geheel over te geven aan de Vader der barmhartigheid in Jezus Christus.

Ziekten van de geest en van het lichaam

Bijzonder waardevol is ook dat ds. Elshout de ziekten van de geest plaatst naast de ziekten van het lichaam, 'in wezen is er immers geen enkel verschil tussen zwakten en

ziekten van de geest en die van het lichaam? Ook ten aanzien van ziekten van de geest geldt het dat ze niet 'bij geval, maar van Gods Vaderlijke hand ons toekomen' (Heidelberger Catechismus zd. 10). Het is beslist niet waar dat ziekten van de geest meer met de zonde en de duivel te maken hebben dan ziekten van het lichaam. Zomin lijders aan lichamelijke zwakten en ziekten reden hebben zich inferieur (slechter) te achten dan degenen die sterker en gezonder zijn, zomin hebben psychisch-zieken of zwakken en hun familieleden reden zich te schamen of te veroordelen over het feit dat ze anders zijn dan zij die zich in een betere psychische conditie bevinden" (p. 50-51).

Schakel deskundigen in

Een gevolg is dat ds. Elshout waarschuwt voor beunhazerij op psychisch gebied. "Er is al zoveel leed veroorzaakt en schade berokkend door goedbedoeld, maar ondeskundig 'gedokter'."

Daarom adviseert hij terecht om deskundigen op het gebied van psychische noden in te schakelen. "Het is geen schande om informatie in te winnen bij deskundigen. Het is wel een schande wanneer wij zo eigenwijs zijn, dat we ons niet willen laten voorlichten en wij, er maar op los pratend, de grootste en diepste wonden maken met onze tong" (p. 49).

"Het is een schande, wanneer lijders aan geestesziekten of geesteszwakten door menselijk toedoen meer moeten lijden dan zij die lijden aan lichaamskwalen. Tenslotte leert de praktijk, dat wanneer we een dokter nodig hebben voor een verkoudheid, die wij met huismiddeltjes niet kwijt kunnen raken, we dat niet als een schande aanmerken, maar als we bij psychische problemen de hulp van een huisarts, van een psycholoog of psychiater nodig hebben, wordt dit vaak wel ervaren als een zaak waarvoor men zich schamen moet. Dit schamen wordt gevonden zowel bij de patiënt als bij de familieleden" (p. 52).

Kwetsbaar

Erg mooi is ook wat ds. Elshout schrijft over de sakramenten als pleitgrond. Ik zou ook daaruit graag citeren, maar dan wordt dit artikel te lang. En… u bent veel beter af, wanneer u het hele boek gaat aanschaffen dan dat u zich tevreden zoudt moeten stellen met citaten.

Het boek leest ook erg vlot en de schrijver komt erg sympathiek over, omdat hij zichzelf zo kwetsbaar opstelt, doordat hij zijn eigen moeilijkheden en aanvechtingen openhartig vertelt, terwijl het duidelijk is dat hij dit doet om daardoor zijn lezers te helpen. Inderdaad, hij reikt ons een 'helpende hand'! Hartelijk dank, ds. Elshout!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen