Godsdienstvrijheid in Spanje

Ons blad wil objektief zijn. Wij streven naar een volkomen juiste berichtgeving. Als wij b.v. wat gunstiger nieuws uit Spanje ontvangen, dan publiceren we dit even goed als wanneer die berichten minder gunstig zijn.

Jarenlang heb ik geleefd in de r.k. kerk, waar een volkomen vertekend beeld werd gegeven omtrent het protestantisme. (Zoals u wel weet ,is dat de laatste jaren aanmerkelijk in gunstige zin veranderd). Maar daarom voel ik er niets voor om deze zelfde praktijk, maar dan ten opzichte van Rome, toe te passen vanuit het protestantisme.

Het spijt ons dat we thans weer minder gunstige berichten uit Spanje moeten publiceren. Wij kregen n.l. door een predikant uit Zaragoza het parochieblad van deze stad toegezonden. (Zij die reeds langer op ons blad geabonneerd zijn, herinneren zich nog wel, dat Zaragoza een van de grootste bedevaartplaatsen van Spanje is, waar O.L. Vrouw ter Zuil vereerd wordt. Wij publiceerden in ons maartnummer van vorig jaar een foto van prinses Irene op het moment, dat zij de mantel van dit Mariabeeld kuste).

In „Mi Paroquia" van 22 aug. 1965 verscheen een artikel over het statuut over de godsdienstvrijheid, dat door de Spaanse regering waarschijnlijk afgekondigd zal worden in het komende najaar.

Het artikel heeft zijn waarde vanwege de citaten, vooral van de aartsbisschop van Madrid, dr. Morcillo. We hebben ook de tekeningen, die het artikel illustreerden, afgedrukt en wat in het Spaans met hoofdletters stond, ook in het nederlands met hoofdletters weergegeven.

Na lezing van dit artikel zult u ook enigszins begrijpen met welke verbetenheid de Italiaanse en Iberische kardinalen en bisschoppen zich verzetten tegen het ontwerp over de godsdienstvrijheid op het Concilie.

De laatste tijd wordt er veel gesproken over de kwestie van de godsdienstvrijheid. Zo heeft onlangs de aartsbisschop van Madrid, dr. Morcillo dit vraagstuk uitvoerig en op welsprekende wijze behandeld ter gelegenheid van de honderdjarige herdenking van de overbrenging van het stoffelijk overschot van onze grote filosoof Jaime Balmes naar de kathedraal van Vich. Dr. Morcillo nam als uitgangspunt van zijn uiteenzetting de beginselen van Balmes.

De godsdienstige eenheid is iets goeds

Overeenkomstig ons latijnse temperament is het ondenkbaar, dat men aan de dwaling dezelfde rechten zou toekennen als aan de waarheid.

Verdraagzaamheid ten opzichte van de dwaling om dezelfde redenen, waarom ook God de dwalingen toelaat, akkoord.

Liefde voor hen die te goeder trouw dwalen, akkoord.

Nederigheid en een vriendelijke houding ten opzichte van hen, die niet geloven of die geloven in een andere godsdienst, nogmaals akkoord.

Maar als wij op dit gebied van de beginselen alle godsdiensten als gelijkwaardig zouden beschouwen, dan zouden we terugkeren naar de tijden van Rome met haar pantheon, haar tempel voor alle goden. Dan zouden we wegzinken in een koud agnosticisme en aldus het einde inluiden van elke godsdienst.

De grote Menéndez Palayo zegt in zijn beroemde „Gesprek met de andersdenkenden": „De Spanjaard die ophoudt katholiek te zijn, is NIET MEER IN STAAT om ergens in te geloven. Hoogstens geloven ze dan nog in de almacht van een bepaalde levensbeschouwing, die echter slechts op de praktijk gericht is en meestal grof, egoïstisch en zeer platvloers van aard is (burdo, egoista y groserisimo).

Redenen die pleiten voor de eenheid

Dr. Morcillo zegt:

In Spanje is de katholieke eenheid het voornaamste samenbindende element van de natie. Wanneer die katholieke eenheid zou verbroken worden, dan zou dat betekenen een breuk met de geschiedenis, de litteratuur en de beschaving van Spanje. Dan zou daardoor de beste krachtbron voor onze welvaart en voor onze vooruitgang verloren gaan, en de deur open komen te staan voor allerlei revolutionaire invloeden vanuit het buitenland.

Inderdaad, zo schrijft ook de grote Don Marcelino:

„Noch door de aard van het land dat wij bewonen, noch vanwege het ras, noch karakteriologisch lijken wij voorbestemd om een grote natie te vormen. Het is alleen Rome die ons er voor behoedt, dat wij vervallen tot volkomen versplintering".

Voordelen van de godsdienstige eenheid

„Alleen daardoor krijgt een volk haar eigen leven en het bewustzijn van gemeenschappelijke kracht. Alleen daardoor krijgen de instellingen van een volk rechtsgeldigheid en schieten ze wortel in dat volk. Alleen daardoor stroomt het levenssap tot aan de laatste rank van het sociale bestel".

Een aansporing tot de geseheiden broeders

Het is niet onze bedoeling dat zij die een ander geloof hebben dan het onze, deze voorafgaande woorden beschouwen als een belediging aan hun adres.

Wij erkennen dat zij vele goede dingen hebben en wij schamen er ons niet voor om te erkennen, dat wij ook slechte dingen hebben.

Maar wij zijn het geheel eens met het verzoek dat dr. Morcillo tot hen heeft gericht:

„De oecumenische beweging ,de internationale verhoudingen en het algemeen welzijn van de gehele Kerk, NIET ECHTER FILOSOFISCHE OF THEOLOGISCHE REDENEN, kunnen de afkondiging van een statuut voor godsdienstvrijheid in Spanje, — met de daarbij behorende redelijke beperkingen, die opgelegd worden door de zedeleer en de openbare orde, — wenselijk maken. Maar op grond van de geest van de oecumene moeten de afgescheiden broeders afzien van elke vorm van proselytisme en van ELKE POGING OM SPANJE TE EVANGELISEREN, OMDAT ONS LAND REEDS GRONDIG GEEVANGELISEERD IS (país profundamente evangelizado).

Als de oecumenische beweging de eenheid van de christenen beoogt, dan zou ze schandelijk en dwaas handelen, wanneer ze eerst de christelijke eenheid van een land breekt om daarna het plezier te kunnen hebben de stukken weer met wat slechte lijm aan elkaar te plakken.

Als het statuut van de vrijheid van godsdienst er komt, DAN MAG DAT NIET DE BREUK VAN DE KATHOLIEKE EENHEID BETEKENEN.

De staat moet een katholieke belijdende staat blijven, katholiek moet het onderwijs blijven en wij moeten ons allen inspannen om een nog steviger katholieke vorming te geven aan alle aspekten van de Spaanse maatschappij".

Een bewogen oproep van Menendez y Pelayo

„Spanje dat de helft van de wereld geëvangeliseerd heeft; Spanje, ketterhamer, licht van Trente, zwaard van Rome, wieg van de Heilige Ignatius......: dat is onze grootheid en onze eenheid; een andere hebben wij niet. Als we die grootheid en die eenheid verliezen; dan ligt de versplintering van Spanje voor de deur".

EEN PAAR OPMERKINGEN ONZERZIJDS:

1. Bijzonder vreemd is het, dat eerst wordt gezegd, dat Spanjaarden die hun r.k. geloof opgeven (en het grootste gedeelte van de Spaanse protestanten bestaat uit geweien r. katholieken), niet meer in staat zijn ergens in te geloven en vervallen tot een praktische levensbeschouwing, die meestal grof, egoïstisch en platvloers is, — en daarna aan diezelfde protestanten vraagt, dat ze dat niet als een belediging moeten beschouwen.

2. Wij noteren, dat aartsbisschop Morcillo zegt, dat godsdienstvrijheidi alleen om praktische beweegredenen, maar beslist niet op principiële gronden kan worden toegestaan. We weten nu meteen met welke geest men het komende statuut voor de godsdienstvrijheid zal interpreteren.

3. Dr. Morcillo zegt, dat Spanje reeds grondig geëvangeliseerd is. Maar hij verstaat onder het Evangelie (= blijde boodschap) iets anders dan Jezus er onder verstond. Jezus zei en dan neem ik weer de r.k. vertaling:

„De geest des Heren is over mij gekomen, omdat Hij Mij gezalfd heeft. Hij heeft Mij gezonden om armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken, en aan blinden dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer" (Luk. 4:18-19 en Jes. 61:1-2).

De laatste tekening bij het artikel geeft goed weer hoe de bisschoppen van Spanje het Evangelie en de daarin verkondigde vrijheid op te vatten n.l. als een vrijheid om als dode nummers ja te knikken op wat de priester hun voorhoudt om te geloven zonder het te mogen toetsen aan Gods geschreven Woord.

Enkele hoofdzaken van het Canonieke Recht, Prof. dr. J. v.d. Hoeven, uitg. Ev. Maatschappij Utrecht. Zeer goede weergave van het r.k. kerkelijke recht. Echter ook zeer duur: 58 bl. (ingenaaid) voor f 3.50.

Keur uit de tafelgesprekken van Maarten Luther, uitg. J.P. v.d. Tol, Dordrecht. 104 bl. geb. f 5.50. Een dergelijk klassiek werk behoeft geen aanbeveling.

Gode tot eer, ds P. Honkoop, uitg. V. d. Stouw, Rijssen, 192 bl. in prachtige band f 9.90. Gaarne beveel ik deze 15 predikaties voor de christelijke feestdagen aan. De vreugde die hierin verkondigd wordt, bloeit op uit een verbroken hart. En dit zondebesef wordt zo vaak in onze tijd gemist. Daardoor is er dikwijls zo weinig diepe evangelische vreugde en een te veel aan „christelijke" oppervlakkige vrolijkheid".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen