Riep prof. Kuitert op tot terugkeer naar Rome?

In de uitzending „Bericht over Luther", die verzorgd werd door KRO, VPRO, NCRV, IKOR en CVK, heeft prof. dr. M. Kuitert in een gesprek met de r.k. prof. dr. H. A. M. Fiolet, o.a. het volgende gezegd:

R.K. kerk heeft oudste rechten

„Ik wil wel zo bescheiden zijn dat ik zou willen zeggen: De r.k kerk heeft de oudste rechten en het past de protestant om dat voor ogen te houden en hij moet zich niet meer verbeelden dan hij is. Hij is een soort prikkelend geweten......". „Ik zou dus willen blijven bij: Zij hebben de oudste rechten. Wij willen hun geweten zijru. Zo moeten wij ook funktioneren, anders hebben we ons bestaansrecht verloren".

De paus is de plaatsvervanger van Christus

„Ik moet u zeggen dat op zichzelf het hele instituut van de paus voor mij helemaal niet de grote hinderpaal lijkt voor de hereniging van deze twee stromen van de christenheid. Dan is 't nog meer 't soort paus. Ieder kan zich 't voorstellen dat als alle pausen Joannes XXIII waren, niemand in heel het protestantse kamp een kik zou geven om onder deze paus als ambtsdrager van ons aller Heer, zelfs als plaatsvervanger van onze Heer, te staan".

God geeft door de paus leiding aan Zijn Kerk

Prof. Fiolet stelde daarna voor verdere verduidelijking aan prof. Kuitert de vraag of hij bereid zou zijn om te erkennen dat: „in het hart van het gesprek tussen de verschillende lokale kerken de paus staat als instrument en teken van de eenheid en dit niet demokratisch maar theokratisch gezien, in deze zin dat de Heer door dit centrum van eenheid aan Zijn kerk leiding geeft." Prof. Kuitert antwoordde daarop: „Ik zou daar geen bezwaar tegen hebben".

Terug naar Rome

Onder de titel „Terug naar Rome" besprak De Rotterdammer deze uitzending en schreef o.a.:

„Prof. Kuitert zal ongetwijfeld vele van zijn toehoorders hebben verrast met zijn overtuiging dat de eenheid van de totale christelijke kerk zeker komen zal, dat het z.i. juist zou zijn wanneer dan de protestanten zouden terugkeren „in de kerk met de oudste rechten" nadat alle kerken tot begrip en aanpassing zouden zijn gekomen, en dat het instituut van de paus daarbij niet de grootste hinderpaal zou zijn: „Indien het nog ging om paus Joannes XXIII, zou hij gerust onze baas mogen zijn, en dan zouden we hem ook nog willen zien als Gods vertegenwoordiger op aarde; maar met een juridische paus zou dat anders liggen"."

Wij hebben deze uitzending op de diktafoon opgenomen en onze weergave is dus letterlijk. Zoals u ziet, heeft prof. Kuitert niet met evenzoveel woorden opgeroepen tot terugkeer naar Rome onder de paus. We kunnen echter wel begrijpen dat De Rotterdammer dat erin gehoord heeft.

ANTWOOKD VAN ROME

Dit lijkt veel op een capitulatie voor Rome. Rome kan met alle recht tegen Kuitert zeggen: „Als u erkent, dat wij de oudste rechten hebben, dan moet u ook erkennen dat wij de enige rechten hebben. Want de Kerk van Christus kan geen enkel van haar wezenlijke rechten verliezen. Dat klemt des te meer, omdat u eveneens gezegd hebt: „Ik geloof dat het waar is dat er één kerk is". Dan hebben wij toch zeker het recht om allereerst er aanspraak op te maken dat wij die ene Kerk van Christus zijn".

„Vervolgens: de bewering dat de protestantse kerken ons geweten zouden zijn, is vreemd. Want ten eerste verklaart u daardoor dat wij althans voor een gedeelte geweten-loos zouden zijn. Hoogstens zoudt u kunnen zeggen dat de protestantse kerken ons gegeven zijn tot vermaning.

En vervolgens: als u zegt dat uw enige bestaansrecht daarin bestaat, dat u ons geweten is, dan horen de protestantse kerken vandaag nog zichzelf op te heffen om als geweten te gaan funktiioneren binnen de r.k. kerk. Want een geweten hoort niet buiten, maar binnen een kerk te staan. En nogmaals: u 'hebt beweerd dat onzie kerk de oudste rechten heeft".

„Wat de paus betreft, wanneer u erkent dat uw bezwaar meer gaat tegen het soort pausen dan tegen het instituut van het pausdom zelf, dan hebt u daardoor reeds voor de aanspraken van het pausdom gekapituleerd. Want als Christus een plaatsvervanger op aarde gewild heeft, dan kan zulk een ambt nooit zijn rechten verliezen doordat de ambtsdrager zelf minder sympathiek zou zijn, zoals bv. Paulus VI tegenover Joannes XXIII. Dat zou een aantasting van het ambt zelf zijn, wanneer wij gerechtigd zouden zijn om iemand niet in zijn ambt binnen de kerk van Christus te erkennen, enkel omdat hij minder sympathiek is".

Wat prof. Kuitert nog meep zei

Na de bewering van prof. Kuitert, dat niemand in heel het protestantisme een kik zou geven om Joannes XXIII als plaatsvervanger van Christus te aanvaarden (zie boven), stelde een van de drie journalisten hem deze vraag:

„Het lijkt mij dat u een beetje optimistisch bent". Daarop antwoordde Kuitert: „Dat is misschien wel zo, maar dat gaat toch minder ver dan u denkt. Als u ziet-dat spijt me misschien voor mijn buurman -, maar als u ziet hoe deze juridische paus zijn macht verliest vandaag, ook praktisch, dan vind ik dat alleen maar een geweldig fijne ontwikkeling die natuurlijk een hele hoop andere rooms-katholieken met angstige ogen gadeslaan. Maar zo'n bisschoppencollege dat dan toch maar voor een deel z'n zin krijgt tegen de paus in, dan denk ik, dat gaat de goeie kant heen. Die paus wordt helemaal niet afgeschaft, maar die moet dat juridische gezagkantje kwijt en dan zie ik de eenheid onder de paus van Rome op geen enkele manier als een verhindering voor een reformatorische en r.k. eenheid."

"Wij willen ook thans weer onze gedragslijn volgen, dat wij iemand met wie wij menen openlijk van mening te moeten verschillen, de kans geven om zijn opvattingen nader toe te lichten om eventuele misverstanden te voorkomen. Ik meen dat dit helaas nog steeds te weinig binnen het protestantisme gebeurt. Daardoor loopt men gevaar de ander onrecht aan te doen en bovendien sluit men zich al voor het mogelijke goede en ware, dat een afwijkende mening soms bevat. En dat is dan oorzaak van eigen verschraling.

Wij hebben daarom aan prof. Kuitert dit artikel toegezonden en hem naar aanleiding daarvan enkele vragen gesteld. In ons volgende nummer zullen wij die vragen, alsmede de antwoorden van prof. Kuitert, publiceren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen