Pauselijke macht

In de vroegere Codex was er een apart hoofdstuk gewijd aan het oecumenisch concilie. In de nieuwe niet meer.

Wel wordt in canon 336 gesproken over het „college van de bisschoppen", maar meteen wordt benadrukt: „dit college van de bisschoppen kan nooit zonder haar hoofd (de paus) het hoogste gezag over de kerk uitoefenen".

Canon 338 § 2 luidt dan: „Het komt alleen aan de Romanus Pontifex (= Romeinse Bruggebouwer - de paus) toe een oecumenisch concilie bij elkaar te roepen en het ofwel zelf voor te zitten of door anderen te laten voorzitten, het te verplaatsen, te schorsen of op te heffen en de besluiten ervan goed te keuren".

Met deze bepaling is een oecumenisch concilie een machteloze aangelegenheid. Zulk een concilie moge besluiten wat het wil, maar als de paus weigert er de goedkeuring aan te geven, hebben die besluiten geen enkele rechtskracht. Die macht van het concilie wordt in canon 3 38, § 2 nog verder beperkt, wanneer daar staat dat alleen de paus mag beslissen wat op het concilie al of niet behandeld zal worden.

Ook de macht van de paus is in het nieuwe wetboek met nieuwe superlatieven (bijvoegelijke naamwoorden in de overtreffende trap) versierd.

In het oude wetboek stond dat de paus „de hoogste en volledige bestuursmacht over de hele kerk" bezat (canon 218). In de nieuwe luidt het: „De paus geniet de hoogste, volledige, rechtstreekse en universele gewone macht in de Kerk". N.B.: De „gewone" macht staat tegenover de „buitengewone" en wil zeggen dat de paus ieder moment waar dan ook ter wereld over iedereen afzonderlijk en over plaatselijke en regionale kerken zijn macht mag uitoefenen.

Deze absolute macht van de paus wordt ook in andere bepalingen sterk geponeerd. „De bisschop van de Kerk van Rome in wie het ambt permanent aanwezig is dat door de Heer strikt persoonlijk aan Petrus, de eerste van de apostelen, heeft toevertrouwd en dat doorgegeven moest worden aan zijn opvolgers, - is het hoofd van het college van de bisschoppen, de Plaatsbekleder (Vicarius) van Christus en de Herder van de gehele kerk in deze wereld. Hij bezit derhalve krachtens zijn ambt de hoogste, volledige, rechtstreekse en universele gewone macht in de Kerk".

N.B.: Met „rechtstreeks" is bedoeld dat de paus direkt kan ingrijpen, dus zonder inschakeling van een bisschop of een pastoor. Het zal wijs zijn, als hij dat doet, maar strikt genomen hoeft hij dat niet.

In canon 331, § 1 wordt een nieuw woord ingevoerd om de macht van de paus te typeren nl. principatus = heerschappij. De paus „bezit (letterlijk: geniet) krachtens zijn ambt niet slechts de heerschappij over de gehele kerk, maar ook over alle afzonderlijke kerken en hun vergaderingen van het gewone gezag".

Het woord „principatus = heerschappij" komt in de Vulgaatvertaling in het N. T. slechts twee keer voor en in beide gevallen worden we getroost, daar Christus elke „heerschappij" zal teniet doen. In 1 Kor. 15 : 24 wordt gezegd dat Christus „alle heerschappijen zal onttronen" (r.-k. vert.) en in Kol. 2:15: „Hij (Christus) heeft de heerschappijen (principatus) en de machten ontwapend en publiek tentoongesteld. Hij heeft over hen getriomfeerd door het kruis" (r.-k. vert.)

„Tot de verbazingwekkende veranderingen van de nieuwe codex behoort ook dat de paus in canon 331, waarin zijn primaatspositie uitputtend wordt beschreven, als „Vicarius Christi" wordt beschreven". Ten gevolge van deze en verdere nadruk op de macht van de paus vervluchtigt de macht van het bisschoppencollege, in het bijzonder die van oecumenisch concilie".

Aldus in „Concilium", 1983 - 7, pag. 115. Concilium is een internationaal r.-k. tijdschrift.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen