Mierikswortel

Vraag:

Hoe vieren rooms-katholieken in Polen gewoonlijk Goede Vrijdag en Pasen?

Antwoord:

Al sinds de 11e eeuw is het in Polen traditie dat elke parochie rond Pasen het graf van Christus nabouwt in de kerk. Gewoonlijk gebeurt dat in de vorm van een grot, waarin een levensgrote Christusfi guur is gelegd. Rondom en in het graf staat het vol met bloemen.

Op verschillende plaatsen staat er gedurende de hele dag en nacht voorafgaand aan Pasen een wacht bij het graf. Deze wacht wordt betrokken door soldaten, scouting, brandweer of anderen uit de plaatselijke bevolking. Het is een grote eer om wacht bij het graf te zijn. Veel mensen gaan naar zo veel mogelijk verschillende kerken om zo veel mogelijk nagemaakte graven van Christus te kunnen bezoeken. In de grote steden was het de gewoonte om minstens zeven graven te bezoeken.

In de kerken blijven de mensen lang voor deze graven bidden. Ook vereren ze de hostie die erboven opgesteld is.

Op verschillende plaatsen, vooral daar waar kruiswegen aangelegd zijn, vinden passiespelen plaats, waarvan de bekendste die in Kalwaria Zebrzydowska zijn.

Veel Polen geloven dat het water van beken en rivieren op Goede Vrijdag een bijzondere, genezende kracht heeft. Zieken worden ernaartoe gebracht om het te drinken en ermee gewassen te worden.

Op Stille Zaterdag maken Polen mandjes met eten klaar, die ze meenemen naar de kerk. In zo’n mandje zitten eieren, brood, boter, worst, ham, zout, mierikswortel, citroen en een broodje in de vorm van een lam. Dit mandje wordt in de kerk op een tafel gezet, waarna de priester het tijdens een korte ceremonie zegent en met wijwater besprenkelt. Hierdoor zou de inhoud van het mandje worden gewijd.

Op paaszondag gaan rooms-katholieken in Polen ’s ochtends vroeg of vaak ook de voorafgaande nacht naar de mis, waarbij ook een processie rondom de kerk of door de stad of het dorp wordt gehouden. Na de processie zeggen alle aanwezigen luid: “Christus is opgestaan!”, waarop men antwoordt: “Hij is waarlijk opgestaan!” In sommige plaatsen wordt in alle vroegte veelvuldig met carbid geschoten, wat de opstanding van Christus moet verkondigen.

Na de ochtendmis wacht thuis het feestelijke paasontbijt. De tafel is gedekt met een wit kleed en midden op tafel staat brood of boter in de vorm van een lam. Men begint met het delen van een ei, waarbij alle aanwezigen een stukje van hetzelfde ei krijgen, dat de dag ervoor gewijd is in de kerk.

Ook de andere etenswaren uit het eerdergenoemde mandje worden verdeeld. Ieder dient van alles wat te eten. Belangrijk is ook dat allen mierikswortel eten, die door zijn scherpe en bittere smaak herinnert aan het lijden en sterven van Christus.

Verder wordt bij dit ontbijt “bigos” (een populair Pools gerecht met onder meer gekookte witte kool en zuurkool, vlees en paddenstoelen) gegeten. Speciale witte gekookte worsten die traditioneel alleen met Pasen gegeten worden, ontbreken evenmin.

Direct na het ontbijt komen er verschillende soorten gebak op tafel. Eten speelt ook de dagen hierna een belangrijke rol.

De tradities op tweede paasdag zijn vrolijker en niet religieus. ’s Morgens vroeg vindt de zogenaamde ”´smigusdyngus” plaats. De mannen gooien alle ongetrouwde meisjes nat, waarbij het voor een ongetrouwde vrouw een schande gevonden wordt als zij niet natgegooid is. Deze traditie loopt de laatste jaren geregeld uit de hand. Op veel plaatsen kun je je beter niet op straat vertonen, aangezien iedereen die langskomt emmers vol water over zich heen kan krijgen.

Uit oude teksten blijkt dat de kerk dit heidense gebruik al in de 15e eeuw verbood. Smigusdyngus heeft echter stand gehouden en is in Polen begrijpelijkerwijs enorm populair.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen