Belijdenissen: vaccins tegen roomse griep

Roomse griep, Mexicaanse griep, Schweinegrippe, zoals onze oosterburen hardnekkig blijven zeggen. Kun je in onze tijd, met zijn angst voor de Mexicaanse griep, met goed fatsoen de roomse leer zo typeren? Gelukkig, ik hoefde geen ingezonden brief te sturen naar de redactie, want de merkwaardige typering bleek af komstig te zijn van een volbloed roomskatholiek, monseigneur dr. Everhard de Jong, hulpbisschop van het bisdom Roermond. Een intelligente man, die zijn uitspraak deed in Kampen bij de presentatie van het boek ”Confessies. Gereformeerde geloofsverantwoording in zestiendeeeuws Europa”.

Inmiddels heb ik dit boek ontvangen als kostbaar geschenk van de Willem de Zwijgerstichting. Meer dan 600 pagina’s over een aantal bekende en tamelijk onbekende belijdenisgeschriften: fraai uitgegeven, goed vertaald en deskundig ingeleid. Dat zijn dus de vaccins, dacht ik al lezend.

Hoe zit het nu met de roomse griep in de 16e eeuw? En in onze tijd? Mgr. De Jong zag niet zo veel in het gebruik van deze vaccins. Hij zei ook niet veel over de roomse griep, maar wees op een ernstige ziekte in het protestantisme, die volgens hem in 1517 de kop opstak en die tot op de dag van vandaag doorwerkt: de grote onderlinge verdeeldheid.

Nieuw is deze diagnose niet. De collega’s van mgr. De Jong beweerden op het concilie van Trente (1545-1563) precies hetzelfde. Het verschil met toen is dat de verdeeldheid nu nog veel groter is en de kwaal voortwoekert. Als een dokter bij een patiënt op een zere plek duwt en vraagt: ”Daar doet het zeker pijn?” krimpt de patiënt ineen. De vraag is of we als protestanten de pijn van de verdeeldheid en het gescheiden optrekken werkelijk voelen en of wij daaronder lijden.

De therapie die mgr. De Jong erbij aangeeft, is de onze niet. Volgens hem is die ziekte ontstaan door het verwerpen van het pauselijk leergezag. Het sola Scriptura, de Schrift alleen, werkt namelijk niet als er geen centraal leergezag is, betoogde hij.

Toen ik dat las, moest ik denken aan een uitspraak die ik jaren geleden van mijn leraar geschiedenis hoorde: “In plaats van één paus kwamen er in het protestantisme duizenden kleine pausen: ambtsdragers, predikanten en ouderlingen, die hun eigen gelijk wilden bewijzen en doordrijven.” Helaas leert de kerkgeschiedenis dat dit heel vaak het geval is geweest. De kerkelijke verdeeldheid is vaak veroorzaakt door mensen die niet de minste wilden zijn en zichzelf groter achtten dan de ander.

Het zou goed zijn als deze kritiek van rooms-katholieke zijde door de vele protestantse kerken en groepen serieus genomen werd. Dit vraagt om een weerwoord en roept op tot bezinning. De Tweede Helvetische Geloofsbelijdenis kan ons daarbij op weg helpen. Daar lezen wij: “Wij stemmen niet in met de leer van de roomse geestelijkheid, die van haar paus in Rome de algemene herder en het hoogste hoofd, ja de ware plaatsvervanger van Christus maakt voor de katholieke, strijdende kerk op aarde. Die, zoals zij beweert, in de kerk volledige macht en het hoogste gezag zou bezitten. Wij leren namelijk dat Christus Heer is, en dat Hij de enige algemene herder blijft (…) Daarom is er geen plaatsvervanger nodig; die hoort bij een afwezige. Christus is echter in de kerk aanwezig en Hij is haar levendmakende hoofd.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen