HET LATIJN IN DE ROOMSE KERK

Het is een algemeen bekend feit, dat in de liturgie van de roomse kerk de landstaal absoluut geen enkele rol speelt. Bij alle gelegenheden en in wat voor omstandigheden ook is het steeds weer het latyn, dat men als liturgische taal hoort gebruiken. En alle pogingen, ook uit de laatste tijd, om hierin verandering te brengen hebben niet het minste resultaat. Wel doet men hier en daar in het buitenland, met name in Frankrijk en Duitsland en misschien straks ook in de Nederlandse bisdommen een of andere kleine nietsbetekende en tot niets verplichtende concessie, maar dat is dan toch steeds op een of ander onbetekenend neventerrein, liet Latyn is en blijft de officiële taal in de liturgie der roomse kerk. Dat de gelovigen in 99 van de honderd gevallen geen letter begrijpen van al hetgeen daar voor aan het altaar in een vaak opgejaagd tempo uitgesproken wordt, dat is niet van belang. De kerk heeft het latyn voorgeschreven en daarmee uit.

„„Maar", zal men tegenwerpen, „„men heeft toch de missaals, de kerkboeken"! Zeker, die hadden wij in onze tijd ook, maar wie was en is heden ten dage zo ter zake kundig, dat hij precies wist of weet, welke rubrieken, gebeden of wat dan ook aan de orde waren. Ja er was en er is de routine, die het mogelijk maakt de zogenaamde vaste gebeden te volgen, maar de rest?

En hoe is er bij al dat bidden in het latyn sprake van een „„aanbidden in geest en in waarheid"? (Joh. 4:23). „„De vader zoekt zulke aanbidders" (id.), hoevelen vindt Hij er te midden van de scharen, die Zondag aan Zondag de roomse kerkgebouwen vullen, omdat zij er nu eenmaal moeten zijn. Die scharen zitten daar en ze luisteren, voor zover ze luisteren, naar een voor de overgrote meerderheid volkomen onbegrijpelijke taal, een taal, waarvan de verplichting tot het gebruik ervan eenvoudig weg door volkomen menselijke willekeur is opgelegd.

Hebben Christus en de Apostelen in het Latyn gebeden? De vraag is te dwaas om te beantwoorden. En in zijn artikel: „De liturgische taal der Katholieke Kerk", door Dr. Th. H. van Oppenraay gepubliceerd in het roomse blad „Het Schild" van Januari 1920 (le jaargang No. 7- pagina 98 en vv. schrijft deze dan ook uitdrukkelijk: „„Het staat echter ontwijfelbaar vast, dat noch Christus, noch de Apostelen een bepaalde taal voor den eeredienst hebben aangewezen. In de eerste Christengemeenten toch, die zich met pijnlijke nauwgezetheid hielden aan de apostolische overlevering, kan als regel worden aangemerkt, dat de eeredienst werd gehouden in de volkstaal, of in een taal, die het volk min of meer verstond." En zelfs in Rome, de bakermat van de roomse hierarchie, werden de godsdienstplechtigheden niet in het Latyn, wat toch voor de hand zou liggen, gevierd, maar in het grieks, de tweede taal van het toenmalige romeinse keizerrijk!

„In zijn brief van 890 schrijft paus Johannes VII aan Svatopluk. den koning van Morvië, dat het niet in strijd is met het gezonde geloof en de gezonde leer, de Mis in de volkstaal op te dragen" (v.O. pag. 99). Maar wanneer tegenover een dergelijk argument iemand de opmerking wil plaatsen: „„Ja, dat was in 890", dan is er slechts één ding jammer voor hem, dat „de woorden van Johannes VIII heeft paus Leo VIII herhaald in zijn omzendbrief „„Grande munus" van 30 September 1880. handelend over de bekering der Slavische volkeren door de HH. Cyrilus en Methodius" (v.O. pag. 99).

Ja „„in 1624 stond paus Urbanus VIII aan de Karmelieten in Perzië toe de Romeinse Liturgie te vieren in het Arabisch voor de Arabisch sprekende katholieken". En het Concordaat met Montenegro gesloten op 18 Augustus 1866 staat het gebruik toe van gemoderniseerd Slavisch in het bisdom Antivari bij een gedeelte der liturgische plechtigheden". (v.O. pag. 100).

En „„nog op heden worden in meerdere talen de H. Geheimen gevierd. In de Oostersche Kerk wordt het Offer gebracht en de genademiddelen uitgereikt in het Grieksch, het Syrisch, het Aetyopisch, het Koptisch, het Armenisch, het Arabisch, het Slavisch; in de Westersche Kerk, met uitzondering van een zestal bisdommen, waar het glagolitisch, d.i. het Slavisch met eigen alphabet gebezigd wordt, is het Latyn de eenige liturgische taal" (v.O. pag. 99).

In de Westersche Kerk dus, moet, met een enkele uitzondering, het Latijn gebezigd worden. En waarom? Heeft Christus dat voorgeschreven? Hebben de Apostelen dat verordineerd? En nu, om Rome's hoofdargument te gebruiken: „„Waar staat het ergens in de overlevering"? Wanneer de oude Kerkvaders er iets over hadden voorgeschreven, waarom citeerde van Oppenraay dat dan niet, waarom staat dat dan niet in de talloze roomse encyclopedieë vermeld? Daarom niet, omdat de hele verplichting tot het gebruik van Latyn een zuiver menselijke instelling is uit later eeuwen, met dwang opgelegd aan de kerk in het westen en met dwang tot op de huidigen dag gehandhaafd. Der eeuwen door zijn er door de volkeren pogingen gedaan om onder de dwang uit te komen, om in de liturgie de volkstaal ingevoerd te krijgen, maar het enige argument dat Rome gebruikte om al deze pogingen de kop in te drukken, was het argument „„ketters" en dat was in bepaalde tijden een „„dodelijk" argument! Zeg ik teveel? Luister naar van Oppenraay:

„„In de latere middeleeuwen gingen er in de Westersche Kerk stemmen op om het Latijn te vervangen door de nieuwe volkstalen. Maar het waren niet de trouwe zonen der Kerk, die taalverandering wenschten, het waren ontaarde kinderen, die de van de vaderen ge-orven leer geheel of gedeeltelijk over boord wierpen. Zowel de Katharen (Waldenzen, Albigenzen) einde 12e eeuw, begin 13e eeuw, als Wicleffieten en Hussieten in de 15e eeuw en de Hervormers in de 16e eeuw, verwierpen het door Christus ingestelde priesterschap en het offerkarakter der Mis. Volgens hen was de eeredienst niet meer de verering gebracht aan God door den middelaar van Christus en het volk, den priester, in naam van het volk, maar de onderrichting en stichting der gemeente, gevolgelijk, wilde de eeredienst zijn doel bereiken, dan moest hij plaats hebben in een voor het volk verstaanbare taal, de volkstaal", (cursivering van mij Br.)

En „„in de 22e zitting, hoofdstuk 8, verklaarde Trente, dat „„volgens het gevoelen van de Vaderen het niet dienstig was overal de Mis te lezen in de volkstaal." (v.O. pag.99)

Geheel in de lijn van deze uitspraak ligt het dan ook dat in canon 9 het concilie van Trente o.a. de banvloek uitspreekt over hen, die beweren, dat de mis alleen in de volkstaal moet gelezen worden.

In het Oosten mag het wel, in het Westen mag het niet. Wat in het Westen „„ketters" is, ingevoerd door „„ontaarde kinderen" is in het Oosten toegestaan. Wie denkt hier niet aan het bijtende woord van Christus: „„Terecht heeft Jesaja van u, huichelaars, geprofeteerd, zoals er geschreven staat:

Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij. Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die geboden van mensen zijn.

Gij verwaarloost het gebod Gods en houdt u aan de overlevering der mensen." (Marcus 7:6, 7, 8.)

Men verwijt ons ex-roomsen steeds weer, dat wij te fel zijn, dat we tactischer moeten zijn, dat we liefdeloos zijn. Zeker we zijn fel, maar niet om der felheid wil. We zijn fel omdat we hoe meer we ons in het werkelijke wezen der roomse leer verdiepen, hoe meer we telkens weer opnieuw geconfronteerd worden met de menselijke instellingen, die als woekerplanten het Woord Gods, de Wil Gods overwoekerd hebben, ja trachten te verstikken. We zijn fel omdat Christus, omdat de Apostelen, omdat de profeten fel waren, omdat we maar al te duidelijk zien, dat met al die zoetsappige, quasi welwillende onderonsjes van dominé's en priesters, van cursussen voor niet-katholieken, het Evangelie niet gediend wordt, maar verraden! Men onderhandelt niet met mensen wier enig doel het is „„absolute, genadeloze overgave aan haar kerk te verkrijgen. Wij zijn fel, omdat we hoe langer hoe duidelijker zien hoe protestantse dominé's verraad plegen aan de beginselen der Reformatie. Meldde „„Trouw" van Zaterdag 19 Julie 1958, op bladzijde 10 niet, dat 6 met name genoemde dominé's onder leiding van paters op audiëntie waren geweest bij de paus! En de Hervormde Synode, die er o zo gauw bij is, als er volgens haar gesproken moet worden, zwijgt in alle talen, en deze dominé's staan nog altijd op de kansel!

Moeten wij dan maar alles slikken, vindt protestants Nederland dan maar alles goed? Fel zijn we, ja, maar niet liefdeloos. Neen we zijn juist fel, omdat de liefde Gods in onze harten is uitgestort (Rom. 5:5) en omdat de liefde van Christus ons dwingt". (2 Cor. 5:14)

Bidt gij die dit leest, hetzij ex-roomse, hetzij geboren protestant, voor ons allen, opdat wij de strijd die wij strijden, in de kracht des Heren en door Zijne genade mogen volhouden, want die strijd is zwaar. Het gaat niet alleen tegen Rome, maar ook tegen het onbegrip en tegen de onwil om ons te verstaan in niet-roomse in protestantse kring! En toch strijden wij voort, uit genade, omdat wij strijden mogen in de kracht des H. Geestes. „„Als God voor ons is, wie zal tegen ons zijn?" (Rom. 8:31).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen