IRS cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van IRS te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van IRS.

Bekijk het origineel

De paus van Rome

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De paus van Rome

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dr. Bronkhorst

„......de vraag naar mogelijke oecumenische perspectieven. Hoopvol staat het hiermee niet en ik kan dan ook uitstekend begrijpen, dat verantwoordelijke kerkleiders hoogstens van een klimaatverbetering wensen te spreken, hoe belangrijk deze op zichzelf ook moge zijn". „De paus wenst niet alleen aanvaard, hij verlangt ook in zijn pretenties geloofd en beleden te worden. Daarmee is het probleem in alle scherpte aan de orde gesteld" (bl. 51).

Dr. F. Sierksma

„Alle vorsten in deze koninkrijken (in het voorafgaande had Sierksma enkele koninkrijken onder primitieven in Z. Amerika, Afrika en Azië beschreven) zijn sacrale koningen. Sommigen zijn goddelijk in de letterlijke zin van het woord, aan God of goden geparenteerd. Hun heiligheid kan zo groot zijn, dat hun voeten de aarde niet mogen aanraken, zodat zij steeds gedragen moeten worden.

Dit kleine trekje is niet geheel zonder betekenis voor hen, die wel eens een paus de Sint Pieter hebben zien binnendragen. Het is inderdaad een teken van de sacramentale verhevenheid boven de andere mensen" (bl. 58).

„Intussen zijn er slechts twee religieuze leiders, die geïnstitutionaliseerde politieke leiders zijn geworden en tegelijk de voorwaarden voor een eeuwenoude kuituur hebben geschapen: de Dalai Lama en de paus" (bl. 60).

Dr. Sierksma gaat daarna de overeenkomst na tussen de Dalai Lama en de paus, een overeenkomst die zeer merkwaardig en leerzaam is. Onder andere:

„Als incarnatie van Avalokitesvara is de heiligheid van de Dalai Lama zo groot, dat men hem goddelijk kan noemen, maar ook de paus heeft als Christus' plaatsbekleder op aarde een volstrekt unieke, sacrale plaats" (hl. 61). „Ook in Tibet is er buiten de Lama geen heil, in en na het aardse leven" (bl. 64). „De Potala, het beroemde paleis van de Dalai Lama, staat op de plaats van de oude koningsburcht, zoals de paus zetelt in de hoofdstad van het vroegere Romeinse imperium"

„Wellicht is er een achtste punt van overeenkomst tussen paus en Dalai Lama: het formalisme dat hun hoven en hun rijken kenmerkt" (bl. 65).

Drs. F. Haarsma

Bijzonder interessant is het artikel van drs. Haarsma. Hij stelt voor, dat de paus ontdaan moet worden van zijn wereldse gestalte, van het uiterlijke vertoon:

„Van verschillende kanten worden in de Kerk stemmen gehoord, die vragen om een radikale versobering rond het publieke optreden van de paus. Het argument dat hij de dienaar der dienaren Gods is, is op zichzelf niet voldoende. Ook de verlichte despoten noemden zich de eerste dienaren van hun volk en zij meenden het nog ook". En dan haalt ook hij Luk. 22:25-26 aan, waar Jezus zegt: „De koningen van de volkeren oefenen heerschappij over hen uit en hun machthebbers laten zich weldoeners noemen. Zo moet gij niet doen..." (bl. 182).

Dat is de bevrijdende taal die een gesprek vruchtbaar kan maken.

Ontmanteling

„De mens schept zich een milieu, maar het milieu drukt, zeker op de lange duur, ook zijn stempel op de mens. Het is daarom de vraag of de gewenste ontmanteling van de paus als kerkvorst een redelijke kans van slagen maakt, zolang de paus in het Vatikaan blijft wonen... Het Vatikaan blijft namelijk een paleis". „Het Vatikaan is een museum en het wordt tijd dat men daaruit de consequenties trekt door het als zodanig aan de Italiaanse staat over te doen." (bl. 185-186)

Nederlandse delegatie bij het concilie

Vanuit deze gedaehtengang lijkt het mij, dat prof. Haarsma helemaal niet gelukkig zal zijn geweest met het feit, dat onze Nederlandse regering een delegatie gezonden heeft ter bijwoning van de sluiting van het concilie.

Hoe het ook zij, persoonlijk ben ik erg blij met het protest dat Ir. van Dis in de Tweede Kamer heeft laten horen. Het verwondert mij alleen, dat zich geen enkele andere protestantse partij bij zijn protest heeft aangesloten. De sluiting van een concilie is toch immers uitsluitend een kerkelijke aangelegenheid van de r.k. kerk. Dat heeft toch niets te maken met de paus als staatshoofd. Wat heeft onze Nederlandse regering ermee te maken, dat ergens in het buitenland een concilie of synode wordt gesloten? Dat is alleen zinvol vanuit de gedachte dat de r.k. godsdienst ook de staatsgodsdienst is van Nederland. Nu dat echter niet het geval is, druist het zenden van zulk een delegatie in tegen de grondstruktuur van ons Nederlandse staatsbestel, waarin alle godsdiensten als gelijkberechtigd worden beschouwd. Onze regering zendt toch ook geen delegatie naar de Wereldraad van Kerken, wanneer die ergens in het buitenland vergadert.

Ont-heiliging van de paus

Verder moet de paus ontdaan worden, aldus Haarsma, van zijn sakraal, d.i. zijn heiligheidskarakter:

„Hoe zou Petrus gereageerd hebben, als de andere apostelen hem hadden aangesproken met „Heilige Vader"? (bl. 188).

Haarsma hekelt „de gewoonte om in redevoeringen en encyclieken hoog op te geven over de woorden en daden van voorgangers op een manier waarbij aan de nuchtere historische feiten niet zelden geweld wordt gedaan. Hiermede hangt onmiddellijk samen de tendens om het verleden altijd goed te praten en nooit terug te komen op verkeerde inzichten en gemaakte beleidsfouten van vroegere pausen" (bl. 189-190).

Hervorming van de Curie

In de Oss. Rom. van 7 dec. lazen we de „Motu proprio" van Paulus VI over de hervorming van het „H. Officie'" van de Curie te Rome.

De paus beschrijft eerst hoe deze congregatie werd opgericht door Paulus III in l542. Ze kreeg toen de naam van de „Heilige Congregatie van de Inquisitie". „Zij kreeg als opdracht om de ketters te vervolgen, en als konsekwentie daarvan, om de misdaden tegen het geloof tegen te gaan, boeken op de index te plaatsen en inquisiteurs voor heel de Kerk te benoemen".

Het verheugt ons dat de paus zo zakelijk de arbeid van deze congregatie van de Inquisitie weergeeft maar we zijn beslist teleurgesteld, dat hij met geen enkel woord de terreurmethoden en de bloedige vervolgingen heeft afgekeurd, die deze congregatie op haar geweten heeft.

Povertjes

De hervormingen die de paus dan aankondigt, zijn maar zeer magertjes. Wij noemen de voornaamste van de twaalf korte bepalingen:

1. „De congregatie die tot nog toe de naam droeg: „Congregatie van het H. Officie", zal voortaan heten: „Congregatie voor de geloofsleer". Zij heeft tot taak om te waken over de leer inzake geloof en zeden in de gehele katholieke wereld".

5. „De boeken die haar ter beoordeling worden voorgelegd, zal zij nauwkeurig onderzoeken, en ze, als het nodig is, veroordelen; dit echter slechts nadat de schrijver gehoord is, en nadat hem de gelegenheid is geboden om zich, ook schriftelijk, te verdedigen, en eveneens na voorafgaande waarschuwing van de bisschop".

Geweldig! Het Vatikaan erkent eindelijk een van de meest primaire rechten, n.l. het recht van een aangeklaagde om niet veroordeeld te worden dan nadat hij in de gelegenheid is gesteld om zich persoonlijk te verdedigen. Daar staat echter tegenover, dat men dus in Rome beslist wil vasthouden aan de Index, de lijst van de verboden boeken. Het principe van de inkwisitie wordt dus nog gedeeltelijk vastgehouden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1966

In de Rechte Straat | 48 Pagina's

De paus van Rome

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1966

In de Rechte Straat | 48 Pagina's