Antonia Porta

In „Acta et agenda", informatie en opinieblad van de Leidse universiteit, lazen we een artikel onder het opschrift: „Op 3 november spreekt Antonio Porta in de Spaanse burgeroorlogcyclus". Wij laten dat artikel hier gaarne volgen, omdat Antonio Porta geruime tijd bij ons op de Wartburg heeft vertoefd.

Op vrijdag 3 november zal drs. A. Porta in het kader van het studium generale over „De Spaanse burgeroorlog en zijn gevolgen" spreken over „De positie van de rooms katholieke kerk gedurende en na de burgeroorlog". Antonio Porta is geboren te Granyena de Cervera, in het hart van Catalonië, en groeide op in Sabadell, een van de industriesteden in de omgeving van Barcelona. Dank zij een beurs van de spaarbank van de stad Sabadell kon hij in 1934 beginnen met zijn studie aan het gymnasium in het Instituto „Maragall" te Barcelona.

Toen de Spaanse burgeroorlog uitbrak, was hij scholier. Behalve als voorzitter van de plaatselijke studentenvereniging (F.N.E.C.) speelde hij geen rol in de politieke gebeurtenissen. In maart 1938 werd hij onder de wapenen geroepen en nam deel aan de strijd in de Catalaanse sector. Na de val van Barcelona was hij twee maanden gevangene in een concentratiekamp. In april 1939 moest hij weer in dienst onder het tegenwoordige regiem, tot mei 1942. In deze diensttijd kreeg hij de kans zijn gymnasiumstudie te voltooien.

In september 1942 werd Antonio Porta aangenomen in de Jezuïtenorde, waar hij bleef tot oktober 1948. In die tijd studeerde hij klassieke talen in Veruela (Spanje) en wijsbegeerte aan de Universiteit van Madras (Voor-Indië). Na een onderbreking van anderhalf jaar zette hij zijn studie voor priester voort aan het seminarium van La Plata (Argentinië), waar hij in 1954 de priesterwijding kreeg. Tot 1964 heeft hij pastoraal werk verricht en gedoceerd in het bisdom Bahia Blanca.

Na uittreding uit de kerk studeerde hij geschiedenis aan de Leidse universiteit en aan de universiteit van Amsterdam. Op het ogenblik is hij bezig met de voorbereiding van zijn proefschrift over de politieke macht van de burgemeesters Corver van Amsterdam in de eerste helft van de achttiende eeuw.

In 1962 had Antonio Porta in Time Magazine gelezen over de opening van de Wartburg in Velp. Hij reageerde daar toen niet onmiddellijk op en later, toen hij de rooms-katholieke kerk verlaten had en in Uruguay bij de Mormonen terecht was gekomen en geen uitkomst meer zag, kon hij Time niet meer terug vinden. Van de mens uit bezien kreeg hij door louter toeval toch nog dat exemplaar in handen en schreef ons toen, of wij hem konden helpen. Hij wist een plaats op een boot te bemachtigen, en kwam via Spanje naar Velp.

Antonio is een voorbeeld, hoe een mens iets van zijn leven kan maken, als hij maar de handen uit de mouwen steekt. Hij is een man van zeldzame gaven en van een onverzettelijke energie. Hij heeft een enorm bewogen leven achter de rug. Hij heeft gevochten aan de kant van de communisten in de Spaanse burgeroorlog, verbleef in een concentratiekamp, werd naar India gezonden en dronk de mystiek van het oosten in, ging naar Argentinië, dook onder in een Mormonen kolonie in Uruguay, enz. enz.

Hij kwam naar Nederland, leerde vloeiend onze taal spreken en schrijven, studeerde geschiedenis aan de universiteit van Leiden, behaalde daar eerst zijn kandidaatsexamen en later zijn doctoraal en is nu bezig met een proefschrift, waarbij hij moet duiken in allerlei oude Nederlandse handschriften. Onze stichting gaf hem een studiebeurs — het was gewoon een plezier iemand met zulk een levensdurf en energie te helpen — maar die beurs betaalde hij heel snel terug na zijn kandidaatsexamen.

Ex-priester X. terug naar Rome

Ja, wij krijgen ook wel eens met ex-priesters te doen, die je voortdurend bemoedigen moet, en een enkele keer geeft iemand het op en keert terug in de schoot van de „moederkerk". Dat is b.v. gebeurd met de Italiaanse ex-priester X. Ds. di Lorenzo schreef ons hierover:

„Wij hebben een lang gesprek met hem gehad en ik heb hem erop gewezen dat zijn besluit een besluit van gemak was en een weigering om een mens te zijn zoals de anderen, zonder voorrechten. Tenslotte heb ik hem gezegd dat, indien wij zouden hebben kunnen zorgen voor werk naar zijn zin, hij vandaag niet op zijn schreden zou zijn teruggekomen.

Wel moest hij, voor men hem opnieuw kon accepteren, in retraite, geestelijke oefeningen verrichten en in afzondering blijven".

Ds. di Lorenzo voegde er nog enkele waardevolle beschouwingen aan toe:

„X. heeft gemeend dat het veel gemakkelijker zou zijn zijn dagelijks brood te verdienen en hij meende daar enig recht op te kunnen laten gelden, want: God zou zijn moedige daad om de r.-k. kerk te verlaten toch moeten belonen!

Dat waren zijn eigen woorden. Zijn slappe karakter en zijn gebrek aan geloofsdurf zijn oorzaak geweest dat hij gevlucht is voor de moeilijkheden van het leven. X. heeft in deze twee jaar geleden onder de eenzaamheid. Hij heeft nooit andere idealen gehad dan een goed betaalde baan en heeft nooit idee gehad om een gezin te stichten. Misschien had hij — psychologisch gesproken — een vrouw moeten vinden die zijn moeder kon vervangen en die hem meer als een zoon zou behandelen dan als echtgenoot.

X. was een man boordevol met onopgeloste problemen, vol onzekerheden, besluiteloos. Hij kwam in aanraking met een protestantse omgeving, die zijn problemen niet voldoende doorzag en opmerkte. De Bijbelstudies die hij volgde, opende aan de ene kant een nieuwe wereld voor hem, een andere wereld en zouden dus voor hem van nut kunnen zijn; aan de andere kant werkten ze remmend, omdat ze geen enkele oplossing brachten voor zijn persoonlijke moeilijkheden en deden hem aan de rand staan, en zodoende voelde hij zich als een vreemde eend in de bijt. Indien men niet tot persoonlijke overgave aan Christus is gekomen, is het niet voldoende te zeggen: De Bijbel zegt zus of zo.

X. heeft de vraag van de geloofskeuze altijd terzijde geschoven Hij heeft zich altijd beperkt tot zijn werk. De zaak van het geloof was voor hem een probleem voor „daarna", een probleem van de tweede orde". Tot zover ds. di Lorenzo.

Zelf heb ik anderhalf jaar geleden een vrij diepgaand gesprek gehad met X., maar ik had dezelfde indruk als ds. di Lorenzo. Hij luisterde beleefd, maar ik voelde, ergens heeft hij geen echte belangstelling. Ik begrijp nu waarom. Achter dat beleefde luisteren zat het verwijt: Zorgen jullie maar eens dat ik een goede betrekking krijg, waar ik intellektueel werk kan doen, zonder mij al te veel te hoeven in te spannen, werk dat past bij mijn status van priester-zijn.

Wij hadden hem een studiebeurs gegeven, zodat hij daarmee een diploma zou kunnen halen en daardoor de opening naar een passende betrekking. Vanzelfsprekend moet hij die beurs nu aan ons ex-priesterfonds terug betalen, zodat anderen die méér moed hebben dan hij, daarvan gebruik kunnen maken.

Gedenk hen in uw gebeden

Wij schrijven dit om u, protestantse lezers, enig inzicht te geven in de precaire aard van onze ex-priesterarbeid. Wij maken X. ook geen enkel verwijt.

Het valt voor niemand mee om zich helemaal los te maken uit de binding aan een beschermd milieu. En zulke onverbiddelijke doorzetters als Antonio Porta zijn uitzonderingen.

Maar we nemen aan dat deze mededeling over de heer X. oorzaak zal zijn dat onze lezers dit moeilijke werk nóg meer in hun gebeden zullen gedenken. Laten we ook bidden voor onze vriend X. opdat de Here hem toch nog de ogen moge openen, de ogen des geloofs, zodat hij toch nog de moed krijgt om een nieuw leven te beginnen met Christus. Want, wanneer wij gegrepen zijn door Christus, dan kunnen we met Paulus juichen dat niets ons meer kan scheiden van de liefde Gods: „verdrukking of benauwdheid, of vervolging, of honger, of naaktheid, of gevaar, of het zwaard? Maar in alles zijn wij meer dan overwinnaars door Hem die ons heeft liefgehad" (Rom. 8:35, 37).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen