De onderdelen van de pauselijke macht

Vervolg

In de demokratische staten treft men immer de scheiding aan tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. Zodra b.v. de rechterlijke macht niet meer onafhankelijk is, heeft men te maken met de diktatuur.

In de r.k. kerk echter zijn de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht in één persoon verenigd, n.l. de paus. Daarom is de regeringsvorm van de r.k. kerk de meest strakke diktatuur die zich denken laat.

Dat is vooral zo, omdat de paus behalve deze drie machten nog een vierde macht voor zichzelf opeist, n.l. het absolute leergezag, de z.g. onfeilbaarheid. Zeer scherp is die macht van de paus geformuleerd in een voetnoot bij de Petra-tekst (Mat. 16:18) van de nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament, uitgegeven door de Sint Willibrordstichting. Daarin staat te lezen, dat Christus door die woorden aan Petrus en aan zijn opvolgers in Rome gegeven heeft: „het absolute leergezag, de absolute bestuursmacht en de absolute rechtsmacht". We zullen stuk voor stuk proberen te ontvouwen wat die lapidaire woorden betekenen.

A. ABSOLUUT LEERGEZAG

Dat betekent, dat iedere gedoopte (dus ook een protestant) in geweten verplicht is om onvoorwaardelijk elke uitspraak van de paus, die hij ex cathedra (d.i. krachtens zijn ambt als paus) doet, als waar te aanvaarden.

Men mag de paus dus niet ter verantwoording roepen op grond van de Bijbel. Niemand mag tegen de paus zeggen: „Ja, maar er staat geschreven......". De paus heeft dan het recht om te antwoorden: „Wat er geschreven staat in de Bijbel, dat maak ik uit. Ik alleen heb van God de macht gekregen om met onfeilbaarheid te verklaren, wat God met Zijn Woord in de Bijbel heeft bedoeld".

Ook de bisschoppen van heel de wereld kunnen de paus niet ter verantwoording roepen, wanneer hij een dogma heeft afgekondigd of wil afkondigen. En evenmin mogen dat doen de ongeveer 500 miljoen r. katholieken van de wereld, noch alle christenen tesamen (ongev. 900 miljoen). Wanneer de paus ex cathedra heeft gesproken, dan moeten de miljoenen van de wereld het hoofd voor hem buigen, omdat dan, naar de mening van Rome, God zelf door de paus heeft gesproken.

Dit dogma van de onfeilbaarheid van de paus is op Vaticanum 1 aldus afgekondigd: „Wanneer de paus ex cathedra spreekt dat wil zeggen wanneer hij zijn ambt als herder en leraar van alle christenen uitoefent en op grond van zijn hoogste apostolische gezag een leerstuk over geloof of zeden als verplicht te geloven door heel de Kerk voorstelt, dan beschikt hij, op grond van de goddelijke bijstand die hem in de zalige Petrus beloofd is, over die onfeilbaarheid, waarmede Christus zijn Kerk verrijken wilde opdat zij zou kunnen vaststellen wat de leer moet zijn omtrent geloof en zeden. Derhalve zijn de uitspraken van de paus, die hij aldus ex cathedra doet, uit zichzelf en niet krachtens de toestemming van de Kerk onherroepelijk".

Dit zelfde vinden we weer herhaald in de uitspraak van Vaticanum II:

„Over deze onfeilbaarheid beschikt de Paus van Rome, Hoofd van de Bisschoppen, uit kracht van zijn ambt, wanneer hij als opperste herder en leraar van alle gelovigen, die zijn broeders in het geloof versterkt (cf. Lk. 22:32), een leerpunt betreffende geloof of zeden in een definitieve uitspraak afkondigt. Daarom worden zijn definities terecht krachtens hun eigen aard en niet krachtens de instemming van de gelovigen, als onherroepelijk gekenmerkt: zij zijn immers afgekondigd onder bijstand van de Heilige Geest, die hem in de persoon van Sint Petrus werd toegezegd en daarom behoeven zij geen enkele goedkeuring vanwege anderen, noch zijn zij vatbaar voor beroep op enig ander oordeel".

Wat een ontzettende macht wordt aldus aan één mens toegekend!

Het is echter ook niet voldoende als men slechts uiterlijk de uitspraken van de paus erkent, men moet ze ook innerlijk als waar aanvaarden.

Ook innerlijke aanvaarding geëist

Zoals men weet, waren er vóór 1950 tegenstanders van de leer van de ten-hemelopname van Maria. Toen echter Pius XII dit dogma in 1950 afkondigde, was het niet voldoende, dat deze vroegere tegenstanders voortaan de pen zouden laten rusten en hun mondje zouden dichthouden, ze moesten nu ook hun verstand en wil ertoe dwingen om dat dogma te aanvaarden en om tot zichzelf te zeggen: Ik heb mij dus vergist. De ten-hemel-opname van Maria is een leerstuk dat toch door God geopenbaard was.

Bedreigd met de eeuwige dood

Degenen die zulk een uitspraak van de paus innerlijk niet willen erkennen, worden met de eeuwige doodstraf bedreigd. Wanneer ze komen te sterven zonder zich aan die pauselijke uitspraak te hebben onderworpen, zullen ze voor altijd door God vervloekt worden en eeuwig moeten branden in het hellevuur. Ja, de paus verklaart zelfs dat iemand die zijn dogmatische uitspraak niet wil aanvaarden, zijn goddelijk, d.i. zaligmakend geloof in Christus totaal verloren heeft. „Indien iemand, wat God verhoede, het zou wagen met vrije wil ofwel te ontkennen ofwel te betwijfelen wat door ons werd gedefinieerd, hij wete ,dat hij van het goddelijk en Katholiek geloof totaal is afgevallen". Aldus Pius XII in de encycliek „Munificentissimus Deus", waarin hij het dogma van de ten-hemel-opname afkondigde (Eccl. Doe. p. 45).

Wie het waagt, mijn uitspraak te betwijfelen......

Ja, zelfs de vrijwillige twijfel wordt met de eeuwige dood in de hel gestraft. Wat wordt met zulk een twijfel bedoeld? Het volgende:

Een r. katholiek is de Bijbel aan het lezen. En als hij dan heel het Nieuwe Testament bestudeerd heeft, dan kan het hem ineens opvallen, dat nergens aan Maria zulk een centrale plaats wordt toegekend als zij in de r.k. leer inneemt. In Hand. 1:14 wordt zij voor het laatst genoemd in de Bijbel: „Daar aangekomen gingen zij naar de bovenzaal waar ze verblijf hielden: Petrus en Johannes, Jakobus en Andreas, Filippus en Thomas, Bartolomeüs en Mattheüs, Jacobus zoon van Alfeüs, Simon de IJveraar en Judas Jacobus' broeder. Zij allen bleven eensgezind volharden in het gebed samen met de vrouwen met Maria de moeder van Jezus en met zijn broeders".

Maria wordt dus gewoon tussen de andere aanwezigen genoemd. En nergens is er in de Bijbel ook maar één tekst te vinden, die wijst in de richting dat zij middelares van alle genaden zou zijn en medeverlosseres. Met geen woord wordt over haar dood en ten-hemel-opname gerept in de Bijbel, ook niet door Johannes, die Maria bij zich in huis had genomen en die zijn boek „Openbaringen" geschreven heeft vele jaren nadat Maria gestorven was.

Het is heel begrijpelijk, dat dan bij een r. katholiek de twijfel opkomt: Zou dat dan allemaal wel waar zijn, wat onze kerk over Maria leert?

Zolang hij er niet aan denkt, dat deze twijfel zware zonde is, is het volgens Rome een „onvrijwillige" twijfel. Zodra zulk een r. katholiek zich echter ineens herinnert: „Maar ik ben bezig met een van de dogma's van onze kerk te betwijfelen, en dat is onder zware zonde verboden", en toch doorgaat met deze twijfel — nu dus vrijwillig — in zijn ziel toe te laten, dan is er sprake van de „vrijwillige" twijfel.

Wanneer een r. katholiek vrijwillig zulk een twijfel in zijn ziel laat voortbestaan, vrijwillig op grond van de Bijbel de leer van de ten-hemel-opname van Maria in twijfel trekt, dan is er ineens niets meer van zijn geloof in Christus over, aldus de paus.

Het woord van een mens boven het WOORD van GOD

Dit verbod van de vrijwillige twijfel geldt ook dit verbod zelf. Een r. katholiek mag niet eens het recht van de paus om hem zulk een verbod van twijfel op te leggen, in twijfel trekken. Hij mag niet zeggen: „Ik ga daarover eerst eens de Bijbel raadplegen en zal dan eens zien wat de Bijbel er van zegt'. Neen, vóór en tijdens het Bijbelonderzoek moet het al onherroepelijk bij hem vaststaan: De paus heeft deze absolute macht, ook om mij elke twijfel aan zijn macht te verbieden. De uitkomst van mijn Bijbelonderzoek moet van te voren vaststaan. Ik mag niet de twijfel in mij toelaten, dat het resultaat van mijn Bijbelonderzoek misschien in tegenspraak zou kunnen zijn met de leer van de pausen. Dan ben ik op hetzelfde moment „totaal van mijn geloof afgevallen", zegt Pius XII.

Mijn weg naar het Licht

Voor mij is de leer van Rome over het onvoorwaardelijk verbod van elke vrijwillige twijfel aan de absolute macht van de paus de intellektuele oorzaak geworden, waarom ik niet langer r. katholiek kon blijven. Ik heb dat beschreven in hoofdstuk 7 van mijn boek onder de titel: „Hier sta ik en kan niet anders".

Hoe kan ik kritisch-betrouwbare natuurlijke zekerheid krijgen van mijn r.k. geloof, indien ik bij elk onderzoek op straffe van doodzonde en hel verplicht ben om reeds van te voren aan te nemen, dat de uitslag van mijn onderzoek zal zijn dat de r.k. kerk tóch gelijk heeft. Een verstand dat zo te werk moet gaan is kritisch toch niet betrouwbaar.

Wij weten allen wel uit de moderne zielkunde hoezeer het menselijk verstand beïnvloed wordt door ons gevoelsleven. En het gevoel dat ons verstand het sterkste beïnvloedt, is de angst. We kennen allen wel het spreekwoord: „Angst is een slechte raadgeefster". Maar de moderne zielkunde heeft overduidelijk aangetoond, dat de angst de oorzaak is van de meeste zielsziekten. Angst in allerlei vormen, vooral de angst die ontstaat door minderwaardigheidsgevoel en door schuldgevoel.

Het is dan psychologisch onvermijdelijk, dat de angst mijn onderzoek in hevige mate zal moeten beïnvloeden, wanneer ik geloof dat het resultaat van mijn onderzoek de r.k. leer moet zijn, en dat ik, als ik twijfel aan dit resultaat van het onderzoek, gestraft zal worden met de eeuwige dood in de hel en op hetzelfde moment reeds een afvallige ben, en er niets meer van mijn geloof in Jezus Christus overblijft.

Hier sta ik en kan niet anders

lk zag toen ineens in: Dit kan niet, dit màg niet. Want op deze manier stel ik het woord en het gezag van een mens, n.l. de paus boven het Woord en het gezag van God zelf.

Het zou heel anders zijn, wanneer ik eerst rustig Gods Woord mocht onderzoeken en alleen dat Woord mocht laten spreken. Veronderstel dat ik dan op grond van Gods Woord tot de overtuiging zou komen, dat de paus inderdaad dat gezag heeft gekregen van God, dan zou ik toch evengoed het Woord van God boven het woord van de paus stellen. Want als ik daarna dan mij in algehele volgzaamheid zou overgeven aan de paus, dan zou ik dat in elk geval doen omdat ik meen, dat God dat van mij verlangt.

Maar zoals gezegd, een r. katholiek mag zo niet handelen. Voordat hij nog maar een bladzijde van de Bijbel heeft opengeslagen, moet het onherroepelijk bij hem vaststaan: Wat er ook verder in die Bijbel, in dat Woord van God, mag staan, maar mijn r.k. kerk hééft gelijk, en de paus hééft het recht om voor mij die Bijbel onfeilbaar te verklaren.

Ik zag in: Op deze manier ben ik aan een mens meer gehoorzaam dan aan God. En ik wist: dit mag niet, dit mag nooit. Wij moeten God eerder gehoorzamen dan de mensen.

Voor mij gold toen ook het woord van Luther: „Hier sta ik en kan niet anders", Mijn geweten eiste van mij, dat ik de r.k. kerk zou verlaten. Als ik dat niet edaan had, dan zou ik als een huichelaar door het leven gegaan zijn. Dan zou ik steeds een overtuiging hebben voorgewend, die ik niet meer bezat. Dan zou ik mijn leven lang de mensen bedrogen hebben. Dan zou ik God nooit meer echt in de ogen kunnen zien. Want God zou ik toch niet kunnen bedriegen, ik zou dan weten, dat ik uit lafheid, uit angst voor de gevolgen, liever althans literlijk de mensen meer gehoorzaamde dan God.

Een ernstige vraag

Rooms-katholieke lezer, misschien zegt u: Ja maar ik geloof niet, dat de paus met recht heeft om mij elke vrijwillige twijfel aan zijn uitspraken ex cathedra te kerbieden.

Dan bent u op hetzelfde moment geen r. katholiek meer. Want met die macht van de pausen, met dat recht om zelfs de vrijwillige twijfel te verbieden, staat en valt heel het r. katholicisme. Wees dan eerlijk en leef niet langer in de enwaarachtigheid. Wend dan uiterlijk geen overtuiging meer voor, die u innerijk niet bezit. Ga dan verder op zoek naar de waarheid. Neem Gods Woord ter and en vraag de leiding van Gods Geest, opdat Hij ook u voere naar het Licht, En u die wel gelooft in die absolute macht van de paus, in zijn recht om u voorwaardelijk elke vrijwillige twijfel aan zijn macht te verbieden, — u zou ik willen vragen: Maar ziet u dan niet dat u zich geestelijk aan handen en voeken gebonden overgeeft aan de geest van een ander mens. Dit is toch de meest volstrekte geestelijke slavernij die zich denken laat, wanneer men de uitspraken an een ander mens niet eens in twijfel mag trekken, maar ze blindelings en anvoorwaardelijk als waar moet aanvaarden.

Misschien zegt u: Ja maar als ik mij in volstrekte gehoorzaamheid overgeef an de paus, dan geef ik mij over aan God zelf die door de paus spreekt.

Dan is weer mijn vraag: Maar hoe weet u, dat God door de paus spreekt?

Misschien antwoordt u dan weer: Omdat de paus mij dat zegt.

Maar merkt u dan niet dat u aldus in een vicieuze cirkel ronddraait?

Eens zal God ons persoonlijk rekenschap vragen. Dan zal God ons het laten zien, als wij gebruik hebben gemaakt van allerlei cirkelredeneringen om maar le kunnen vasthouden aan de godsdienst waarmee wij zijn opgegroeid.

Ik weet het uit eigen ervaring, dat de breuk met je kerk een ontzettende scheur rekt door je ziel heen. Het kost zoveel pijn om een kerk los te laten, die zo lang de ideaal is geweest en waarvan je alles verwachtte.

Maar ik mag u dan zeggen, dat het een onuitsprekelijke vreugde is om dan Jezus Christus te vinden als je enige en volkomen Zaligmaker. Dan zie je ineens, dat Hij wel zulk een absolute overgave waard is en dat Hij ons nooit zal teleurstellen. Moge de Here u voeren tot deze vreugde van het heil.

(Wordt vervolgd).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen