Sinterklaas als baby

Nu er in deze dagen koortsachtig gewerkt wordt aan Sinterklaasgedichtjes, zal iedereen, als de rijmwoorden maar niet willen vlotten, wel eens verzuchten: Och, mocht ik toch iets meer weten omtrent deze grote Nederlandse volksheilige!

Welnu wij kunnen u enkele gegevens verschaffen, en nog wel uit een autentieke bron n.l. het brevier van de rooms-katholieke kerk. Daar lezen we:

„Hoe groot de toekomstige heiligheid van deze man zou zijn, was hem reeds als baby aan te zien. Want terwijl hij als kind op de overige dagen veelvuldig de melk van de voedster zoogde, zoogde hij op woensdag en vrijdag maar één keer, en wel 's avonds. En aan deze gewoonte van te vasten heeft hij gedurende zijn verdere leven steeds vastgehouden."

Hieruit blijkt wel, dat het geen kleinigheid was om moeder van Sinterklaas te zijn. Want het moet toch wel een poosje geduurd hebben, voordat zijn moeder dat dóór had, dat het hier niet ging om een spelletje van de jonge Sint, maar dat het heilige ernst was.

Er rijzen hier trouwens nog heel wat meer problemen. Welke vrouw, zij moge dan nog zo gezond en sterk zijn, zal zulk een onregelmatige voeding kunnen verdragen? Problemen, waar de ongetrouwde samenstellers van het brevier waarschijnlijk niet aan gedacht hebben.

Toch krijgen we de indruk, dat zijn moeder er kregel van geworden is en er de brui aan heeft gegeven. Want er staat dat deze taak verricht werd door een voedster (nutricis) . We kunnen het die moeder ook niet erg kwalijk nemen, dat zij er tenslotte tabak van kreeg. Alleen vinden we dat zij niet in de voetstappen trad van haar heilig Klaasje, doordat ze dit lastige karweitje door een ander liet opknappen.

Er is ook een exegetische moeilijkheid. Ik vertaalde: „als baby", maar er staat: „ab incunabulis". Dat betekent letterlijk: „vanaf de luiers". Ik heb mij echter deze vrijere vertaling veroorloofd, want ik ben er zeker van, dat er een storm van verontwaardiging in Nederland zou opsteken, wanneer ik het begrip „luiers" ook maar enigszins in verband zou brengen met ons aller geliefde en grote Sint. Neen, ik voed liever mijn fantasie met de vrome voorstelling van het jonge Sintje op woensdag en vrijdag. Ik zie dan een wanhopige moeder: „Toe nou, Klaasje! Maar jonkske dan toch! Wat ben-de-ge toch ne vreemde sinjeur! Je lijkt wel een taai-taaiman. Klaas, geen grapjes! Gauw, of ik word boos! Straks komt Zwarte piet en die gaat je in de zak stoppen. Salamanca, Cordova, Gibraltar, wil je wel eens gáúw opschieten!" Maar het dappere Sintje houdt stand. Hij blijft stokstijf als een houten Klaas. „Neen, moeder, een man een man, een woord een woord! Het is vandaag vastendag. Dus één keer en daarmee uit!"

Daar onze held op woensdag en vrijdag alleen maar 's avonds at, zal zijn moeder wel geprobeerd hebben om hem overdag te foppen door alles donker te maken. Maar dan heeft ze buiten de waard gerekend. Want er zal wel geen achtenswaardiger mens zijn, die zou durven veronderstellen dat ons pientere baasje dit niet meteen in de smiezen had.

Vanwege het belang van de hier besproken kwesties, zullen we hieronder de letterlijke tekst van het brevier afdrukken. Dan kan ieder zich vergewissen hoe de zaken staan. En misschien stimuleert dat de Sinterklaasstudie onder onze latinisten. Nieuwe exegetische vondsten zullen we gaarne een volgende keer publiceren.

Ik moge er nog op wijzen, dat op 5 of 6 december (het staat in de nocturne en die mag je ook op de vooravond bidden) dit verhaal door de 9.000 priesters van Nederland en door de ongeveer 400.000 priesters van de gehele wereld gebeden wordt. En zoals u weet, is het bidden van het brevier onder straf van doodzonde en hel verplicht.

Als zovele priesters nu al eeuwen lang dit verhaal elk jaar bidden - in de kloosters wordt het zelfs plechtig gezongen - dan moet het toch wel waar zijn. Wat voor waarde heeft anders de traditie, de mondelinge overlevering?

En toch…. misschien is er in onze tijd geen enkele priester meer, dit dit verhaal uit het brevier gelooft. Denkt u dat eens in: een oude abdij, waar ruim honderd monniken deze Latijnse mededelingen over de voeding van Sinterklaas uitgalmen met hun zware mannenstemmen, terwijl niet één gelooft wat hij zingt. Je vraagt je af: Heeft de rooms-katholieke kerk nog wel toekomst, als daar zelfs het geloof in Sinterklaas begint te tanen?

Hier volgt dan de Latijnse tekst:

Cuius viri sanctitas, quanta futura esset, iam ab incunabulis apparuit. Nam infans, cum reliqtios dies lac nutricis frequens sugeret, quarta et sexta feria semel dumtaxat, idque vesperi sugebat: quam leiunii consuetudinem in reliqua vita semper tenuit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen