er moet iets gebeuren

Praten tot je een ons weegt

Prof. dr. F. Haarsma schreef, naar aanleiding van de encycliek over het celibaat, in De Tijd: „Het hoge spel van de paus vraagt om eerTwaarHTg-tegenspel,loyaal en met erkenning van zijn 'bijzondere plaats in de kerk, maar tegelijk loyaal tegenover het volk Gods, waarover de bisschoppen als zelfstandige en ware herders zijn aangesteld. De collegialiteit van de bisschoppen met de voorzitter van de liefdesbond vraagt van hen, dat zij met hun eerste collega van de stoel van Rome, de zetel van Petrus en Paulus, met paulinische vrijmoedigheid in gesprek treden".

Ik begrijp niet, hoe prof. Haarsma ook maar iets van zulk een gesprek kan verwachten. De paus KAN zijn beslissing over het celibaat nu niet meer herroepen, Dan zou hij immers heel zijn gezag en gezicht verliezen. Hij kan geen gang naar Canossa of Noordwijkerhout doen.

Bovendien heeft hij duidelijk getoond NIET naar de bisschoppen van de wereld te willen luisteren, anders zou hij toch minstens hun adviezen hebben moeten inwinnen op de bisschoppensynode die in september in Rome zal gehouden worden.

Wachten op de dood van Paulus VI?

Dat is inderdaad een mogelijkheid. Maar vooreerst lijkt het me niet erg bijbels als je op de dood zit te wachten van een medemens. „De liefde gunt de naaste geen kwaad1" (1 Kor. 13) en zeker niet het hoogste kwaad: een spoedige dood. Bovendien is de paus, volgens de r.k. leer, de vertegenwoordiger van Christus op aarde, die mag rekenen op de onfeilbare bijstand van de Heilige Geest. Het lijkt mij voor een r. katholiek een innerlijke tegenstrijdigheid, wanneer je als gelovig christen er naar zou zitten te snakken, dat Zijn plaatsbekleder hier op aarde zo spoedig mogelijk dood gaat.

En dan: laten we eerlijk zijn, wat blijft er op deze manier nog over van de mondigheid van de kinderen Gods? Wat is er dan nog voor verschil tussen de paus en dictators zoals Hitier en Stalin? Wij hoopten destijds met recht op een spoedige dood van deze mensen, omdat daardoor aan het leed van duizenden een einde zou komen. Moeten wij dan de paus op ꨮ lijn stellen met deze wrede machthebbers?

En laten we ook nuchter zijn: Deze paus kan nog wel heel lang blijven leven. En moet dan al die tijd het leed van zoveel priesters en van vrouwelijke geliefden van priesters voortduren?

De enige konkrete mogelijkheid

In „Te Elfder Ure" van dec. 1964 schreef dr. E. Brongersma over de „Zwarte Concilieweek" naar aanleiding van de uitroep van De Lubac, die zou gezegd hebben: „Als onze kerk vitaal genoeg was, dan hadden we nu een schisma", - het volgende: „Het concilie zal geen schisma verwekken, maar wel afval. Met hoeveel persoonlijk leed en verdriet het uit overtuiging verlaten van het kerkelijk verband ook gepaard zal gaan, voor de kerk zal deze afval, mits massaal genoeg, een zegen zijn. De curie is immers pas sociaal gaan spreken, toen de afval van de grote arbeidersmassa de machtspositie van de kerk danig had ondergraven. Dit is het enige argument waar de intern zo almachtige curie gevoelig voor is. Zo zal zij ook nu nimmer het hoofd buigen, zolang zij niet aan eigen lijf ervaart, dat haar houding het instituut, waarmee zij zich vereenzelvigd heeft, te gronde richt".

Deze woorden van dr. Brongersma klinken nu, drie jaar later, als een reeds vervulde profetie. Paulus VI, waarvan men toen nog enigszins twijfelde of hij wel volledig een man van de curie was, gaat rustig door met het handhaven van eigen opinies ten koste van desnoods onnoemelijk leed. Ik verwijs hiervoor b.v. ook naar zijn beruchte Instruk'cie over het gemengde huwelijk.

Desnoods massale staking

Ik meen dat een massale afval niet nodig is om de paus en de curie tot een andere koers te dwingen. Bovendien is afval in de bijbelse zin van het woord steeds zondig en kan dus ook nooit als middel gebruikt worden, want het doel heiligt niet de middelen.

Een mogelijkheid die wèl te verwezenlijken is en vanuit bijbels standpunt ook verantwoord is, is een massaal neerleggen van het ambt in de kerk. Ik meen zelfs dat zulk een ambtsverlating - tijdelijk of definitief - in dit geval zelfs geboden is. Hoe kan een bisschop of priester nog langer een ambt bekleden in een kerk, die naar zijn diepste overtuiging een van de meest primaire menselijke rechten schendt, nl. het recht op een huwelijk?

„Mits massaal genoeg"

Ik ben het met deze voorwaarde die dr. Brongersma stelt, volledig eens. Wanneer hier of daar enkele duizenden priesters of enkele tientallen bisschoppen hun ambt neerleggen, dan helpt dat nog niet veel. Kijkt u maar naar Italië. De paus en de curie weten heel goed, dat er naar schatting tussen de 10 en 15.000 priesters in Italië hun ambt hebben neergelegd, voornamelijk vanwege moeilijkheden met het celibaat. Maar deze duidelijke feiten hebben zelfs geen lichte zwenking in hun koers teweeggebracht, waarschijnlijk omdat dit uittreden van die priesters geleidelijk aan is gebeurd over vele tientallen jaren. De curie heeft echter nog nooit voor de mogelijkheid van het schisma van een heel land gestaan. Bovendien - net zoals onder een diktatoriaal bewind - zijn de curiale macht hebbers steeds in staat om individuele opstanden te onderdrukken. Tegenover een georganiseerd en massaal verzet zullen ze het echter veel moeilijker hebben. Met het oog op zulk een massaal verzet richt ik mij dan:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen