Misère en grootheid van Calvijn

Dit boek van Dr. N. Hommes lees je voor je ontspanning. En toch is het tegelijk zeer leerzaam. Het is goed gedokumenteerd en aan het einde wordt een uitvoerige literatuurlijst vermeld om van te smullen, als je maar de tijd had.

Dr. Hommes is vooral gegrepen door het machtige antwoord van Calvijn aan kardinaal Sadoletus. Inderdaad wordt deze listige hoogwaardigheidsbekleder, de bekladder van de eer van Calvijn, die de stad Génève weer voor Rome wilde terugwinnen door allerlei laster over Calvijn te schrijven, zo fijntjes gevloerd.

De rooms-katholieke schrijver Kampschulte zegt hierover: „Het is een der schitterendste strijdschriften, die ooit uit zijn pen gevloeid zijn en ook wie zijn opvattingen niet deelt, zal hem in deze strijd de overwiningspalm moeten toekennen. Gemakkelijk werd hem de overwinning weliswaar daardoor gemaakt, dat het de bedoeling van zijn tegenstander niet was geweest, een geleerd strijdschrift of wetenschappelijk rechtvaardiging van het roomse systeem te schrijven.

Waar Sadoletus de nadruk op de christelijke liefde, op de eenheid, de oudheid en de eerbiedwaardigheid der Kerk had gelegd, daar antwoordt Calvijn met een schildering van de verdorvenheid dezer ene en oude Kerk en vernietigt hij zo onbarmhartig het schone beeld, dat de tegenstander had getekend. Waar Sadoletus de dogmatische geschillen nauwelijks oppervlakkig had aangeroerd, daar stelt Calvijn deze op de voorgrond en ontwikkelt in de verdediging van het nieuwe geloofssysteem een kracht der rede, een vaardigheid in de bewijsvoering en een volheid van gedachten, die de rhetorische, sentimentele, vaak ook inhoudarme frases van de tegenstander des te meer in haar zwakheid tonen.

Het glanspunt van Calvijns geschrift vormt echter wellicht zijn eigen verdediging. Terecht mocht hij tegenover de bedekte aanvallen van de kardinaal, op zijn voorbije leven wijzen om het bewijs te leveren, dat niet het uitzicht op aards gewin of uitwendig eeer, maar een ernstige overtuiging zijn schreden had geleid, dat hij eerst na zware innerlijke worsteling van de Roomse Kerk afscheid had genomen".

Tot zover deze rooms-katholieke schrijver, aangehaald in het boek van Hommes op pag. 53-54.

Het is dan ook met profetische visie, dat Dr. Hommes aan de ommezijde van het titelblad van zijn boek deze verklaring laat afdrukken: „Wanneer ik mij ooit aansluit bij de Kerk van Rome, dan zal ik als voorwaarde stellen om Calvijns machtige antwoord aan kardinaal Sadoletus uit het jaar 1539, in de kathedraal van Noyon te mogen voordragen voor Paus, kardinalen en bisschoppen van Rome, om daarover dan met hen in een oecumenisch concillie te handelen".

Hommes laat echter ook eerlijk de misère van Calvijn zien. Calvijn heeft n.l. zijn toestemming gegeven tot de verbranding van Servet. Dit had hij nooit mogen doen. Wij moeten alleen strijden met het zwaard des Geestes, het Woord Gods. Ik ben dan ook intens blij met de oprichting van het „Boetedoeningsmonument", dat de Geneefse geesteskinderen der Reformatie op 27 oktobei 1903 hebben opgericht op de plek der verbranding van Servet en met de boete-tekst die er op is aangebracht:

„Met eerbied en dank vervulde kinderen van Calvijn, onze grote reformator. Maar veroordelend een dwaling, welke was die van zijn eeuw en vast verbonden aan de vrijheid van geweten overeenkomstig de ware beginselen van de reformatie en het Evangelie, hebben wij dit boete-monument opgericht."

Wanneer zullen de rooms-katholieken ook een boete-monument oprichten, waarin ze hun schuld belijden aan de tienduizenden protestantse martelaren, die door hen ter dood werden gebracht in de Bartholomeusnacht, de bloedbruiloft van Parijs en door de Spaanse Inquisitie? Waarom maakt de Paus met zijn geestelijke diktatoriale macht geen einde aan de vervolgingen in Columbia, waar sinds 1948 reeds 116 protestanten om hun geloof zijn ter dood gebracht?

Toch is de misère van Calvijn nog groter. Hij heeft niet alleen Servet, die de drieëenheid loochende en zich krenkend over het Evangelie uitliet, laten ter dood brengen. Hij heeft ook aangespoord tot uitroeing van de heksen. We zien hierin dat ook zulk een genie als Calvijn zich toch niet boven sommige verschrikkelijke bijgelovigheden van zijn tijd kon uitwerken. Terwijl in Europa in de roomse landen overal de brandstapels roken, waar vermeende heksen het leven laten, heeft ook Calvijn zich laten meeslepen door deze duivelse verdachtmakingen van sommige mensen.

Maar juist tegenover de eerlijke weergave van zijn misère komt de grootheid van Calvijn des te meer naar voren. De lezer behoeft zodoende niet bang te zijn, dat hij zijn bewondering slechts geeft aan een gefingeerde romanheld.

Daarom bevelen we de lezing van dit boek van Hommes van harte aan, vooral bij de lezers van ons blad.

„Misère en grootheid van Calvijn", Dr. N. Hommes — Uitg. W.D. Meinema, Delft. 267. blz., prijs: ƒ 12.50.

De Christenen fier wereld.

Er wordt geschat, dat er rond 2.650.000.000 mensen op aarde leven op dit ogenblik.

Hiervan „heten" er 885.000.000 Christenen te zijn. (± één derde gedeelte van de mensen).

475.000.000 = Rooms Katholiek

175.000.000 = Oosters orthodox en andere oosterse kerken.

225.000.000 = Protestants en Anglicaans

10.000.000 = Koptisch.

„Gij zijt het zout der aarde" — Hoevelen van hen zijn er smakeloos?

„Gij zijt lichtdragers, kinderen des Lichts" — Hoevelen van hen leven in de schemering of in de volkomen duisternis....?

„Weest niet gelijkvormig aan deze wereld" — Hoevelen van hen zijn er niet „aardsgezind"....?

Hoevelen van deze „Christenen" geloven écht in Jezus Christus...?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen