DE PARTIJ

De Partij binnen de R. -K. Kerk heeft het klaar gespeeld om het de mensen te doen geloven dat de hoogste vorm van nederigheid, die Christus zou hebben gewild, bestaat in de volkomen blindeonvoorwaardelijke onderwerping aan wat de Paus, de Heilige Vader, de Grote Broer die voor onallen zorgt, dekreteert.

Ook de Reformatie was een nieuwe machtige beweging. Ook die verwerd al spoedig tot een strainstituut en daarmee deed de protestantse verdeeldheid haar intrede. En ook binnen het protestantisme, zowel in de kerken als in de groepen, doet zich hetzelfde verschijnsel voor: de heerschappij van enkelen, de Partij. Zij kunnen tyranniek hun wil aan de overigen opleggen. Wanneer deze, al ofniet kerkelijk bevestigde, „ broeders" spreken, siddert het kerkvolk ofde groep waarover zij hun scepter zwaaien. Zij weten de eenvoudigen bang te maken voor de vijand: dketterij. Met dat wapen slagen ze er gewoonlijk in om de wat meer zelfstandig denkenden van de kerk of groep weer terug te slaan in het gareel.

Orwell tekent datproces op meesterlijke wijze. Hij laat ook zien hoe de Partij er behoefte aan heef t iemand als het symbool van de onfeilbaarheid van de Partij naar voren te schuiven: Grote Broer. Hij schrijft:

Aan de spits van de pyramide komt Grote Broer. Grote Broer is onfeilbaar en almachtig. Ieder welslagen, ieder resultaat, iedere overwinning, iedere wetenschappelijke ontdekking, alle kennis, alle wijsheid, alle geluk, alle deugd worden beschouwd als rechtstreeks voortkomende uit zijn leiderschap en bezieling. Grote Broer is het mom waaronder de Partij zichzelf aan de wereld wenst te vertonen. Zijn functie is om te dienen tot middelpunt van liefde, vrees en eerbied, gevoelens die gemakkelijker gekoesterd worden voor een individu dan voor een organisatie. Onder Grote Broer volgt de Kernpartij.

De leden van deze Kernpartij zijn niet verbonden door banden des bloeds, maar door het aanhangen van eenzelfde leer.

De Partij vormt geen klasse in de oude betekenis van het woord. Zij streeft er niet naar macht over te dragen aan haar eigen kinderen, als zodanig; en zo er geen andere weg zou bestaan om de topleiding in handen van de bekwaamste mensen te houden, zou zijn volkomen bereid zijn om een hele nieuwe generatie te werven uit de gelederen van het proletariaat. In de kritieke jaren droeg het feit, dat de Partij geen erfelijke instelling was, er heel wat toe bij om de oppositie onschadelijk te maken. De socialist van het oude slag, die er op was afgericht om te strijden tegen iets wat „klassebevoorrechting" werd genoemd, meende dat iets, wat niet erfelijk is, ook niet blijvend kan zijn. Hij zag niet in, dat de bestendigheid van een oligarchie niet lichamelijk hoeft te zijn en bleef evenmin stilstaan bij de overweging, dat erfelijke aristocratieën altijd een kortstondig bestaan hebben geleid, terwijl organisaties, die mensen in zich opnemen, zoals de Katholieke Kerk, soms honderden of duisenden jaren in stand zijn gebleven. Het wezenlijke van de oligarchische regering is niet de erfelijkheid van vader op zoon, maar het voortbestaan van een bepaalde levensbeschouwing en een bepaalde levenswijze, door de doden opgelegd aan de levenden. Een heersende groep is een heersende groep, zolang zij haar opvolgers kan aanwijzen. Het gaat er de Partij niet om, haar bloed in stand te houden maar om zichzelf in stand te houden. Wie macht uitoefent is niet belangrijk, mits de hiërarchische bouw altijd dezelfde blijft.

Al de overtuigingen, gewoonten, voorkeuren, gevoelens, zienswijzen, die kenmerkend zijn voor onze tijd, zijn in werkelijkheid bedoeld om de mystiek van de Partij te steunen en om te voorkomen, dat de ware aard van de hedendaagse samenleving doorgrond wordt. Feitelijke opstand, of elke voorbereidende zet voor een opstand, is op het ogenblik niet mogelijk. Van de proletariërs is niets te vrezen. Aan zichzelf overgelaten, zullen zij van geslacht op geslacht en van eeuw tot eeuw voortgaan met werken, kinderen krijgen en doodgaan, niet alleen zonder enige geneigdheid tot verzet, maar zonder het vermogen om in te zien dat de wereld anders zou kunnen zijn dan zij is. Wat voor meningen de massa er op na houdt, of niet op na houdt, wordt beschouwd als een zaak zonder belang. Hun kan vrijheid van denken worden veroorloofd, omdat zij niet denken. Bij een partijlid daarentegen kan zelfs de geringste meningsafwijking over het onbelangrijkste onderwerp niet worden geduld.

Van een partijlid wordt verwacht, dat hij geen persoonlijke gevoelens en een nimmer falende geestdrift heeft. Hij wordt verondersteld te leven in een voortdurende roes van haat jegens buitenlandse vijanden en binnenlandse verraders, van triomf over zegepralen en zelfvernedering voor de macht en wijsheid van de Partij. De ontevredenheid, die een gevolg is van zijn kale, onbevredigende leven, wordt weloverwogen naar buiten gericht en gespuid met kunstmiddelen van een slag als de Twee Minuten Haat en de overpeinzingen, die wellicht een sceptische of opstandige gesteldheid zouden kunnen voortbrengen, worden bij voorbaat gedood door zijn vroegverkregen innerlijke tucht.

De maatschappij berust uiteindelijk op het geloof dat Grote Broer almachtig is en de Partij onfeilbaar. Maar aangezien in werkelijkheid Grote Broer niet almachtig is en de Partij niet onfeilbaar, is er bij hantering van feiten een onvermoeibare buigzaamheid nodig van moment tot moment. Het sleutelwoord is hier zwartwit. Als zoveel Nieuwspraak-woorden, heeft dit woord twee onderling tegenstelde betekenissen. Toegepast op een tegenstander betekent het de gewoonte om onbeschaamd te beweren dat zwart wit is, in strijd met de nuchtere feiten. Toegepast op een partijgenoot, betekent het de loyale bereidheid om te zeggen dat zwart wit is wanneer de partijdiscipline dit vraagt. Maar het betekent eveneens het vermogen om 1t geloven dat zwart wit is en sterker, te weten dat zwart wit is en sterker, te weten dat zwart wit is en te vergeten dat men ooit het tegendeel heeft geloofd. Dit vereist een voortdurende verandering van het verleden, mogelijk gemaakt door de denkmethode, die feitelijk al het overige behelst en die in de Nieuwspraak bekend staat als dubbeldunk.

De verandering van het verleden is noodzakelijk om twee redenen, waarvan de ene bijkomstig is en om zo te zeggen een voorzorgsmaatregel. De bijkomstige reden is dat het partijlid, evenals de proletariër, de huidige levensomstandigheden ten dele duldt omdat hij geen maatstaven ter vergelijking heeft. Hij moet afgesneden worden van het verleden, evenals hij moet worden afgesneden van vreemde landen, omdat het voor hem noodzakelijk is te geloven, dat hij er beter aan toe is dan zijn voorvaderen en dat het gemiddelde peil van stoffelijke welvaart voortdurend stijgt. Maar verreweg de belangrijkste reden voor de herziening van het verleden, is de behoefte om de onfeilbaarheid van de Partij te waarborgen. Niet alleen moeten redevoeringen, statistieken en allerlei soort van verslagen voortdurend bij de gang van zaken worden aangepast om te laten zien dat de voorspellingen van de Partij van geval tot geval juist waren, maar ook kan nooit een enkele wijziging van beginselen of van politieke verhoudingen worden erkend. Want van gedachten te veranderen, of zelfs van politiek is een bekentenis van zwakte.

En zo de feiten het anders zeggen, moeten de feiten veranderd worden. Aldus wordt de geschiedenis herschreven. Deze vervalsing van het verleden, dag aan dag verricht door het Ministerie van Waarheid, is even noodzakelijk voor de bestendigheid van het regiem, als het werk van onderdrukking en spionage dat verricht wordt door het Ministerie van Liefde.

Dubbeldunk betekent het vermogen om er in je geest gelijktijdig twee tegenstrijdige overtuigingen op na te houden en ze beide te aanvaarden.

De Partij-intellectueel weet in welke richting zijn herinneringen veranderd moeten worden; hij weet derhalve dat hij foefjes uithaalt met de werkelijkheid; maar door de toepassing van dubbeldunk overtuigt hij ook zichzelf er van dat de werkelijkheid geen geweld wordt aangedaan. (Pag. 174-181)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen