Schending van de rechten van de mens

Wij hebben een persbericht rondgezonden, waarvan wij menen te mogen ver onderstellen, dat minstens 95%, misschien wel 100% van onze Nederlandse r. katholieken het eens zullen zijn. Het bevat n.l. een protest tegen de Spaanse wetgeving, waardoor, krachtens het konkordaat met het Vatikaan, een Spaanse priester geen geldig burgerlijk huwelijk kan sluiten; eveneens een protest tegen de diskriminatie van de Italiaanse ex-priesters op grond van een bepaling in het konkordaakt van het Vatikaan met de Italiaanse regering.

Inkwisitiemethoden

Ik meen dat iedere r. katholiek dit met ons zal afkeuren als loutere inkwisitie-methoden, althans iedere r. katholiek van Nederland.

Immers het, eigenlijke princiep van de inkwisitie was, dat men gebruik mocht maken van de dwang van het staatsgezag om bepaalde kerkelijke wetten door te drijven en te handhaven.

Thans komen er dan wel geen brandstapels aan te pas, maar wanneer Rome met gebruikmaking van het staatsgezag het aan r.k. priesters onmogelijk maakt om een burgerlijk huwelijk te sluiten, dan is Rome in elk geval ervoor verant-woordelijk, dat deze priesters, die blijkbaar de gave der onthouding niet van God hebben gekregen, moeten blijven „branden van begeerte" (1 Kor. 7:9), terwijl Paulus zegt: „Het is beter te trouwen dan te branden van begeerte".

„Ik zal uw juk nog zwaarder maken"

Dit protest van ons is wel bijzonder aktueel geworden, nu de paus in een brief aan het concilie heeft bekend gemaakt, dat hij niet wil, dat het celibaat openlijk in het concilie zal besproken worden. Hij zei verder: „Onze bedoeling is niet alleen met alle krachten deze oude wet te handhaven, maar ook te versterken".

Wij vinden dit ingrijpen van de paus zeer teleurstellend, en vele r. katholieken van Nederland zullen deze teleurstelling delen, getuige de vele ingezonden stukken die de laatste jaren in allerlei r.k. bladen zijn verschenen, waarin gepeit werd voor afschaffing of althans mildering van de wet op het celibaat.

Toen ik dan ook nog las, dat er op dit moment in Rome niet minder dan 10.000 aanvragen liggen van priesters, die om ontheffing van de celibaatsverplichting vroegen, deed dit antwoord van de paus mij onwillekeurig denken aan het antwoord, dat koning Rehabeam gaf aan het volk: „Mijn vader heeft uw juk zwaar gemaakt, maar ik zal uw juk nog verzwaren; mijn vader heeft u met zwepen getuchtigd, maar ik zal u tuchtigen met gesels" (1 Kon. 12:14). Het gevolg van dit antwoord is geweest de scheuring van Israël in twee gedeelten. Het zou wel eens kunnen zijn, dat dit harde antwoord van de paus tot gevolg heelt, dat vele priesters zich losscheuren van de r.k. kerk.

Hoongelach over gewetensnood

Ik las ook, dat de meerderheid van het concilie met een geweldig applaus hun instemming had betuigd met deze brief van de paus. De Tijd noemt dit applaus „een getuigenis". Ik kan er slechts een lugubere manifestatie in vinden. Is dit nu een pastoraal antwoord op die 10.000 priesters, die zich met hun gewetens-nood tot Rome hebben gewend? En in feite moeten er nog veel meer priesters met diezelfde nood zitten. Want wanneer men zich tot Rome wendt met het verzoek tot dispensatie van het celibaat, dan heeft men voor zichzelf onherroepelijk de mogelijkheid van verdere promotie binnen de r.k. hiërarchie uitgesloten. De nood moet wel erg hoog gestegen zijn, wanneer een priester overgaat tot het verzenden van zulk een verzoek naar Rome.

Het applaus van deze concilievaders moet wel als hoongelach geklonken hebben in de oren van die tienduizenden priesters over heel de wereld, die lijden onder hun ontzettende gewetensnood.

Hieronder volgt dan de tekst van ons persbericht:

PERSBERICHT

Gaarne zouden wij het volgende onder uw aandacht willen brengen:

Onze stichting „In De Rechte Straat" heeft als een van haar doeleinden het opvangen van r.k. priesters, die niet langer kunnen instemmen met bepaald leerstukken of instellingen van de r.k. kerk. Tot dat doel hebben wij in 1962 een huis aangekocht in Velp, dat dienst doet als ex-priesterrefugium dat de naam draagt van „De Wartburg".

Sinds de oprichting van onze stichting hebben wij intussen aan ongeveer 60 r.k. priesters de helpende hand kunnen bieden bij hun overgang naar het burgerlijke leven. Daaronder waren een twintigtal Spanjaarden. Van deze Spaanse ex-priesters zijn er vijf in Nederland gehuwd.

Nu doet zich de volgende moeilijkheid voor:

Op grond van het bestaande konkordaat tussen de Spaanse regering en het Vatikaan heeft geen enkel huwelijk van een Spaanse priester rechtsgeldigheid, ook niet voor de burgerlijke wet. De kinderen, die uit zulk een huwelijk worden geboren, ook al is dit huwelijk geldig gesloten volgens de Nederlandse wetgeving voor een Nederlandse ambtenaar van de burgerlijke stand, worden geheel gelijkgesteld met onwettige kinderen.

Brief van Spaanse consul

Dat dit inderdaad zo is, bleek uit een schrijven, dat wij als antwoord op een desbetreffende vraag ontvingen van het Spaanse consulaat te Rotterdam, waar van wij de tekst hieronder laten volgen:

Rotterdam, 1 juli 1965

„Hierbij bericht ik u de goede onvangst van uw brief d.d. 25 juni j.l., en in antwoord hierop deel ik u mede, dat volgens paragraaf 4 van het artikel 83 van het Spaans Burgerlijk Wetboek „geen huwelijk kunnen aangaan zij, die in een gewijde orde zijn opgenomen, of zij, die tot een orde behoren, welke door de Katholieke Kerk is goedgekeurd, gebonden onder aflegging van plechtige beloften van kuisheid, voor zover zij niet een kerkelijke dispensatie hebben ontvangen".

Tenzij zij deze dispensatie ontvangen, is hun huwelijk ongeldig en zijn de kinderen, geboren uit dit huwelijk derhalve onwettig.

Met de meeste hoogachting, en u een Spaans exemplaar van deze brief insluitend, tekent, met gevoelens van de meeste hoogachting,

De Consul Generaal van Spanje w.g. Miguel Sainz de Llanos".

I.R.S. schreef naar Rome

Wij hebben daarop een schrijven gericht tot de Congregatie van het Heilig Officie te Rome.

Daarin deden wij mededeling van het antwoord van de Spaanse consul en wezen erop, dat de Spaanse regering bereid is om het huwelijk van een Spaanse r.k. priester te erkennen, indien de desbetreffende priester van de r.k. kerkelijke overheid te Rome dispensatie krijgt van zijn celibaatsgelofte. Wij vroegen daarom aan deze Congregatie te Rome, of zij aan elke Spaanse ex-priester, die door onze Nederlandse stichting zou worden opgevangen en die in Nederland een burgerlijk huwelijk zou sluiten, de dispensatie van deze gelofte zouden wil-len verlenen. Als reformatorische christenen moesten wij daar wel aan toevoegen, dat deze aanvraag niet inhield een erkenning van het recht van de r.k. kerk over de gewetens van de mensen, ook niet over de gewetens van de r.k. priesters, maar dat wij deze aanvraag enkel deden om door deze door Rome verleende dispensatie de erkenning van de burgerlijke rechtsgeldigheid van het huwelijk van deze Spaanse ex-priesters voor de Spaanse wetgeving te verkrijgen.

Als motief voerden wij daarbij het volgende aan:

Protestantse hulp aan priesters

„Wij menen te mogen veronderstellen, dat U sympathie hebt voor onze charitatieve arbeid, daar wij immers r.k. priesters die door gewetensnood in psychische, sociale en financiële moeilijkheden zijn gekomen, helpen om zich een weg te banen naar een nieuwe bestaansmogelijkheid. Wanneer deze priesters echter een huwelijk sluiten, dat geen burgerlijke rechtsgeldigheid heeft in Spanje, omdat U weigert hen de dispensatie te verlenen van hun celibaatsgelofte, dan bent U er oorzaak van dat wij aan onze protestantse geloofsgenoten nog meer financiële steun moeten vragen om een nieuwe toekomst voor deze priesters mogelijk te maken. Immers het wordt dan uitermate moeilijk voor hen om naar Spanje terug te keren en om daar als predikant van een protestantse kerk werkzaam te zijn of om daar in hun levensonderhoud te voorzien door arbeid in de maatschappelijke sector van het leven. U weet immers, dat het voor een man, die met een vrouw samenleeft, zonder dat hun samenleving door een geldig burgerlijk huwelijk gewettigd is, moeilijk is om een behoorlijke positie in te nemen in de maatschappij. Dergelijke Spaanse ex-priesters zullen dan meestal in Nederland een bestaan moeten opbouwen en dat brengt o.a. met zich mee, dat ze toch minstens een jaar nodig hebben om de Nederlandse taal aan te leren. Eerder kunnen ze geen betrekking uitoefenen, die enigszins in overeenstemming is met hun academische vooropleiding".

Rome zweeg

"Wij hebben op dit schrijven echter geen enkel antwoord ontvangen.

Wij hebben daarna nog de mogelijkheid onderzocht om ons tot de Nederlandse regering en tot de Staten Generaal te richten met het verzoek tot een protest via onze ambassadeurs bij de Spaanse regering en bij het Vatikaan. Men heeft ons echter van bevoegde zijde medegedeeld, dat onze regering dit niet kan doen, aangezien de regeling van het huwelijksrecht een binnenlandse aangelegenheid is van elk land.

Beroep op het wereldgeweten

Toch meenden wij niet zonder meer te mogen berusten in deze aantasting van een van de meest primaire rechten van een mens, n.l. het recht om een geldig burgerlijk huwelijk te sluiten en hebben daarom besloten om via dit persbericht deze rechtsverkrachting ten overstaan van het wereldgeweten aan te klagen.

Wij wijzen ook op de tegenspraak tussen woord en daad van Paulus VI, die bij zijn bezoek aan de Verenigde Naties o.a. aandrong op gewetensvrijheid, terwijl hijzelf als paus aan ruim 400.000 priesters over de wereld niet de gewetensvrijheid toestaat om een huwelijk te sluiten, wanneer zij menen niet langer meer de roeping tot de ongehuwde staat te bezitten of reeds als gehuwden leven.

Wettelijke diskriminatie van priesters

Wij willen tevens onder uw aandacht brengen: paragraaf 2 van artikel vijf van het Konkordaat, dat het Vatikaan met Mussolini heeft gesloten en dat nog steeds rechtsgeldigheid in Italië heeft. Deze paragraaf 2 luidt aldus: „In geen geval kunnen priesters die afgevallen zijn of onder kerkelijke censuur staan, benoemd worden tot of gecontinueerd worden als leraars, noch mogen zij een ambt bekleden, dat hen in onmiddellijk kontakt brengt met het publiek".

Wij protesteren tegen deze wettelijk vastgelegde discriminatie van priesters, die menen om des gewetens wille hun kerk te moeten verlaten.

Inmiddels verblijven wij, met de meeste hoogachting,

Namens de Stichting In De Rechte Straat: Ds J.A. Hamers, voorz.,

Ds Th. Rutters, secr., Ds H.J. Hegger, predikant directeur.

Het gewetenshuwelijk

Vanwege deze onmogelijkheid voor de Spaanse ex-priesters om een geldig burgerlijk huwelijk te sluiten, staan de Spaanse protestantse kerken voor een moeilijk vraagstuk. Wat moeten ze doen? Een kerkelijke huwelijksbevestiging weigeren? Maar dan stelt zich de vraag: Doen ze dan niet enigszins mee aan de schending van de rechten van de mens om een huwelijk aan te gaan? Staan ze zulk een kerkelijke huwelijksbevestiging wel toe, handelen ze dan niet in strijd met het door God erkende gezag van de staat? Zij volgen deze regel:

De protestantse kerken van Spanje staan in zulk een geval wèl een kerkelijk huwelijk toe, maar dan moet notarieel vastgelegd worden, dat er voor hen geen ander huwelijksbeletsel bestaat dan het priesterschap van de man en dat zij elkaar volledig als man en vrouw zullen beschouwen, alsof hun huwelijk ook geldig is voor de burgerlijke wetgeving.

U ziet op blz. 27 een gedeelte van deze notariële akte afgedrukt. In punt 4 verklaart br. Garcia, dat hij „in geweten van oordeel is, dat het natuurrecht voorgaat boven tegenovergestelde wetten van het positieve recht; en daar het feit van zijn priesterwijding hem verhindert om een geldig burgerlijk huwelijk te sluiten, belooft hij aan mej. Guillermina Crespo Vega haar tot zich te nemen als echtgenote en jegens haar alle verplichtingen te vervullen, die de huwelijks-staat voor God en de gemeenschap oplegt

MAAR PAULUS VI ZEGT:

José David, je had er nooit mogen zijn. Je bestaan is op zichzelf reeds een schandvlek. Want ik heb besloten, dat de priesters nooit mogen trouwen. Je vader heeft zich niet aan mijn wil gestoord. Daarom heb ik je vader getroffen met de banvloek, waarmee ik elke overtreder van mijn wet sla. Daarom leg ik over jouw leven de smaad van je onwettigheid. Mijn r. katholieke onderdanen zullen je hele leven lang je nawijzen met de vinger en je verachten als een bastaardkind. Je zult niet heten José D. Garcia naar je vader, maar José D. Crespo naar je moeder. Want ik wil dat zo.

Paulus VI zal hieraan wel toevoegen, — en wij nemen vanzelfsprekend aan, dat hij dat oprecht meent: Maar ik vaardig dergelijke wetten met deze harde strafmaatregelen niet uit vanwege persoonlijke machtswellust, maar omdat ik meen dat de Kerk van Christus alleen gediend wordt door het celibaat en niet door het huwelijk van de priesters. Dan is ons antwoord: Jezus zeide: „Men zal u uit de synagoge bannen; ja, de ure komt, dat een ieder, die u doodt, zal menen Gode een heilige dienst te bewijzen" (Joh. 16 : 2). Ondanks deze heilige bedoeling bleef het doden van de discipelen van Jezus toch evengoed moord. Zo is ook het optreden van de paus ondanks zijn goede bedoelingen een misdadige schending van de meest primaire rechten van de mens.

ANTWOORD UIT ROME

Na het afsluiten van deze kopij kreeg br. Garcia antwoord uit Rome op zijn verzoek om dispensatie van het celibaat, opdat daardoor zijn Nederlandse burgerlijke huwelijk door de Spaanse regering zou worden erkend. Het antwoord luidde:

„Ons antwoord op uw vraag luidt negatief. De dispensatie van het celibaat wordt slechts verstrekt met de bedoeling om aan priesters de mogelijkheid te geven om een goed christelijk leven te leiden binnen de Katholieke Kerk."

Het is dus duidelijk, dat Rome aan priesters, die over zijn gegaan naar het protestantisme, niet de mogelijkheid wil geven, dat zij een geldig burgerlijk huwelijk in Spanje kunnen sluiten.

En dan te weten, dat e r protestanten zijn, die er helemaal geen moeite mee hebben o m Rome een CHRISTELIJKE kerk te noemen !

CONCILIE VEROORDEELT DISKRIMINATIE

In de Osservatore Romano van 16 okt. 1965 lazen wij, dat het concilie met 2064 stemmen vóór en slechts 58 tegen, heeft uitgesproken: „De Kerk veroordeelt elke diskriminatie of vervolging om godsdienstige redenen of vanwege ras of huidskleur, als strijdig met de geest van Christus". Wij zouden tot de concilievaders willen zeggen: Toe jongens, breng dat nu ook eens in de praktijk en schrap de bepaling, waardoor het huwelijk van priesters, ook al is dat geldig gesloten volgens de burgerlijke wet, een concubinaat ( = een samenhokken) wordt genoemd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen