De kogel door de kerk

Dit boek is een verzameling interviews met 14 gewezen gereformeerden, die om allerlei redenen de gereformeerde kerk hebben verlaten.

Sommigen vervielen tot volslagen atheïsme, anderen werden rooms. Ze hebben gemeen, dat zij meer of minder felle kritiek hebben op de gereformeerde kerken.

Mode

Men zou de uitgave van dit boek misschien een tijdverschijnsel kunnen noemen. Het is tegenwoordig „mode" om geloof en kerk te kraken en er met sarkasme over te spreken.

Telkens moest ik denken: hadden de geïnterviewden maar wat meer in de spiegel gekeken, dan waren zij meer toegekomen aan gezonde zelfhumor.

De keuze

De keus van de geïnterviewden kan ik niet bewonderen. Velen gaven blijk van het feit, dat zij niet verstaan hebben wat geloof is. De meesten hebben nooit echt in de gereformeerde kerk geleefd. Hoe kan men een kerk verlaten waarvan men nooit werkelijk deel heeft uitgemaakt? Beter gezegd: je hoeft iets niet meer te verlaten waar je nooit in bent geweest.

Ik dacht ook, dat het grootste gedeelte van hen, die aan het woord kwamen, evenzo een andere kerk zouden hebben verlaten als zij daar „toevallig" in geboren waren.

Om bovengenoemde redenen vond ik hun visie in de meeste gevallen maar weinig eerlijk en objectief.

Veelal sprak men meer over zichzelf dan over de geref. kerk.

Dr. Buskes

Waarom moest het paradepaardje dr. Buskes weer voorop draven? We wisten al wat er komen zou. Dr. Buskes weet heel wat te noemen: „Het fundamentalisme en het moralisme, de eigengereidheid en de zelfverzekerdheid het zweren bij het beeld der vaderen de afgrijselijke verpolitieking van kerk en christendom het verraden van het geheim dat het heil bevat, de kerkelijke onwaarachtigheid en oneerlijkheid, vaak op onbegrijpelijke wijze verbonden met een persoonlijke vroomheid de wettische verharding de vereenzelviging van de eigen kerk met de kerk van Christus enz.", (pag. 17-18). Deze dr. Buskes heeft nl. in de r.k. Bazuin van 14 maart 1959 een bittere en felle kritiek geschreven op het boek van ds. Hegger: „Mijn weg naar het Licht". Hij noemde het „een miezerig negatief boek". Ds. Hegger heeft echter in genoemd boek of in een andere publikatie nooit op een dergelijke manier over de roomsen geschreven.

Protestgehuil

Prof. Watering schreef in het Centraal Weekblad van 11 dec. 1965: „Wanneer er vandaag een boek zou verschijnen, dat evenveel onberedeneerde hatelijkheden zou zeggen aan het adres van het huidige jodendom als er staan in dat boek „De kogel door de kerk" aan het adres van de gereformeerden, dan zouden alle kranten een protestgehuil aanheffen En terecht. Maar nu het boek de vroegere en huidige gereformeerden aanvalt, nu vindt men dat gewoon. Ik zou ditzelfde willen toepassen op de verhouding tot Rome. Sommige protestanten kunnen het niet hebben als je ook maar ÉÉn woord zegt over de r.k. leerdwalingen. Nu ik de r.k. kerk noem, moet ik denken aan Hugo van Dalen. Ook hem liet men aan het woord. Dat was hoogst ongelukkig. Inmiddels weten wij dat hij weer ex-r. katholiek is. De zoveelste kerk al.

Geen stof om te danken?

Van Randwijk heeft zeer juist gezegd: „Het is geen kunst om je over de kerk vrolijk te maken of je er aan te ergeren de kerk geeft voor beide gelegenheid genoeg". Deze woorden gelden beslist niet alleen voor de geref. kerk.

Er bleef helaas bij de geïnterviewden weinig over om voor te danken. Het zal wel waar zijn, dat er veel zondigs en menselijks was en is in de betreffende kerk. Van het verdriet daarom heb ik maar weinig gemerkt in het boek. Het is immers veel erger wat wij Christus aandoen met onze kerkelijke zonde dan dat mensen worden gekwetst? Wij mogen daarbij toch ook niet voorbij zien, dat de Doleantie in feite een reaktiebeweging was. Daaruit zijn de geref. kerken immers voortgekomen. Elke reaktiebeweging bergt bepaalde gevaren zich. En wie zou willen ontkennen dat hier geen enorm brok schuld ligt. Dit alles te weten en te beseffen maant ons allen tot ootmoed.

En...... zegenrijke correcties zijn niet uitgebleven binnen het raam van de geref. kerken. In dit opzicht bleken de geïnterviewden weinig op de hoogte te zijn.

Geen positief getuigenis

Ten slotte: het heeft mij zeer teleurgesteld, dat noch in het voorwoord van dr. Buskes, noch in het slotwoord van prof. Rothuizen, noch in datgene wat daartussen ligt, zo weinig goede woorden voor de Here Jezus werden gesproken. Waar bleef het positieve getuigenis? Dan alleen zou zulk een boek waardevol geweest zijn, wanneer deze ex-gereformeerden trachtten aan te tonen, dat door hun uittreden uit hun kerk hun geoofsbeleving van de Christus der Schriften dieper, breder, rijker zou geworden zijn.

Het is wellicht goed om op te merken, dat ik zelf niet gereformeerd ben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen