HOE DE JEZUÏETEN VROUWEN INPALMEN

Bij Hadewijch (postbus 1, Baarn) verscheen Geheim en wijsheid der jezuïeten 252 blz. ƒ 35.- (B.Frs. 690). Ondertitel: Het epos (- heldendicht) van een militante orde (1540-1990). Op de achterflap: "De schrijver, Herman Somers, doctor in de psychologie, de theologie en de filosofie, is bij uitstek geschikt om deze uitdaging (tot een rechtvaardig, objectief en juist oordeel over de jezuïetenorde te komen) aan te gaan. Het boek kwam tot stand na uitvoerige studie, observatie en analyse en met de hulp van inside-informatie en een veertigjarige ervaring van het leven binnen de Sociëteit". (N.B. De jezuïetenorde wordt vaak ook kortweg 'de Sociëteit' genoemd).

De jezuïeten zijn voor velen binnen en buiten de R.-K. Kerk altijd een griezelig raadsel geweest. Daarom leek het ons juist aan dit uitstekend gedocumenteerde boek grote aandacht te besteden.

Geheime richtlijnen

In hoofdstuk VII behandelt Somers van p. 71-119 de Monita Privata (= Geheime Richtlijnen) een boekje dat in 1614 in Krakau anoniem werd gepubliceerd en in keurig Latijn is opgesteld. Vanaf de verschijning is het fel door de jezuïeten bestreden. Ze beweren dat het is opgesteld door de jezuïet Zahorowski, die de orde verlaten heeft, om gewoon pastoor van een bisdom te worden. Hij was toen door zijn bisschop benoemd tot pastoor van Gwozdziec en is als een eerzaam priester gestorven.

Volgens Somers zijn de Monita Privata een echt, maar geheim document van de jezuïeten zelf. Hij wijst erop dat ook in de kloosterregel van de jezuïeten het gebruik maken van dergelijke geheime richtlijnen wordt aanbevolen (Constitutiones Societatis Jesu, P. II, I, 207).

We citeren uit deze Geheime Richtlijnen, waarvan Somers meestal ook de Latijnse tekst afdrukt:

Hoofdstuk VI: Over het winnen van rijke weduwen

Richtlijn 1. "Voor dit werk moeten oudere paters gekozen worden, die er fris uitzien, en levendig en aangenaam kunnen converseren. Wanneer ze bij haar een zekere genegenheid voor de Sociëteit constateren, moet men haar deelachtig maken aan de werken en verdiensten van de Sociëteit".

Voor protestantse lezers: de kloosterlingen menen dat zij vanwege hun vele goede werken, hun boetedoeningen, zelfkastijdingen en gebeden vele verdiensten voor God verwerven. De generale overste van die kloosterorde kan echter buitenstaanders, waarvan de orde grote financiële bijdragen ontvangt, door een decreet deelachtig maken aan al die verdiensten.

Ook hieraan ziet men hoezeer de leer van de verdienstelijkheid van de goede werken tot de uiterste consequenties kan worden doorgedreven.

"Indien ze dat aanvaarden, moet men haar een biechtvader bezorgen door welke ze goed geleid worden met het oog ze te behouden in de weduwstaat, door de lof te zingen van de voordelen en het geluk ervan en door ze als zeker de eeuwige verdienste die zij gaan verwerven, voor te stellen en vast te beloven dat dit het meest efficiënte middel is om de pijnen van het vagevuur te vermijden".

Somers geeft als zijn commentaar: "De rijke weduwen worden slechts deelachtig gemaakt aan de verdiensten van de Sociëteit, als ze voldoende geld geven. Hertrouwen zou deze bron doen opdrogen; zij zouden dan het gezelschap van een oudere pater niet meer zo op prijs stellen".

"Richtlijn 5. De hele inspanning van de biechtvader moet erop gericht zijn dat de weduwe voor alles bij hem te rade komt en zich eraan houdt, en het moet bij gelegenheid haar duidelijk gemaakt worden dat dit de enige grondslag is van de geestelijke vooruitgang".

"6. Men moet haar het menigvuldig ontvangen van de sacramenten aanraden, vooral het sacrament van de biecht, waarin zij de intieme roerselen van de ziel en gelijk welke bekoringen (r.-k. term voor 'verzoekingen'. HJH) kan blootleggen".

"Hoofdstuk VII: Hoe te beschikken over de bezittingen van de weduwen.

Richtlijn 1. Men moet ze voortdurend aanzetten om voort te gaan in vroomheid en goede werken, zodat er geen week voorbijgaat dat ze spontaan niet iets offeren uit hun overtollige overvloed".

"8. Men moet bij de weduwen andere eerbare meisjes, uit rijke en adellijke ouders geboren, plaatsen, opdat zij langzamerhand gewoon worden aan de leiding der onzen".

"13. Om dat te beletten (dat de rijke weduwen zich onder de leiding stellen van een priester die niet-jezuïët is) moeten zij de Sociëteit van tijd tot tijd voorstellen als de meest verheven orde boven alle anderen, de nuttigste in de Kerk, met een groter gezag bij de paus en alle vorsten, de volmaaktste omdat zij alle schadelijke en ongeschikte subjecten (bedoeld is: leden van de orde) wegzendt en zo leeft zonder schuim noch uitschot zoals er veel is bij de monniken, die over het algemeen onontwikkeld zijn, dom, lui, onbekommerd om hun eigen heil, en gehecht aan hun buik, enz.".

Voor protestanten: deze neiging om je eigen groep waarvan je lid bent (en daarom jezelf) te verheerlijken door geringschattend te spreken over de anderen, is algemeen menselijk en is helaas ook bij ons te vinden. Hoeveel kerken en geloofsgemeenschappen zeggen niet: kom bij ons, want bij ons is het veel beter dan bij de anderen?

"15. Indien een weduwe niet gedurende haar leven haar volledig vermogen aan de Sociëteit vermaakt heeft, moet zij, vooral in geval van een zware ziekte of een levensgevaarlijke situatie, er met zachte maar stevige hand toe gebracht worden om uitgaven te doen, waarmee zij de eeuwige glorie zal funderen".

Ons commentaar: geld dat stom is, maakt recht wat krom is. Helaas is de praktijk daarvan overal, dus beslist niet alleen bij de jezuïeten, te vinden.

"Hoofdstuk VIII: hoe men het moet aanvatten, opdat zonen of dochters van weduwen de religieuze of een vrome staat zouden omhelzen."

Richtlijn 1 zegt dat men aan de meisjes "dikwijls de moeilijkheden die iedereen in het huwelijk ondervindt, moet uiteenzetten".

Richtlijn 2 geeft aan, hoe men jongens kan lokken om lid te worden van de jezuïeten. "Men vertelle hen de reizen naar verschillende landen, de omgang met de vorsten der wereld en alles wat de jeugd kan aantrekken, de verhevenheid van onze orde boven de anderen ".

"Hoofdstuk IX: over het vermeerderen van de inkomsten."

Uit dit hoofdstuk citeer ik slechts Richtlijn 16: "Vrouwen die klagen over de ondeugden van hun mannen of over hun gierigheid, moet men leren in 't geheim enige sommen geld weg te nemen en ze aan God te offeren om de zonden van de mannen uit te boeten en voor hen vergiffenis te bekomen".

Ons commentaar: "Gij zult niet stelen" en gij zult anderen niet tot stelen en vrouwen niet tot een stiekem gedoe tegenover hun mannen aanzetten.

"Hoofdstuk XV: hoe men moet handelen met monialen (= slotzusters) en vrome vrouwen".

Richtlijn 1 geeft aan hoe men de nonnen voor de orde moet zien te winnen. Reden: "De adellijke en vooral de rijke abdissen kunnen de Sociëteit veel helpen". Maar nonnen vermaken hun bezittingen gewoonlijk aan de eigen orde, vandaar:

Richtlijn 2 waarschuwt er echter voor, dat men rijke, vrome vrouwen die (nog) niet in een klooster zijn getreden, niet te veel met nonnen in aanraking moet brengen, want daardoor is er kans dat ook zij non willen worden met als gevolg: "dat zo de Sociëteit beroofd zou worden van de hoop op de goederen die zij bezitten" .

Na het lezen van het bovenstaande zou ik aan vrouwen zoals Martie Dieperink de raad willen geven:

Hoofdstuk VII, richtlijn 5, zegt dat de jezuïeten te werk moeten gaan "met veel aanvoelen van de instabiele natuur van de vrouwen". Als de jezuïeten daarin gelijk hebben en u, dames, inderdaad zo instabiel bent, pas dan dubbel ervoor op, dat u niet door de r.-k. priesters wordt ingepalmd. En als u Herman Hegger niet wilt geloven, raad ik u aan dit boek van Herman Somers te lezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen