Buiten de kerk geen zaligheid

Gedurende vele jaren heb ik me als priester enthousiast ingezet in dienst van de R.-K. Kerk. Het was immers mijn vaste overtuiging dat de Rooms-Katholieke Kerk de éne en ware kerk was, buiten welke geen zaligheid gevonden wordt. In de "Constitutie over de kerk" van het tweede Vaticaans concilie, wordt duidelijk geleerd dat de R.-K. Kerk noodzakelijk is ter zaligheid: "Daarom kunnen de mensen niet gered worden die heel goed weten dat God door middel van Jezus Christus de katholieke kerk als noodzakelijk gesticht heeft, toch weigeren haar lid te worden of te blijven van deze kerk" (LG 14).

De kerkvaders leerden overduidelijk: "extra ecclesiam, nulla salus" (buiten de kerk geen zaligheid).

Het was vooral Cyprianus, bisschop van Carthago in de derde eeuw, die dit gevleugelde woord gesproken heeft.

Ook Augustinus deelde diezelfde mening: "Buiten de kerk kan iemand alles meenemen, sed nunquam nisi in ecclesia catholica salutem potest invenire" (alléén in en nooit buiten de katholieke kerk kan hij de zaligheid vinden). Het vierde Lateraans concilie (1215) verklaarde dat er één katholieke kerk van gelovigen is, buiten welke volstrekt niemand zalig wordt. Het concilie van Trente stelde onomwonden dat het zonder het katholieke geloof onmogelijk is Gode te behagen.

De wezenlijke vraag die zich, naar aanleiding van die vele uitspraken, opdringt is: welke zijn de kenmerken van de ware kerké Om op deze vraag een overtuigend antwoord te vinden moeten we het Woord van God openen. Dat de Schrift toch spreken mag en al onze bedenksels gebracht worden onder de gehoorzaamheid aan de Schrift. De Heilige Schrift, het heilige Woord van God, is de enige norm waaraan de kentekenen van de ware kerk getoetst horen te worden. Om die reden trouwens zijn de hervormers teruggegaan naar de Schrift en hebben vanuit de Schrift bepaald waardoor de ware kerk van de valse te onderscheiden was. Immers, en dat lijkt me zonder meer duidelijk, zonder het Woord van God is er geen kerk. Altijd weer opnieuw hebben we terug te gaan naar het Woord van God. De Bijbel zelf roept ons daartoe op.

In Jesaja 8:20 lezen we: "Tot de wet en tot de getuigenis; zo zij niet spreken naar dit woord, het zal zijn, dat zij geen dageraad zullen hebben." In Jeremía 8:9: "De wijzen zijn beschaamd, verschrikt en gevangen; zie, zij hebben des HEEREN woord verworpen, wat wijsheid zouden zij dan hebbené"

Aangrijpende woorden! Buiten de zuivere bediening van het Woord is er geen volk Gods; is er ook geen kerk.

De Heere Jezus Christus vergadert Zijn Kerk door Woord en sacrament (Matth. 28:19). Zijn Kerk is gebouwd op de leer van de apostelen en profeten (Matth. 16:18). Door het Woord worden mensen wederomgeboren (1 Petrus 1:23). Door het Woord werkt de Heere het geloof, reinigt en heiligt Hij de Zijnen. Het Woord Gods is de ziel van de Kerk. En waar het Woord zuiver gepredikt wordt, zullen ook de sacramenten zuiver bediend worden.

Het is natuurlijk heel verdrietig dat in de loop van de kerkgeschiedenis zo vaak is afgeweken van het Woord van God en eigen gelijk is gesteld boven het gelijk van de Schrift, waardoor dwalingen en scheuringen zijn ontstaan, die onnoemelijk veel pijn en verdriet hebben teweeggebracht. Is het niet verdrietig dat ook vandaag binnen de kerken der Reformatie twist en geruzie zich voordoen, terwijl iedereen beweert zich te kunnen beroepen op de Schrifté Leren we het dan nooité Moeten we met z'n allen niet opnieuw leren buigen voor wat de Heere God wil en leert in Zijn Woordé Het zijn niet onze inzichten en onze ideetjes, maar Gods inzichten en Gods ideeën, verwoord in de Schrift, die de norm zijn van geloof en leven en kerk-zijn.

Wij moeten leren denken vanuit de verbondenheid aan Jezus Christus. "… wordt veranderd door de vernieuwing van uw denken", zo schrijft Paulus in de Romeinenbrief (Rom. 12:2). Al onze gedachten en inzichten brengen onder de gehoorzaamheid van Christus.

Vanuit deze houding zullen we ootmoedig buigen voor de Heere en Zijn Woord; zullen we ook onderdanigheid leren aan elkaar. Het is zo nodig, en zeker in onze tijd, om vanuit eenheid des Geestes Christus zichtbaar en kenbaar te maken aan onze naasten. Dit is onze roeping.

Lees Joh. 17:21. Het is een smeekbede van de Heere Jezus voor de Zijnen: "Opdat zij allen één zijn, gelijkerwijs Gij, Vader, in Mij, en Ik in U, dat ook zij in Ons één zijn, opdat de wereld gelove, dat Gij Mij gezonden hebt."

Daarom kunnen wij ons niet diep genoeg verootmoedigen over de scheuringen en tweedracht die alle eeuwen door in de Kerk van Christus hebben bestaan. "Zij is een zonde tegen God, in strijd met de bede van Christus, en veroorzaakt door de duisternis van ons verstand en de liefdeloosheid van ons hart" (Bavinck, "Gereformeerde Dogmatiek").

Wij hebben allen de kerk nodig. Want de kerk, met al haar menselijkheid en zondigheid, wil de Heere gebruiken (wat een groot wonder!), opdat de wereld geloven mag. Ondanks haar vele gebreken dienen wij de kerk lief te hebben en haar zeker niet te verachten of de rug toe te keren. Want wie de kerk veracht, bedroeft de Heere Jezus. Hij wil juist in de kerk komen tot zondige mensen. Artikel 28 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis spreekt daarover duidelijke taal: "Wij geloven, aangezien deze heilige vergadering is een verzameling dergenen die zalig worden, en dat buiten haar geen zaligheid is, dat niemand, van wat staat of kwaliteit hij zij, zich behoort op zichzelf te houden, om op zijn eigen persoon te staan; maar dat zij allen schuldig zijn, zichzelf daarbij te voegen en daarmede te verenigen…"

Waarom is dat zo nodigé Dat is nodig omdat alle gelovigen het lichaam van Christus vormen en geroepen zijn om voor elkaar te zorgen vanuit de gezindheid van Christus. Ze leven door het geloof in dezelfde Heere Jezus Christus. Daarom kun en mag je niet apart gaan staan. De gedachte dat je christen kunt zijn zonder kerk, is niet juist, is on-Bijbels. De Bijbel leert mij dat christenzijn geen individuele aangelegenheid is. Samen vormen we het volk van God, "een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterdom, een heilig volk, een verkregen volk…" (1 Petrus 2:9).

Overal waar gelovigen zijn, komen ze samen, horen ze bij elkaar, zoals de leden van een lichaam bij elkaar horen. Dit zien we gebeuren op de pinksterdag. Als de Heilige Geest wordt uitgestort, vormt zich in Jeruzalem een gemeente, waarin prediking en sacramenten worden bediend en waarin de gemeenschap der heiligen functioneert.

Wanneer nu onze geloofsbelijdenis zegt dat er buiten de kerk geen zaligheid is, spreekt zij daarmee uit dat de Kerk als lichaam van Christus deel heeft aan de Heere Jezus! Want buiten Hem is geen zaligheid te vinden (Handelingen 4:12). Uiteraard hoort de kerk te leven uit het Woord en te functioneren als het lichaam van Christus. Wanneer een kerk, zoals Rome doet, de zaligheid koppelt aan de verdienstelijkheid der werken, plaatst zo'n kerk zichzelf buiten de leer der Schriften, en kan zij er ook geen aanspraak op maken de ene en ware kerk te zijn.

Wanneer Rome bovendien leert dat buiten haar geen zaligheid is, dan is dat pretentieus en on-Bijbels. De leer der Schriften dat de zaligheid gebonden is aan het geloof in Christus werd door Rome immers zo verklaard dat ieder die de zaligheid deelachtig wilde worden, verbonden moest zijn met de bisschop. Dit lees ik echter niet in de Bijbel. Wél: Zaligheid door de geloofsverbondenheid met Jezus Christus!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen