Het conflict van Bergen op Zoom

De meesten van u hebben in de pers gelezen over het bezwaarschrift dat bij de raad van Bergen op Zoom is ingediend door de kerkeraden van de gereformeerde kerk, de evangelische lutherse gemeente en de hervormde gemeente van Bergen op Zoom alsmede de kerkeraad van de gereformeerde kerk van Tholen is ingediend. Daarin werd geprotesteerd tegen het besluit van het Regentencollege van het Algemeen Burgergasthuis om in het reglement van de in het ziekenhuis werkende artsen de rooms-katholieke medische moraal verplichtend voor te schrijven, ongeacht geloof of wereldbeschouwing van de arts en daarmee samenhangende die van de patient.

Het lijkt mij dienstig om een van de belangrijkste punten, waarin de roomskatholieke medische moraal verschilt van de gangbare opvattingen, hier uiteen te zetten.

Dat betreft de vraag of men in geval van zwangerschap de moeder mag redden door het kind zodanig te behandelen, b.v. door craniotomia of evisceratio, dat de dood van het kind daardoor noodzakelijk volgt. Ook al zouden anders zowel moeder als kind benden sterven, dan is dit toch niet geoorloofd, zegt Rome. Dan moeten ze maar alle twee sterven. Maar je mag niet door het kind te doden, althans het leven van de moeder redden.

De algemeen geldende moraal zegt echters Neen, wanneer ze anders alle twee sterven, dan mag je, als je althans de moeder daardoor in het leven behoudt, door chirurgisch ingrijpen het kind doden.

Zie hierovers Theologna Moralis, Aertnijs-Damen, 12de edntne, no 581, I, p. 395. Alsmede een rescript van het H. Officie van 31 mei 1884 (Acta S. Sedis, vol. 17, p. 556), en de encycliek Casti Connubii van Pius XI. (A.A.S. 1930, p. 652). Volgens deze bepalingen wordt verbodens „quaerumque operatio chirurgica directe occisiva foetus vel matris gestantis. ( = elk chirurgisch ingrijpen, dat direkt de dood van het kind of van de zwangere moeder ten gevolge heeft).

Mijn redenering- zegt: „Zij moet sterven."

Rome decreteert deze wet op grond van deze redenering: Men mag nooit een zondig middel aanwenden om een goed doel te bereiken. Welnu, het doden van een kind is altijd zonde. Men mag dit dus nooit gebruiken om daardoor een goed doel, n.1. het behoud van het leven van de moeder, te bereiken.

Allereerst iets over deze redenering. Het kind is op dat moment niet uitsluitend mens. Het is nog steeds als levend deel verbonden met de moeder. Dat is een wezenlijke toestand van het ongeboren kind. Bij zulk een chirurgisch ingrijpen, waardoor direkt de dood van het kind volgt, wordt het kind gezien als deel van de moeder. En zoals men ook een lichaamsdeel, een arm of been, mag amputeren om althans het leven te behouden, waarom zou men in dit geval nnet het kind mogen „amputeren" om althans het leven van de moeder te redden, daar ze anders beiden zouden sterven?

Maar zelfs al zou tegen de redenering van Rome niets ingebracht kunnen worden, dan nog maken wij ernstig bezwaar dat de priesters aan andere mensen zulke harde wetten gaan opleggen.

Van de studeerkamer naar de sterfkamer.

Laten wij dat even konkreet indenken. Daar ligt een moeder zwaar ziek. Zij kan slechts gered worden, als het zieke kind in haar verwijderd wordt. Alleen dan kan zij behouden worden voor haar man en voor de vele andere kinderen, die thuis misschien op haar hulp wachten.

Maar dan zegt de priester: Neen, dat mag niet. Laat moeder en kind beiden sterven. Want mijn redeneerkunst verbiedt dat althans de moeder gespaard blijft., Hoe hard! Dit betekent een doodvonnis over die moeder, het betekent dat de man weduwnaar wordt en de kinderen zonder moeder door het leven moeten. Wanneer de rooms-katholieke priesters meenden, dat dit in de Bijbel staat, dat God deze harde wet aan ons heeft geopenbaard in zijn Woord, dan zouden wij hun overtuiging moeten eerbiedigen. Maar nu zij deze wet enkel op hun vermeende schrandere redeneervermogen steunen, nu is dit verschrikkelijk. Hier leggen zij een moeder op het altaar van de godin van de Rede en offeren haar leven aan de vergoding van het eigen menselijk redeneervermogen.

En helemaal onbegrijpelijk wordt het, wanneer men zulke harde wetten ook nog niet-rooms-katholieken wil opleggen.

Het bezwaarschrift van de protestantse kerken van Bergen op Zoom is dan ook een noodkreet van het menselijk geweten, dat niet schuldig wil staan aan deze doodvonnissen over zieke moeders.

In de pers....

werd veel over dit geval geschreven. Het bleek, dat het voor niet-katholieken heel moeilijk is om de r.-katholieke leer hieromtrent goed te verstaan. Volgens De Bazuin van 9 aug. zou ds. O. Elseman, bij dit geschil optredend als zegsman van de reformatorische kerkeraden, gezegd hebben dat volgens Rome bij een eventuele keuze tussen moeder en kind de moeder zou moeten worden opgeofferd worden ter wille van het kind. En terecht noemt De Bazuin dit een onjuiste weergave van de rooms-katholieke leer. .

Die leer is veel verschrikkelijker, zoals u uit het voorafgaande hebt kunnen merken. En Pius XII heeft in een redevoering tot de vroedvrouwen in 1951 deze rooms-katholieke leer nog eens ingescherpt: Het direkt doden van het kind, hetzij als doel, hetzij als middel, is ongeoorloofd, dus ook als men dat zou gebruiken als een middel om althans de moeder te redden, wanneer ze ander toch beiden zouden sterven.

Van rooms-katholieke zijde werd ook beweerd, dat zulk een geval tegenwoordig zelden meer voorkomt, gezien de vooruitgang van de wetenschap. Dat doet er echter niet toe. Het gaat om het beginsel, en dat is verschrikkelijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen