Het gebed

hoe ziet het gebed er uit

Het gebed is er vaak op gericht om God te bewegen Zijn goedheid, ontferming, gunst, hulp en genade neer te zenden. Op ons te doen neerdalen. Soms gaat het gepaard met zuchten en huilen. Het kan zelfs overgaan in hardop huilen terwijl de tranen over het gezicht lopen.

Psalm 6:9 en Psalm 39:13 zijn hier voorbeelden van.

Het wordt in de Bijbel wel genoemd: "een uitstorten van de ziel", 1 Samuël 1:15. Ook wel "uitstorten van het hart",

Psalm 62:9.

Duidelijk zie je bij deze teksten in de Bijbel dat het een volkomen overgave is.

verschillende gebeden

Lang niet ieder gebed is hetzelfde. Ook niet ieder gebed bedoelt hetzelfde of verlangt hetzelfde. We maken graag onderscheid:

- het dankgebed, waarin God gedankt wordt voor alle zegen en goede zorg en hulp, bijvoorbeeld Psalm 21 en 30.

- de lofprijzing, dit is een aanbiddingsgebed waarin God geloofd wordt en geroemd om Zijn heerlijke daden, bijvoorbeeld Psalm 33, 66, 67, enzovoort.

- de zondebelijdenis, het gebed waarin eerlijk en oprecht alle boosheid die we gedaan hebben aan God wordt voorgelegd, bijvoorbeeld Psalm 6 en 51.

- de smeekbede, het gebed waarin God als het ware vastgegrepen wordt terwijl men bedelt en smeekt om Zijn hulp. Dit zou je een heilig 'dwingen' kunnen noemen. Zonder enig recht te hebben. Bijvoorbeeld Psalm 12:6, Psalm 31 en 130. - de voorbede, bidden om Gods hulp voor anderen, bijvoorbeeld Psalm 79 en 85.

Er zijn slechts enkele voorbeel den aangehaald. Er zijn er nog tientallen meer te vinden in de Bijbel. Zoekt het voor u zelf maar eens na. Waar het om gaat is, dat niet elk gebed hetzelfde is.

Daarom is het zo gevaarlijk om je over te geven aan een ' sleurgebed'. Zelfs het Onze Vader, het allervolmaakste gebed, kan als een sl eurgebed gebeden worden. Dan wordt ons gebed niet meer dan een verlossings- of ontsnappi ngsspreuk waardoor ons hart wat verlicht wordt, zonder dat we God werkelijk bedoelen.

De kern van ons bidden moet zijn de verering en aanbi ddi ng van God en onze overgave aan Hem in goede en kwade dagen.

Vaak lijkt het of bidden alleen bij moeilijkheden en probl emen hoort, maar dan hebben we het in wezen niet over de bijbelse norm van bidden. Dan gaat het meer lijken op heidens en werelds gebruik van het gebed.

gebed als verbinding

De Bijbel leert ons over bidden denken als over de innige en ook liefdevolle ' gemeenschapsband' met God in Christus. In de Bijbel komt God tot ons met Zijn Woord. In het gebed gaan wij tot God met onze woorden. Wat is het indrukwekkend dat de Heiland ons leert te bidden: "Onze Vader…." Hierin proef je iets van die liefdeband, de verbondenheid. In gezondheid en…ziekte. In voorspoed en…tegenslag. In goede en…kwade dagen.

Juist om dit goed in het oog te houden is het zo belangrijk om te bedenken dat er verschillende vormen van uitingen zijn in het gebed. Om er één uit te lichten: de lofprijzing. Als je Gods grootheid ziet in de natuur, Zijn majesteit en heerlijkheid in alles wat geschapen is, dan kan er een blijde uitroep in je hart en ook in je mond rijzen: "O God, wat bent U groot!"

U voelt zo wel aan dat dit iets heel anders is dan de kreet van de man die met zijn auto van de weg afvliegt en uitroept: "Heere, help!" Dat is een noodkreet waari n de woorden niet eens bedacht of overdacht kunnen worden. Toch ligt in beide de verbinding naar God uitgedrukt. En in beide ligt de diepe erkenni ng van God.

gebedshoudingen

Eens was ik bij iemand uit de gemeente op huisbezoek. Deze lieve broeder had aan het eind nog een opmerki ng: "Er zijn broeders van de kerkenraad die hun handen niet samen doen onder het bidden." Waarop ik lachend gezegd heb: "Dan heb jij je ogen open gehad onder het bidden." Begrijpt u? Ook het bidden is, als we niet oppassen, zo gebonden aan traditionele houdi ngen, woorden en gebaren. Soms lijkt het wel of de houding tijdens het gebed nog belangrijker is dan de woorden die gesproken worden. Door mijn reizen in vele landen heb ik geleerd om anders te moeten denken over gebedshoudingen. De meest gebruikelijke houdi ng van ons in Nederl and is gevouwen handen en gesloten ogen, zittende of staande. In ons eigen huis of bidvertrek komt daar de geknielde houding nog bij. Stuk voor stuk zijn dit gebaren vol symboliek. Maar meer mag u er niet voor schrijven. In het buitenland zijn heel andere houdingen ook gebruikelijk.

Het is echt eerbiedig als we iemand met gevouwen handen en gesloten ogen in een restaurant zien bidden of danken voor zijn eten. Daar spreekt ook een band met God uit, ook een belijdenis van ons geloof, een erkennen van God en een uitkomen voor Hem. Maar denk nu niet dat dit gebaar ons gebed aangenaam maakt voor God.

Hij ziet ons hart aan! Daar kijkt Hij naar! De intentie van de kerm, de juichkreet, de belijdenis, daar gaat het om in het gebed. Gaat ons hart werkelijk uit tot God?

Eén van de ouden (ds. W. a Brakel) heeft eens gezegd: "In het gebed moet tijd zijn om te denken." Het gebed mag geen aaneengeregen woordenstroom zijn, maar een overdacht spreken met God. Terwijl het anderzijds de ongenuanceerde kreet uit de bodem van onze ziel mag zijn. Een man, die in een gevangenis tot bekering gekomen was, zei me: "Weet u, toen ik tot bekering gekomen ben, heb ik in mijn nood leren janken als een hond. Maar het was janken tot God."

Denkt u dat de houding dan nog meespeelt?

houdingen in de Bijbel

In het Oude Testament komen we enkele heel uitdrukkelijke gebedshoudi ngen tegen. Toch kun je niet zeggen dat in het Oude Testament door God besliste opdrachten aan Zijn volk Israël gegeven worden over de gebedshoudi ng. Wel komen we enkele opval l ende houdi ngen tegen:

- knielen, Psalm 95:6. De houdi ng van overgave en eerbied.

- eerbiedig ter aarde werpen, Genesi s 22:5. De houdi ng van kleinheid en onderworpenheid. Maar ook van afhankelijkheid, hulpgeroep en nood.

- staan voor God, 1 Samuël 1:26. Eerbied en wakkerheid. Niet zomaar even wat woorden prevelend, maar vol aandacht de nood of de lofprijzing voor God neerleggend.

- handen opheffen, Psalm 134:2. Een uiting van behoefte en ontvankelijkheid. Vol verwachting en uitzien. Vol eerbied en vertrouwen op Gods liefde en goedheid.

het gebed in de erediensten

Vooral in het Oude Testament kunnen we spreken van een speciale cultus in Jeruzalem. Daar wordt God gediend. Daar klopt het hart van het religieuze leven van het volk Israël, Gods volk. Het is een volk ' onderweg' . Maar wel een zondig volk. Een volk dat gedurig de Heere hun God vergeet. Toch wil de Heere steeds uitdrukkelijk aan hen betonen dat Hij hun God is en wil blijven. Daarom neemt de eredienst in Jeruzalems tempel zo'n grote plaats in onder dit volk. Ik denk dat juist daarom het openbare gebed zo heel belangrijk was voor Israël. Op vaste tijden per dag werd het offer gebracht. Op vaste tijden werd het gebed gedaan. Het gebed werd beheerst door de relatie die er was tussen het volk en hun God, misschien beter gezegd de relatie tussen God en het volk. Het verbond tussen God en Israël was de grond van het gebed, maar ook de verwachting ervan.

"JAHWEH zal horen en verhoren. Hij heeft het beloofd, Hij heeft Zich aan ons verbonden." Zo dacht de gelovige Israëliet. JAHWEH is Israëls God, daarom heeft het zin om op Hem een beroep te doen. Hij is ook de echt bestaande God. Niet zoals de goden van de heidenen rondom Israël. Die bestonden niet. Die waren gedachten van mensen of beeltenissen van mensen. Israëls God had vaak betoond er te zijn. Denk aan de Rode Zee, het manna, het water uit de steenrots, enz.

Israël mocht het weten: op onze God kun je bouwen en vertrouwen. Dat was te zien in de tempel dienst.

persoonlijk gebed in het Oude Testament

Toch bleef er heel uitdrukkelijk behoefte en ruimte voor het persoonlijk gebed. Het was niet zo dat men dacht: "In de tempel wordt gebeden, dan is het genoeg." Nee, we zien heel duidelijk in het Oude Testament een persoonlijk, gelovig naderen tot God in het gebed. Denk bijvoorbeeld eens aan Nehemi a in Nehemi a 1. Zie hem worstel en en bedelen bij God. Denk aan Hanna in de nood van haar kinderloosheid, 1 Samuël 1. Denk aan zoveel anderen waarvan we lezen. Heel duidelijk zie je dan de gelovige van het Oude Testament naar voren komen als een mens tegenover zijn God. Ik noem alleen in dit verband nog Abraham in Genesis 18:23 33. Zie hem daar staan, de gelovige, de Goderende man. Bewust van de zonden van Sodom, maar ook bewust van de goedheid van God staat hij daar en spreekt en overlegt en smeekt, met en bij God. Hij 'staat voor Gods aangezicht' . Geen priester, geen tempel, geen mens als helper. Alleen tegenover God.

houdingen in het Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament zien we hoe het fout kan gaan in de gebedshouding. Ik meen dat we juist in het Nieuwe Testament zien dat de Heere Jezus ons leert dat de houding niet bepal end is voor de verhoring van het gebed. Maar het hart! Alle schijnheiligheid is de Heere een gruwel. Hij haat dat ' vroom lijken' in bidden en leven. Hij verlangt oprechtheid. Alle schijn valt voor Hem weg.

De Farizeën zijn hier het voorbeeld van. Op de hoeken van de straten staande bidden. Denk ook aan de gelijkenis van de Farizeër en de tollenaar in Lukas 18:9 14.

Wat heeft de goede man zich uitgesloofd om alle goede dingen van zichzelf tegen God te vertellen. Voorin de tempel, ledereen moet hem wel horen en zien. Toch heeft de Heere Jezus geen goed woord voor hem over. ' Witgepleisterde graven' noemt Hij hen en op een andere plaats: 'slangen, adderengebroedsel' .

"Zij hebben hun loon weg", heeft de Heiland van hen gezegd.

En juist de tollenaar, die zo arm en slecht, maar zo diep uit zijn hart schuldbelijdend, tot God komt krijgt de grote zegen; gerechtvaardigd, door God vrijgesproken van zijn schuld en zonden.

tijden om te bidden

De Israëliet had vaste gebedstijden. Twee- of driemaal per dag werd het hoofd opgeheven tot God.

Zie bijvoorbeeld Psalm 55:18, Handelingen 3:1 en 10:9.

Ook de christenen namen dus deze tijden over. Men bad dan het Sjema. Dat is Deuteronomium 6:4-9, 11:13-21 en Numeri 15:37-41. Dit gebed wordt zo genoemd naar het eerste woord van Deuteronomium 6:4: 'Sjema Israël - hoor Israël.

Naast de drie hoofdgebeden kende men de tafelgebeden: voor het eten wordt de Schepper geprezen en gedankt. Men kende verder de vrije gebeden. Spontaan en ongedwongen geuit. Zie Lukas 18:10.

Wij kennen geen vaste tijden in de zin van het Oude Testament. Toch is er ook in het Nieuwe Testament en in de christengemeenten van alle tijden wel een bepaalde lijn te zien.

Het morgengebed waarin God gedankt wordt voor Zijn bewaring in de achterliggende nacht en gebeden wordt voor de nieuwe dag. Ook het avondgebed heeft een vaste plaats. Dank voor de dag, vraag om bewaring voor de nacht.

Zo ligt heel ons leven in de hand van die God Die Vader wil zijn voor mensenkinderen.

de inhoud van het gebed

Het is boeiend om te lezen wat in het gebed van de Jood naar voren kwam: drie lofprijzingen, gebeden om kennis, een boetvaardig hart, vergeving van zonden, verlossing, genezing van ziel en lichaam, vruchtbaarheid van de aarde, bevrijding en vergadering van het Joodse volk, herstel der theocratie van Israël, opneming der Proselieten (heidenen die tot het Jodendom kwamen), wederopbouw van de tempel en van

Jeruzalem, verhoring van de gebeden, aanneming der offers, dankzegging voor Gods liefderegering.

Veel kunnen we ervan terugkennen in ons gebedsleven. Het echt Joodse is natuurlijk voor ons niet van toepassing. De christenen hebben de eeuwen door gebeden om alles wat zij als burgers van Gods Koninkrijk nodig hebben, zolang zij op aarde zijn. Wat zij nodig hebben voor ziel en lichaam. Dan wordt bidden geen lege schreeuw om iets te krijgen, maar een overgave van ziel en lichaam aan de hemelse Vader. Dan ligt op de bodem van het gebed een weten dat God mij hoort en ook verhoort om Jezus Christus' wil, omdat Hij in Christus mijn Vader is en ook mijn Vader wil zijn in al mijn noden, behoeften, angst en pijn…en blijdschap en vreugde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen